Przykład zagadnień egzaminacyjnych:
1. koncepcje historii kultury Burckhardta, Hausera, francuskiej szkoły Annales
2. średniowieczna koncepcja śmierci w interpretacji Huizingi, Aries
3. ethos rycerski w ujęciu M. Ossowskiej
4. początki kultury mieszczańskiej w Europie
5. znaczenie społeczno-politycznej sytuacji Włoch w kształtowaniu specyfiki kultury renesansu
6. filozofia władzy Machiavellego
7. „Książę” jako traktat renesansowy
8. Kulturowe źródła zjawiska „polowań na czarownice”
9. „Próby” jako wyraz postawy człowieka renesansu
10. średniowieczne i renesansowe formy życia towarzyskiego
11. przemiany w kulturowych postawach wobec potrzeb naturalnych potrzeb człowieka na podstawie wybranych przykładów
1. śmierć oswojona – zdziczała; przestrzenie cmentarzy średniowiecznych; stosunek do ciała/zwłok; przemiany, jakie zaszły w kult. europejskiej jeśli chodzi o grzebanie ciał
2. ideał rycerza średniowiecznego – jego wygląd, wyznawane wartości; stosunek do kobiet, ideał miłości średniowiecznej
3. średniowieczne sposoby mierzenia czasu i przestrzeni
4. motyw dance macabre – źródła zjawiska, jego występowanie i wymiar satyryczny; tryby myślenia średniowiecznego wg Huizingi, funkcja sztuki w życiu codziennym (moda, uczty, portrety itd.)
5. społeczna historia sztuki i literatury Hausera – w jaki sposób historyczne i społeczne przemiany wpływały na kształtowanie się sztuki i literatury; przykłady zabytków i różne sposoby funkcjonowania sztuki w średniowieczu
6. „Próby”, „Książę”, „Traktat o rodzinie” jako przykłady dzieł powstałych w epoce renesansu
7. M. de Mointaigne jako humanista, krytyk kultury, moralizator, jego metoda (?) pisarska, refleksja nad samym sobą
8. „Książę” – kontekst powstania dzieła, koncepcja człowieka, jakie wiadomości o funkcjonowaniu ówczesnych włoskich państw dostajemy dzięki traktatowi M.?
9. początki kultury mieszczańskiej w Europie – Alberti i jego traktat, poglądy A. na pracę, pieniądze, utrzymanie i prowadzenie domu, rodzinę, sytuację kobiet, motyw krytyki panów itd., w których swoich poglądach Alberti reprezentuje postawę mieszczanina, a w których wyznawane przez niego wartości bliższe są warstwie panów feudalnych? Franklin – życiorys i poglądy, Franklin jako tzw. klasyczny przykład moralności mieszczańskiej, jakie wartości wyznaje; tzw. moralność mieszczańska kontra ethos rycerski – podobieństwa?/różnice
10. na czym polega wyjątkowość Włoch w epoce renesansu – różne formy funkcjonowania państw (królestwo, republiki, księstwa, państwo kościelne) i systemu społecznego (na czym polega specyfika feudalizmu w wydaniu włoskim?), koncepcja państwa, polityki zagranicznej i wojny jako dzieła sztuki
11. przemiany obyczajów a kulturze europejskiej – konkretne przykłady średniowiecznych, renesansowych i oświeceniowych zachowań (zachowanie przy stole, spluwanie, wycieranie nosa itd.,); wpływ instrumentów cywilizacyjnych (chusteczka do nosa, widelec, koszula nocna) na zachodzące zmiany; widelec – łyżka – nóż – talerze – chusteczka – strój nocny itd. – w jaki sposób funkcjonują na przestrzeni wieków?, jaka jest koncepcja Eliasa rozprzestrzeniania się tych zmieniających się form życia społecznego, w jaki sposób na przestrzeni wieków – za pomocą jakich narzędzi – społeczeństwo europejskie się cywilizowało, dlaczego Odrodzenie jest wg Eliasa epoką przełomową jeśli chodzi o przemiany obyczajów
12. polowania na czarownice – proces historyczny, który doprowadził do pojawienia się w kulturze europejskiej tego zjawiska, sposoby wykrywania czarownic, wygląd procesu (inkwizycja/inkwizycja hiszpańska), tortury itd.; zasięg czasowy i przestrzenny występowania tego zjawiska, czy były przykłady postaw/dzieł opierania się zjawisku masowej histerii? Sposoby tłumaczenia przez naukę pojawienie się tego zjawiska
2
Alexa_89