STUDIO SYSTEM:
• WIELKA PIĄTKA:
? Metro-Goldwyn-Mayer(MGM):
- Jej znakiem jest ryczący lew w otoczce
- Założona w 1924 przez Samuela Goldwyna i Louisa Mayera
- Powstała z połączenia Metro Picture (1915), Louis Mayer Pictures (1918) i Goldwyn Picture (1917)
- Była największą wytwórnią filmową zatrudniającą w 1934 ok. 4 000 pracowników.
- Hasłem wytwórni było: Więcej gwiazd, niż jest na niebie.
- Szefem był Louis Mayer (1924-1951)
- Złoty okres- lata 30 i 40
- Wysoki poziom realizatorski
- Reżyserzy: J. von Stroheim ,K.Vidor, F.Lang, E.Lubitsch
- Gwiazdy: G.Garbo, C.Gable, J.Garland
- W latach 30. produkowano 40 pełnometrażowych filmów rocznie, spośród których do największych sukcesów zalicza się m.in. serię Pościg za cieniem (1934-1947), Przeminęło z wiatrem (1939).
- W 1974 MGM przestało istnieć jako wytwórnia filmowa.
? Paramount Pictures:
- Jedna z najstarszych wytwórni filmowych, której współzałożycielami byli: A. Zukor (w 1912 zorganizował wytwórnię Famous Players Film Company), J.L. Lasky (w 1913 był twórcą wytwórni Feature Play Company) i W. Hodkinson (w 1914 założył biuro wynajmu filmów Paramount Pictures Corporation).
- W wyniku kolejnych reorganizacji i fuzji tych przedsiębiorstw powstała w 1927 instytucja Paramount Famous Lasky Corporation w celu:
1) produkcji filmów
2) wynajmu filmów
3) tworzenia łańcucha własnych kin
- Po przejściowych trudnościach finansowych w 1933 firma ukształtowała się ostatecznie w 1935 jako potentat filmowy Paramount Pictures
- Zatrudniała znane gwiazdy filmowe: M. Dietrich, P. Negri, M. Pickford, G. Swanson, M. West, G. Coopera
- Współpracowała z reżyserami: A. Hitchcockiem, E. Lubitschem, J. von Sternbergiem, B. Wilderem
- Powstały tu głośne filmy, np.: Dziesięcioro przykazań (1923 i 1956), Union Pacific (1939) i Idźcie moją drogą L. McCareya (1944)
- W 1936 Paramount Pictures zaczęło wyświetlać filmy w Technicolorze, poczynając od W cieniu samotnej sosny H. Hathawaya.
? Twentieth Century Fox:
- Utworzona w 1935 z połączenia wytwórni Film Fox (założonej 1915) Williama Foxa i The Twentieth Century (założonej 1933)
- Działalność produkcyjna z dystrybucją filmów
- Wśród reżyserów — John Ford i F.W. Murnau
- Wśród gwiazd — Shirley Temple
- Powstały tu cenione filmy m.in.: Grona gniewu J. Forda (1940), Zdarzenie w Ox-Bow W. Wellmana (1942), Dżentelmeńska umowa (1947) i Pinky (1949) E. Kazana.
- W 1953 powstał tu pierwszy film w technice cinemascopowej - Tunika H. Kostera.
? RKO-Radio Pictures:
- Powstała w 1928 roku z połączenia Mutual Film (1912) i Radio Corporation of America
- Amerykańska kompania produkcyjna
- Posiadała największą w USA sieć kin
- Wyprodukowała takie filmy jak: Potępieniec ( J.Ford, 1935), Obywatel Kane (O.Welles, 1941), Podejrzenie (A.Hitchock, 1941)
? Warner Bros:
- Założona przez braci Warner: Harry’ego (1881-1958), Alberta (1884-1967), Sama (1888-1927) i Jacka L. (1892-1978).
- W 1905 bracia Warner otworzyli swe pierwsze kino w Newcastle.
- W Pittsburghu zorganizowali biuro wynajmu filmów i filie w okolicznych miastach.
- W 1918 założyli wytwórnię Warner Features i podjęli działalność produkcyjną.
- Nabywając od 1924 roku kina, dysponowali wkrótce 182 obiektami.
- 6 X 1927 odbyła się premiera Śpiewaka jazzbandu A. Croslanda z A. Jolsonem w roli głównej, zapoczątkowując epokę kina dźwiękowego.
- W 1929 roku bracia otrzymali honorowego Oscara za wyprodukowanie pionierskiego filmu mówionego.
- W latach 30. wytwórnia wsławiła się filmami o tematyce społecznej (Jestem zbiegiem M. Le Roya i Wróg publiczny W.A. Wellmana, 1931), musicalami (Poszukiwaczki złota M. Le Roya, 1933), filmami biograficznymi (Pasteur, 1936 i Życie Emila Zoli, 1937, oba W. Dieterlego) oraz przygodowymi (Robin Hood M. Curtiza, 1938).
- Z wytwórnią współpracowali wybitni reżyserzy, m.in.: A. Litvak (Zeznanie szpiega, 1939), M. Curtiz (Casablanca, 1942)
- Do gwiazd wytwórni należeli: B. Davis, H. Bogart
- W okresie międzywojennym wytwórnia wypracowała własny styl — szybki montaż, tematyka społeczna
• MAŁA TRÓJKA:
? Columbia:
- Amerykańskie przedsiębiorstwo produkcji i dystrybucji filmów
- Założona w 1924 roku
- Początkowo realizowała westerny klasy B. Status wytwórni zmienił się po zaangażowaniu Franka Capry
- Reżyserzy- Howard Hawks, Charles Vidor, Orson Welles
- Gwiazdy- Carry Grant, Rita Hayworth, Clark Gable, Fred Astaire, Gene Kelly
? United Artist:
- Amerykańska spółka filmowa założona w 1919 przez Ch. Chaplina, D. Fairbanksa, M. Pickford i D.W. Griffitha. Korporacja nie posiadała własnych atelier ani kin i zajmowała się rozpowszechnianiem filmów swych założycieli.
- Pierwszym prezydentem był O. Price, w połowie lat 20. kierownictwo objął J.M. Schenck (do 1935).
- Później producentami byli m.in.: A. Korda i S. Goldwyn, pod którego kierownictwem zrealizowano np. filmy W. Wylera: Ślepy zaułek (1937) i Wichrowe wzgórza (1939).
? Universal:
- Jedna z najstarszych amerykańskich wytwórni filmowych.
- Powstała w wyniku fuzji utworzonego w 1912 przez C. Laemmle'a koncernu Independent Movie Pictures Company z kilkoma innymi niezależnymi wytwórniami.
- W 1915 roku zbudowano atelier filmowe na obszarze o powierzchni 100 ha w San Fernando Tal, zwane Universal City.
- Wytwórnia przechodziła szereg reorganizacji: w 1936 Laemmle sprzedał studio J. Cheever Cowdin's Standard Capital Corporation.
- W 1946, w wyniku dalszej fuzji, powstała spółka Universal International Production Company, w której miał udział J.A. Rank.
- Ma doniosły wkład w rozwój amerykańskiej kultury filmowej.
- Powstawały tu głównie westerny, horrory, komedie obyczajowe i muzyczne, a także ambitniejsze utwory, np.: Na Zachodzie bez zmian L. Milestone'a (1930, Oscar), Mój pan mąż G. La Cavy (1936).
- Pracowali tu wielcy reżyserzy: E. von Stroheim, J. Ford, A. Hitchcock.
4. UFA
- kino niewybredne, komercyjne: Ernst Lubitsch: „Madame Dubarry” (1919), „żona faraona”, „Sumurn”, „Oczy mumii Ma”: miłostki na tle wielkiej historii
- ekspresjonizm:
a) „Gabinet doktora Caligari” (1919) reż.: R. Wiene, scen.: Carl Mayer i Hans Janowitz, malarze dekoratorzy: Hermann Warm, Walter Röhring, Walter Reimann; subiektywna wizja świata, bohaterem filmu szaleniec, brak zdjęć w plenerze, scenograficzne deformacje, estetyka lęku i koszmarów;
b) „Nosferatu. Symfonia grozy” (1922), reż.: Friedrich Murnau
- Kammerspiel (styl kameralny): wszystko jest małe, kameralne: dekoracje, gesty aktorów, konflikty scenariusza. Realistyczne odbicie życia, dokumentalna niemal prawda, tematy z kroniki gazetowej
a) „Szyny” reż.: Lupu Pick, scen. Carl Meyer
b) „Schody kuchenne” reż. Leopold Jesner, scen. Carl Meyer
c) „Noc sylwestrowa”, reż. Lupu Pick, scen. Carl Meyer
d) „Portier z hotelu Atlantic” reż. Friedrich Murnau, scen. Carl Meyer
- Fritz Lang:
a) „Zmęczona śmierć” (1922),
b) „Nibelungi”
c) „Metropolis”
2
Alexa_89