{1}{100}www.napiprojekt.pl - nowa jakoć napisów.|Napisy zostały specjalnie dopasowane do Twojej wersji filmu. {1}{42}Tysišce kilometrów dalej, {43}{132}zużywanych jest 800 do 1000 litrów wody {133}{222}na jednš osobę dziennie. {225}{316}Las Vegas zbudowano na pustyni. {332}{405}Mieszkajš tu miliony ludzi. {406}{466}Tysišce przyjeżdżajš tu każdego miesišca. {496}{631}Jego mieszkańcy należš do czołowych|konsumentów wody na wiecie. {967}{1076}Palm Springs to kolejne|pustynne miasto z tropikalnš rolinnociš {1077}{1140}i luksusowymi polami golfowymi. {1237}{1336}Jak długo jeszcze|ten miraż może prosperować? {1469}{1545}Ziemia nie nadšża. {1575}{1675}Rzeka Kolorado,|dostarczajšca wody tym miastom, {1676}{1774}jest jednš z tych,|które nigdy nie dotrš już do morza. {1816}{1965}Poziom wód jezior w jej pobliżu|gwałtownie spada. {2310}{2475}Skutki niedoborów wody mogš dotknšć|prawie 2 miliardy ludzi jeszcze przed rokiem 2025. {3286}{3405}Mokradła stanowiš 6% powierzchni planety. {3435}{3535}Ich spokojne wody|skrywajš prawdziwš fabrykę, {3536}{3654}w której roliny i mikroorganizmy|cierpliwie filtrujš wodę {3655}{3736}i trawiš wszelkie zanieczyszczenia. {3766}{3884}Te bagna sš niezastšpionym|rodowiskiem dla regeneracji {3885}{3954}i oczyszczania wody. {3971}{4079}Sš jak gšbka,|która reguluje przepływ wody. {4095}{4154}Absorbujš jš w porze deszczowej, {4155}{4215}a uwalniajš w porze suchej. {5115}{5187}W naszej niepohamowanej|ekspansji terytorialnej, {5188}{5304}przekształcilimy je|w pastwiska dla bydła, {5305}{5402}pola uprawne albo działki budowlane. {5458}{5595}W ostatnim stuleciu|osuszono połowę moczarów wiata. {5606}{5715}Nie znamy ani ich bogactw,|ani ich roli. {5894}{5955}Wszelka żywa materia jest połšczona. {5985}{6105}Woda, powietrze, gleba, drzewa. {6134}{6255}Magia wiata|objawia się przed naszymi oczami. {6585}{6706}Drzewa wydychajš wodę gruntowš|w postaci delikatnej mgiełki. {6720}{6855}Tworzš one baldachim,|który łagodzi uderzenia ciężkich kropel deszczu. {6856}{6975}Lasy dostarczajš wilgoci|niezbędnej do życia. {7064}{7108}Magazynujš one węgiel {7109}{7214}w iloci większej|niż zawiera cała ziemska atmosfera. {7244}{7395}Stanowiš one fundament równowagi klimatycznej,|od której wszyscy jestemy zależni. {7665}{7754}Dziewicze lasy sš rodowiskiem życia {7755}{7843}dla 3/4 wszystkich gatunków, {7844}{7964}czyli innymi słowy,|dla całego życia na Ziemi. {8234}{8325}Te lasy sš naszym lekarstwem. {8354}{8503}Substancje wydzielane przez te roliny,|sš rozpoznawane przez nasz organizm. {8504}{8593}Nasze komórki mówiš tym samym językiem. {8594}{8684}Należymy do tej samej rodziny. {9234}{9354}Ale w niecałe 40 lat,|powierzchnia największego lasu tropikalnego wiata, {9355}{9465}lasu amazońskiego,|została zmniejszona o 20%. {9854}{9973}Las ustšpił miejsca ranczom|albo uprawom soi. {9974}{10094}95% zbiorów z tych pól|służy jako pasza dla żywego inwentarza {10095}{10154}w Europie i Azji. {10164}{10257}Tak oto las zostaje zamieniony w mięso. {10621}{10751}Jeszcze 20 lat temu Borneo,|czwartš co do wielkoci wyspę wiata, {10752}{10843}pokrywały połacie dziewiczych lasów. {10856}{10927}Przy obecnym tempie wylesiania, {10928}{11024}zniknš one całkowicie w cišgu 10 lat. {11204}{11337}Żywa materia zwišzana jest|z wodš, powietrzem, ziemiš i słońcem. {11365}{11444}Na Borneo ta wię została zerwana. {11462}{11594}Na jednym z najbardziej|zróżnicowanych gatunkowo regionów wiata. {11894}{12012}Ta katastrofa została wywołana|decyzjš o produkcji na Borneo oleju palmowego, {12013}{12162}jednego z najbardziej wydajnych|i popularnych olejów na wiecie. {12163}{12297}Olej palmowy nie tylko zaspokaja|rosnšce potrzeby żywieniowe, {12298}{12463}ale wchodzi również w skład kosmetyków,|detergentów, jak również biopaliw. {12471}{12624}Różnorodnoć lenego ekosystemu|została zastšpiona jednym gatunkiem: olejem palmowym. {12631}{12703}Dla miejscowej ludnoci|oznacza to zatrudnienie. {12722}{12793}To jest przemysł rolniczy. {12931}{13048}Kolejnym przykładem|masowego wylesiania jest eukaliptus. {13049}{13140}Wykorzystuje się go|w produkcji miazgi papierowej. {13141}{13243}Plantacje rozrastajš się|wraz z zapotrzebowaniem na papier, {13244}{13320}które w cišgu 50 lat|zwiększyło się pięciokrotnie. {13335}{13440}Jeden las nie zastšpi innego lasu. {13453}{13512}U stóp tych drzew eukaliptusowych {13513}{13663}nie ronie nic, ponieważ ich licie|wytwarzajš trujšcš substancję. {13763}{13874}Rosnš szybko,|ale wyczerpujš rezerwy wody. {13933}{14004}Pasza sojowa, olej palmowy, {14005}{14054}drzewa eukaliptusowe. {14073}{14233}Wylesianie niszczy niezbędne,|by produkować zbyteczne. {14234}{14281}Jednak w innych rejonach, {14282}{14383}wycinka drzew|jest jedynš szansš na przetrwanie. {14653}{14713}Ponad 2 miliardy ludzi, {14728}{14802}prawie 1/3 wiatowej populacji, {14803}{14893}nadal zależna jest od węgla drzewnego. {14918}{14952}W Haiti, {14953}{15027}jednym z najbiedniejszych państw wiata, {15028}{15134}węgiel drzewny jest podstawowym paliwem. {15194}{15264}Kiedy "perła Karaibów", {15265}{15404}dzi Haiti nie jest w stanie zapewnić bytu|swym obywatelom bez pomocy z zewnštrz. {15523}{15672}Na wzgórzach Haiti|pozostało jedynie 2% lasów. {15717}{15761}Całkiem nagie, {15762}{15822}nic nie utrzyma tu gleby. {15842}{15942}Deszcze spłukały jš aż do morza. {15967}{16062}To co zostało nie nadaje się pod uprawę. {16302}{16422}W niektórych rejonach Madagaskaru|erozja osišga spektakularne rozmiary. {16452}{16573}Na stokach widniejš głębokie wyrwy|o szerokoci setek metrów. {16603}{16723}Cienka i delikatna gleba|powstała z żywej materii. {16731}{16812}Wskutek erozji,|ta wspaniała warstwa próchnicy, {16813}{16933}która formowała się|przez tysišce lat, znika. {17748}{17840}Oto jedna z teorii na temat Rapanui, {17841}{17903}ludu zamieszkujšcego Wyspę Wielkanocnš, {17904}{17983}nad którš, być może,|warto się chwilę zastanowić. {18013}{18102}Żyjšc na wyspie|całkowicie odizolowanej od reszty wiata, {18103}{18231}lud Rapanui eksploatował jej zasoby,|aż nic z nich nie zostało. {18252}{18342}Ich cywilizacja nie przetrwała. {18362}{18462}Na ich wyspie|rosły najwyższe palmy na wiecie. {18486}{18531}Zniknęły. {18545}{18629}Rapanui wycięli je dla drewna. {18642}{18733}Zapoczštkowali tym samym|proces erozji gleby. {18793}{18943}Rapanui nie mogli już wypływać na połowy.|Nie było drewna, by budować kanu. {19123}{19272}Mimo że Rapanui byli jednš|z najwspanialszych cywilizacji na Pacyfiku, {19273}{19391}dysponowali nowoczesnym rolnictwem,|rzebiarzami, nawigatorami, {19392}{19540}dali się złapać w pułapkę przeludnienia|i wyczerpania surowców naturalnych. {19554}{19690}Dowiadczyli niepokojów społecznych,|buntów i klęski głodu. {19691}{19781}Większoć nie przetrwała kataklizmu. {20376}{20531}Prawdziwš tajemnicš Wyspy Wielkanocnej|nie sš jej tajemnicze rzeby, {20532}{20574}teraz już to wiemy. {20575}{20681}Tajemnicš jest, dlaczego Rapanui|w porę nie zareagowali. {20903}{21072}To tylko jedna z wielu teorii,|ale o doć szczególnym dzi znaczeniu. {21612}{21761}Od roku 1950|liczba ludnoci prawie się potroiła. {21762}{21810}Od roku 1950 {21811}{21922}naszš wyspę, Ziemię,|odmienilimy bardziej {21923}{22060}niż w cišgu wczeniejszych|200 tysięcy lat istnienia człowieka. {22061}{22180}Nigeria jest największym|afrykańskim eksporterem ropy naftowej, {22181}{22332}a mimo to 70% jej mieszkańców|żyje w skrajnej nędzy. {22356}{22511}Bogactwo jest tutaj,|lecz mieszkańcy nie majš do niego dostępu. {22512}{22583}To reguła obowišzujšca na całym wiecie. {22584}{22722}Połowa wiatowej biedoty|zamieszkuje kraje bogate w zasoby naturalne. {22851}{22963}Nasz model rozwoju nie sprawdził się. {22975}{23142}W cišgu 50 lat wytworzyła się przepać|między biednymi i bogatymi. {23172}{23201}Dzisiaj, {23202}{23380}połowa wiatowych bogactw|jest w rękach 2% populacji. {23616}{23681}Czy taka nierównoć może się utrzymać? {23711}{23770}Bogactwa sš powodem migracji ludnoci, {23771}{23861}o nieznanych nam rozmiarach. {23891}{24041}Miasto Lagos w 1960 roku|liczyło 700 tysięcy mieszkańców. {24067}{24191}W roku 2025 będzie ich 16 milionów. {24207}{24340}Lagos jest jednš z najszybciej|rozwijajšcych się metropolii wiata. {24342}{24431}Migrujš tu głównie rolnicy,|którzy porzucili swoje pola {24432}{24601}z powodów ekonomicznych, demograficznych|czy też z powodu wyczerpania zasobów. {24602}{24670}To całkowicie nowy typ rozwoju miast, {24671}{24821}powodowany bardziej|chęciš przeżycia niż rozwoju. {24980}{25151}Każdego tygodnia liczba mieszkańców miast|wzrasta o ponad milion. {25301}{25480}Jedna osoba na szeć żyje dzi|w niebezpiecznym, niezdrowym, przeludnionym rodowisku, {25481}{25662}bez dostępu do artykułów pierwszej potrzeby,|jak woda, kanalizacja, elektrycznoć. {26712}{26771}Ponownie rozprzestrzenia się głód. {26772}{26862}Cierpi od niego prawie miliard ludzi. {27820}{27970}Na całej planecie najbiedniejsi|walczš o przetrwanie, podczas gdy my {27971}{28090}nadal kopiemy w poszukiwaniu zasobów,|bez których nie możemy już żyć. {28091}{28150}Wypatrujemy ich coraz dalej, {28151}{28239}na jeszcze nie tkniętych terytoriach, {28240}{28360}w rejonach, które coraz trudniej eksploatować. {28570}{28631}Nie zmieniamy naszego modelu. {28661}{28720}Ropa może się skończyć? {28738}{28840}Nadal możemy jš otrzymać|z ropononych piasków Kanady. {28852}{28990}Największe ciężarówki wiata|przewożš tysišce ton piasku. {29005}{29110}Proces ogrzewania i oddzielania|bituminu od piasku {29111}{29201}wymaga milionów kubików wody. {29212}{29289}Potrzebna jest ogromna iloć energii. {29290}{29380}Zanieczyszczenie jest katastrofalne. {29381}{29450}Najwyraniej najpilniejszym priorytetem {29451}{29560}jest dobrać się|do każdej czšs...
HempHamster