Zasady funkcjonowania całej społeczności więziennej

2 kategorie:

-          zasady społecznego funkcjonowania jednostki w więzieniu.

-          zasady interakcji między więźniami a personelem.

a)       Zasada przemocy fizycznej – wyznacza stosunek dominacji i podporządkowania się między więźniami a funkcjonariuszami.

b)       Zasada eksploatacji – zw. z przyzwoleniem na wykorzystywanie kozłów ofiarnych (frajerów, cweli itd.)

c)       Zasada względnej solidarności – przeciwstawianie się administracji, zakaz współpracy z nią, a tym samym utrzymanie odrębności społeczności więźniów i funkcjonariuszy.

d)       Ostatnia zasada – przestrzeganie granicy wzajemnej tolerancji, utrzymanie na dopuszczalnej granicy przestępczości wewnątrz więziennej, dyscyplina i zakaz bezpośredniej agresji wobec funkcjonariuszy.

Zachowania oddalające funkcjonariuszy od więźniów i utrudniające wzajemne współistnienie: bicie więźniów, zmuszanie do składania fałszywych zeznań, zatrudnianie więźniów na prywatnych budowach, nadużywanie władzy, ubliżanie więźniom, przekraczanie uprawnień służbowych, dokuczanie im, manifestacja wrogości wobec nich.

5 kategorii informacji od donosicieli:

-          dot planowanych ucieczek z zakładu,

-          dot. Zachowań homoseksualnych,

-          dot. Więźniów kupujących protekcję, za usługi seksualne czy dobra kantynowe,

-          dot. Przemytu (głównie narkotyków),

-          dot. Niebezpiecznych przedmiotów.

Najważniejszy nakaz to tworzenie między więźniami i funkcjonariuszami relacji partnerstwa, życzliwości i gotowości do niesienia wzajemnej pomocy.

Resocjalizacja – zadanie całej społeczności więziennej

Resocjalizacja w głównej mierze zależy od funkcjonariuszy. Ważne pozytywne cechy funkcjonariuszy to: wysoka inteligencja, wysoka samoocena, empatia, odporność na stres, wiarygodność, doświadczenie i umiejętności praktyczne, dobra znajomość rzeczywistości więziennej, życzliwy stosunek do więźniów i umiejętność kontaktu z nimi, wiara w sens resocjalizacji i w to ze można ją przeprowadzić w więzieniu.

Czynniki utrudniające resocjalizację:

-          wczesny kontakt ze środowiskiem przestępczym i wczesne wykolejenie społeczne.

-          Struktura wartości i norm odbiegająca od przyjętego społecznie standardu.

-          Psychopatyczne rysy osobowości.

-          Poczucie krzywdy wobec karzących i przekonanie o ich niesprawiedliwości i uprzedzeniu.

Najważniejsze czynniki wspierające resocjalizację:

-          Praca więźniów (wypełnia czas, dostarcza stymulacji, sprzyja nowym kontaktom społ., wyładowaniu emocji, kształtuje zainteresowania, przynosi inne wymierne zyski)

-          Aktywność fizyczna – sport pomaga wyładować napięcia emocjonalne i agresywne.

-          Nauczanie i samokształcenie więźniów – stymuluje intelekt, rozwój zainteresowań, wiedzę, uczy obowiązkowości, systematyczności, odpowiedzialności i nawyku pracy.

-          Działalność kulturalno-oświatowa – sprzyja higienie psych., dostarcza rozrywki, wypełnia wolny czas, kształtuje pożądane nawyki językowe, kulturowe i postawy społ.

-          Bezpośrednie kontakty więźniów ze światem zewnętrznym – utrzymanie i utrwalenie więzi emocjonalnych z najbliższymi, zachowanie poczucia pewności co do miejsca powrotu, wsparcie w znoszeniu dolegliwości więzienia, przemiana dokonana z pomocą bliskich. Widzenia małżeńskie pomagają w redukcji popędu seksualnego (często niestety ignoruje się wkład i znaczenie rodzin więźniów).

-          Psychoterapia była środkiem oddziaływań, który wszedł najpóźniej do więzień – ułatwia więźniom znoszenie dolegliwości więziennych, zmniejsza ich niepokój, wrogość, sprzyja resocjalizacji.

Terapia przez otoczenie – w resocjalizacji młodzieży. Napór na wychowanka w celu zmiany postaw i zachowań, realizuje się ją poza zakładem, może mieć różne formy np. obozu archeologicznego, wędrownego.

Pozytywne wskaźniki resocjalizacji: poczucie winy, wyrzuty sumienia i skrucha, negacja swego czynu przestępczego, akceptacja sensu kary, potrzeba naprawy wyrządzonej krzywdy, zmiana w zakresie postaw wobec ludzi.