Historia-Prześladowania ze strony Rzymu (lata 71-636 n_e_).pdf

71.636 - PRZEŚLADOWANIA OD RZYMU

ROZPROSZENIE IZRAELA

Cesarz Wespezjan ogłosił Judeę swoją własnością prywatną i nakazał rzymskim

urzędnikom rozsprzedać ją małymi działkami.

Dla zdobycia ostatnich żydowskich twierdz w Judei, Wespezjan wysałał

prokuratora Bassusa. W okresie od 11 września 70 r. do 1 kwietnia 73 r. upadły

żydowskie twierdze Herodion (poddała się bez walki) i Machaeus (poddała się po

kilkudniowym oblężeniu). W Machaeus Rzymianie wymordowali 1700 mężczyzn, a

wszystkie kobiety i dzieci sprzedali w niewolę. Uciekających ocalałych z pogromu

Zelotów , otoczyli i zabili nad Jordanem.

Na wiosnę 73 r. Rzymianie prowadzili oblężenie i zdobyli twierdzy Masadę.

Upadek żydowskiej twierdzy Masady tak jest opisany przez historyków: " Eleazar tej

nocy przedstawił ludowi, by najpierw swoje żony i dzieci, a następnie samych siebie zabili.

Następnego dnia Rzymianie znaleźli 960 trupów z wyjątkiem dwóch kobiet i pięciorga dzieci,

ukrytych w pieczarach ".

Cesarz Wespezjan obarczył całą ludność żydowską na

terytorium Cesarstwa odpowiedzialnością za powstanie w Judei.

Nałożono przymusowy podatek, który był zbierany od Żydów

na rzecz kapitolińskiego Jowisza. Był to pierwszy podatek

żydowski, zwany " fiskiem żydowskim ".

Wespezjan nagrodził swoich żydowskich pomocników, którzy sprzyjali mu

podczas walk z powstańcami w Judei. Agryppa otrzymał tytuł pretora i powiększył

swoje królestwo o kilka okręgów. Tyberiusz Aleksander został rzymskim

dostojnikiem. Józef otrzymał mieszkanie w prywatnym domu cesarza i zmienił imię

na Flawiusz.

W Galilei rządził Juliusz Agryppa II. Galilejskie miasta Sephoris i Tyberiada stały

się schronieniem dla licznych uchodźców z Judei. Stopniowo odbudowywano miasta

Liddę, Emmaus i Jerycho.

Uchodźcy z Judei rozproszyli się po Arabii, Mezopotamii, Egipcie i

Cyrenie. Pomiędzy uchodźcami znajdowali się także fanatyczni Zeloci ,

którzy przeszczepiali swoją nienawiść do Rzymu do krajów, do których

przybywali.

Na wiosnę 73 r. w Aleksandrii (w Egipcie) aresztowano 600 Zelotów ,

którzy próbowali podburzyć do buntu miejscowych Żydów. Aresztowani

Zeloci zostali straceni przez Rzymian. Wtedy wielu Zelotów uciekło do

Cyreny (Cyranejka - Rzymska prowincja zachodnia w północnym

Egipcie).

Podczas obławy na fanatycznych Zelotów w Cyrenie doszło do

pierwszej masakry Żydów, a następnie do drugiej masakry w stolicy

prowincji, w Cyrenie. Równocześnie Rzymianie aresztowali 1000

najzamożniejszych miejscowych Żydów, i zesłali ich w niewolę do

Rzymu. Rzymskim gubernatorem Cyreny był L. Valerius Catullus.

Z pogromów ocaleli tylko ci Zeloci , którzy schronili się w północnej

Arabii. Osiedlili się oni w okolicach miasta Medina, i przetrwali do VII

wieku.

Było to ostatnie wydarzenie tragicznej wojny rzymsko-żydowskiej.

Naród żydowski w Judei uległ prawie całkowitej zagładzie. Szczątki społeczności

ocalały walcząc o przeżycie w spalonych wioskach i miastach obróconych w gruzy i

ruinę. Po pustkowiach grasowały bandy rabusiów, które były ścigane przez

rzymskie oddziały. Cała prowincja została zduszona ciężarem rzymskich legionów,

dławiących wszelki opór i myśl o niepodległości. W Judei stacjonował X legion

rzymskiej armii, który tak straszliwie zapisał się w żydowskiej historii.

W tak ciężkich okolicznościach prawdziwym cudem okazało się ocalenie nauki i

narodowych pierwiastków.

Po zburzeniu Świątyni Jerozolimskiej, rabban Jochanan ben Zakkai rozwinął swoją

działalność w szkole religijnej (założonej w 69 r.) w Jawne, niedaleko wybrzeża

Morza Śródziemnego. Szkoła religijna w Jawne szybko stała się wzorem dla jeszyw

( uczelni religijnych ) i synagog w diasporze.

Jochanan ben Zakkai był uczniem i następcą Hillela. Rabban Zakkai szybko

zgromadził wokół siebie grupę uczniów i uczonych w Prawie. Mówiono o nim, że

nigdy nie odkładał Pisma , ani Miszny . Zajmował się " Gemarą ", " halachami " i

" hagadami ", szczegółowymi sprawami z Tory i naukami uczonych " soferim ", zarówno

łatwymi, jak i trudnymi.

Ponieważ Rzymianie zlikwidowali Sanhedryn , rabban Jochanan ben Zakkai

zorganizował nową żydowską radę, mającą ustalać daty żydowskiego kalendarza

oraz podejmować ważne decyzje dla wyznawców judaizmu. Rada ta stała się z

czasem nowym Sanhedrynem i była uznaną przez większość rozproszonych Żydów

władzą. Przewodniczący rady, zwany księciem (hebr. " nasi "), zyskał uznanie od

Rzymian, którzy uważali go za najwyższego zwierzchnika i patriarchę Żydów w

Imperium Rzymskim. Stan ten utrzymywał się faktycznie do końca V wieku.

Początkowo przełożonym Sanhedrynu był Jochanan ben Zakkai, ale gdy mógł

ujawnić się prawowity właściciel tego urzędu, natychmiast ustąpił. Przełożonym

Sanhedrynu został wtedy Gamaliel, syn rabina Szymona ben Gamaliela, który zginął

w czasie oblężenia Jerozolimy. Zastępcą przewodniczącego Sanhedrynu był " Ab Beth-

Din " (hebr. " ojciec domu sądowego "), kierujący sądownictwem.

Jawne zastąpiła zburzoną Jerozolimę i stała się religijno-narodowym ogniskiem dla

rozproszonych gmin żydowskich. Najważniejszą czynnością Sanhedrynu z Jawne

było ustanowienie kalendarza świątecznego.

Rabini uzyskali wtedy pewne przywileje polityczne. Instytucja rabina, łączyła w

sobie cechy uczonego, sędziego i przywódcy religijnego opierającego się na tradycji

ustnej. Rabini prowadzili rozległą działalność misyjną w środowisku żydowskim.

Wywodzili się po części z tradycji kapłańskiej, która upadła wraz ze zniszczeniem

Świątyni. Mniej więcej od tego czasu można mówić o początkach judaizmu

rabinicznego , czyli tradycyjnego .

Po śmierci rabbana Jochanana ben Zakkai, jego najwybitniejsi uczniowie odbyli

naradę nad wyborem miejsca, w którym miano nadal uprawiać naukę. Wybrano

Jawne. Jedynie Eleazar Ben-Arach zdecydował się na przeniesienie do

odbudowanego Emmaus. W Jawne pozostali Gamaliel, Jozue, Akiba i inni. Nauczali

oni w uczelni w Jawne oraz zakładali mniejsze szkoły religijne w innych miastach.

Eliezar nauczał w Liddzie, Jozue w Bekiin (pomiędzy Jawne a Liddą).

Głównymi filarami szkoły w Jawne po odejściu rabina Zakkai byli dwaj jego

uczniowie: rabbi Eliezer ben Hyrkanos i rabbi Jehoszua ben Chananja. Obaj zyskali

wielkie znaczenie, rozgłos i sławę. Byli głównymi autorytetami w wykładaniu

tradycyjnej nauki judaizmu. Rabbi Eliezer wprowadził do Miszny ponad trzysta

dwadzieścia zasad, a rabbi Jehoszua wprowadził ponad sto czterdzieści zasad i

przepisów. Rabbi Jehoszua ben Chananja stał się sławny dzięki swym ciętym

odpowiedziom, pełnym mądrości, rozwagi i subtelności. Umiał on w dyskusjach

wynajdywać niezawodne i logiczne argumenty. Prowadził on rozmowy nie tylko z

rzymskimi dostojnikami, ale nawet i z samym cesarzem Imperium Rzymskiego. Całą

swą mądrość wykorzystywał, aby nieść pociechę całemu narodowi. Jego życzliwość i

dobroć uczyniły go sławnym.

W Jawne skupili się faryzejscy mędrcy i uczeni. Starali się oni ratować życie

duchowe narodu. Nie było to łatwe zadanie, gdyż po śmierci Zakkaja ponownie

wybuchły spory pomiędzy zwolennikami " szkoły Hillela " a zwolennikami " szkoły

Szammaja ". Dwa skłócone ze sobą stronnictwa odmiennie wykładały Pisma i Zakon,

odmiennie stosowały naukę w praktyce. Wydawało się, że judaizm posiada dwa

prawa. Stopniowo narastała opozycja względem rabbiego Eliezera. A ponieważ był

on osobowością zbyt silną, nie liczył się z opinią innych mędrców. W ten sposób stał

się przyczyną poważnych sporów w akademii , i to w czasie, gdy ośrodek przejmował

duchowe kierownictwo nad całym narodem. Spory doprowadziły do wykluczenia

Eliezera od kierowania uczelnią w Jawne.

Pracę pojednania skłóconych ze sobą stronnictw podjął się Gamaliel II, noszący

tytuł " nasi " ( książę ) Sanhedrynu . W owym czasie przełożony nad uczelnią w Jawne był

równocześnie przełożonym Sanhedrynu . Był on jedną z najbardziej znaczących

postaci owego pokolenia. Rabbi Gamaliel całkowicie poświęcił się swojej dziejowej

misji. Główną troską Gamaliela stało się uchronienie judaizmu przed grożącym mu

rozszczepieniem. Wprowadził on zasadę, że dopiero uchwała Sanchedrynu nadawała

każdemu prawu moc i powagę. Nad wykonaniem prawa czuwał nasi , który otrzymał

od Rzymian tytuł patriarchy .

Sanhedryn opowiedział się za wykładnią Prawa według " szkoły Hillela ". Wszyscy za

wyjątkiem rabina Jozue podporządkowali się tej decyzji. Gamaliel jednak czuwał nad

wykonaniem postanowionego prawa i nie dopuścił do wybuchu waśni pomiędzy

stronnictwami. Pozwolono każdemu żyć według własnych przekonań, pod jednym

jednak warunkiem, że orzeczenia szkoły Hillela pozostały dla ogółu jedyną normą.

Wszelki przejaw buntu Sanhedryn tłumił przy pomocy klątwy, którą posługiwano się

bezwzględnie.

W ten to sposób, ta mała instytucja, uczelnia w Jawne przekształciła się w

Sanhedryn . Za zgodą Rzymian stał się on faktycznym i rzeczywistym

przedstawicielstwem narodu, kierującym wszystkimi jego sprawami świeckimi i

religijnymi, jednostkowymi i publicznymi, cywilnymi i karnymi, społecznymi i

karnymi. Został przywrócony system sądowy, z najwyższym Trybunałem

zgromadzenia w Jawne. Ale rabbi Gamaliel nie poprzestawał na tym. Odbywał

częste podróże po kraju wędrując od miasta do miasta i osobiście doglądając

organizację gmin żydowskich. Uregulowano całe życie religijne Żydów. Modlitwa,

studia Zakonu i miłosierne uczynki zastąpiły obrządki przy ofiarach w zburzonej

Świątyni Jerozolimskiej. Wśród jego ważniejszych decyzji należy wymienić podjęcie

ponownego obchodzenia święta Paschy w nowych regułach i nowej formie po

zniszczeniu Świątyni. Wtedy także podjęto decyzję ważną dla religijnego życia

Żydów. Mianowicie ustanowiono tekst " osiemnastu błogosławieństw " (hebr. " szemone

esre berachot ") stanowiących centralny punkt modlitwy odmawianej po dzisiejsze

czasy.

Wielkie zmiany w życiu społecznym i religijnym po katastrofie, nastręczały w

owym czasie wiele trudności Żydom. Bardzo często dochodziło do prześladowań ze

strony przedstawicieli rzymskiej władzy. Mnożyły się spory wymagające uzgodnień

i ustępstw z obu stron. Miejscowa społeczność żydowska nie chciała się pogodzić z

dalszymi nowymi upokorzeniami, a każdy nowy wybuch walk byłby kolejną

tragedią dla narodu. W Judei stacjonował przecież X legion rzymski, który tak

straszliwie zapisał się w żydowskiej historii. Dlatego uczelnia w Jawne, jako

urzędujący w narodzie Sanhedryn , podjęła wysiłek negocjacji z przedstawicielami

władz. Jednakże rzymscy namiestnicy przekazywali sporne sprawy Judei swoim

zwierzchnikom w Rzymie, toteż delegaci Sanhedrynu musieli wielokrotnie udawać

się aż do Rzymu. Przewodniczył im oficjalnie książę Gamaliel, jednak rzecznikiem

tych delegacji był zawsze rabbi Jehoszua ben Chananja.

W latach 75-79 Flawiusz spisał dzieje wojny żydowskiej w

siedmiu księgach.

W latach 79-81 w Cesarstwie Rzymskim panował cesarz Tytus

Flawiusz Wespezjan, syn Wespezjana.

Najbardziej pobożni Faryzeusze stworzyli rodzaj stowarzyszenia lub " zakonu ".

Nazywali siebie " towarzyszami " (hebr. Chaberim ) i drobiazgowo przestrzegali liczne

przykazania Zakonu, zwłaszcza te dotyczące dziesięcin i czystości lewickiej.

Ślubowali oni posłuszeństwo zasadom Zakonu i pogardzali wszystkimi, którzy

popierali w jakimkolwiek zakresie interesy Rzymu. Pogardzali także prostym ludem

wiejskim, który nie był wykształcony i nie rozumiał zawiłości Tory. Chaberim uważali

prosty lud za nieczysty.

W ten sposób wiejska grupa społeczeństwa żydowskiego w Judei została w

znacznym stopniu odcięta od kontaktu z klasą wykształconą i studiującą Pisma.

Powstała u tych ludzi pustka w ich życiu religijnym. Tę pustkę zajęli chrześcijanie,

którzy nauczali wszystkich chętnych i nie zwracali uwagi na stan społeczny

słuchaczy.

W latach 81-96 w Cesarstwie Rzymskim panował cesarz Tytus

Flawiusz Domicjan.

Na przełomie I i II wieku n.e. rozpoczęła w Judei działalność druga generacja

żydowskich nauczycieli ustnej Tory . W uczelni w Jawne rozpoczął swą działalność

rabbi Nahum Gimzo. Stał się on znany i sławny dzięki swej głębokiej wiedzy i

przyjmowaniu z wielką pobożnością i rezygnacją nieszczęść. Był człowiekiem

niezwykle skromnym i żył w wielkim ubóstwie. Miał on wielu uczniów.

Najwybitniejszym z nich był rabbi Akiba ben Josef. Swoją pracą naukową i licznymi

wypowiedziami wywierał on silny wpływ na akademię w Jawne. To właśnie na

wniosek rabbi Akiba Sanhedryn postanowił usunąć niepożądany wpływ literatury

żydowsko-chrześcijańskiej i gnostycznej w formie Ewangelii , listów i pisemek .

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: