Socjologia- 11.10.2011.doc

SOCJOLOGIA – Wykład 1 – 11.10.2011

Socius – (łac.) stowarzyszony, towarzysz

Societus – (łac.) wspólnota, społeczeństwo

Logos – (gr.) słowo, mądrość, wiedza

Socjologia – jest nauką o społeczeństwie, społeczeństwie prawidłowościach rządzących rozwojem społeczeństw, o formach i przejawach życia społecznego człowieka, grup społecznych i społeczeństw.

Podstawowe pytania:

·         jak jest naprawdę? – podważanie mitów, złudzeń, weryfikacja faktów, odkrywanie konsekwencji działań społecznych

·         dlaczego tak właśnie jest? – poszukiwanie przyczyn i mechanizmów rządzących zjawiskami społecznymi – głębszych niż zdroworozsądkowe

·         jak będzie? – przewidywanie biegu zdarzeń na podstawie praw naukowych, naukowych nie proroctw czy przeczuć

·         co zrobić żeby zmienić społeczeństwo w pożądanym kierunku? – doradzanie politykom i administratorom życia społecznego

Co to jest społeczeństwo?

·         ujęcie demograficzne – populacja, zbiorowość, wielość jednostek (członkowie rodziny)

·         ujęcie grupowe – wspólnota połączona relacjami (rodzina)

·         ujecie systemowe –pozycje i role społeczne (organizacja rodzinna) – role głowy rodziny, ojca, matki itp.

·         ujęcie strukturalne – sama siec relacji, form, schematów odnoszenia się ludzi do siebie (struktura pokrewieństwa)

·         ujęcie interakcjonistyczne – działania ludzkie i ich konsekwencje (prokreacja, wychowanie dzieci, prowadzeni domu)

·         ujęcie kulturowe – reguły, normy, wzory, symbole, wartości (etos rodziny, wartości i obyczaje rodzinne)

·         ujęcie zdarzeniowe (polowe) – płynne zmienne konfiguracje ludzkich działań, społeczeństwo w akcie „stawania się” (historyczna ewolucja rodziny)

Etapy rozwoju socjologii:

Socjologia – nauka o krótkiej (170-letniej) historii, ale długiej przeszłości.

Cechy przednaukowej wiedzy o społeczeństwie:

·         oparta na osobistych, przypadkowych spostrzeżeniach,

·         fragmentaryczna i niespójna,

·         pochopna i apodyktyczna,

·         woluntaryzm – wiara we wszechmoc władzy czy opatrzności w to, ze każdy może robić to co chce,

·         koncentracja na państwie i władzy; utożsamianie państwa ze społeczeństwem,

Platon (427 – 347 p.n.e) „Państwo”

·         „Państwo” – wizja jego idealnego państwa w którym wszyscy działają dla wspólnego dobra, w którym prawo jest równe dla wszystkich, wszystkich którym panuje ład i porządek

·         w rzeczywistości państwa w ocenie platona, sa mniej lub bardziej chore bo pogłębia się zróżnicowanie majątkowe, bo postepuje indywidualizacja żcia, bo słabnie kontrola społeczna

Arystoteles (384 – 322 p.n.e) „Polityka”

·         twórca określenia – „człowiek – istota społeczna”;

·         trójaspektowa teoria struktury społecznej:

1.      rodziny, gminy, państwo;

2.      klasy (rolnicy, rękodzielnicy, kupcy, wyrobnicy, stan żołnierski, kapłański, ludzie zamożni, urzędnicy i dostojnicy państwowi);

3.      ludzie bogaci, stan średni, biedni;

Tomasz z Akwinu (1225 – 1274)

·         porządek ziemski – przedłużenie niebiańskie

·         społeczeństwo składa się z : tych co się modlą, tych co wojują i tych co pracują

·         to jest porządek naturalny (sprawiedliwy)

Niccolo Machiavelli (1469 – 1527) „Książe” – świecka teoria państwa

·         celem wewnętrznym państwa jest dobrobyt jego obywateli;

·         celem zewnętrznym jest ekspansja, narzędziem realizacji celów jest siła;

·         makiawelizm – motywem ludzkich działań jest żądza władzy i posiadania, zasada „cel uświęca środki”, socjotechniczne stosowanie przemowy, podstępu, obłudy – by osiągnąć sukcesy

Prekursorzy socjologii – filozofowie francuscy

Nicolas Condorcet (1743 – 1794)

·         szkic obrazu postępu ducha ludzkiego przez dzieje

·         twórca teorii postępu – dzieje ludzkie, to proces przechodzenia od stadiów niższych do wyższych, dzięki rozwojowi umysłu ludzkiego postęp jest nieustanny

Claude Henri Saint Kimon (1789 – 1825)

·         twórca „filozofii społecznej”; społeczeństwo składa się podobnie jak maszyna z różnych jednostek przyczyniając się do jego funkcjonowania

·         byt i jakość społeczeństwa zależą od spełnienia przez ta jednostkę powierzonych im ról (funkcji)

Historyczne warunki narodzin socjologii:

·         wyprawy handlowe – poszerzenie granic znanego świata;

·         Rewolucja Francuska 1789 r – obalenie dotychczasowego ładu społecznego, zniesienie przywilejów, idee wolności, równości, braterstwa, wymykanie się procesów społecznych spod kontroli, społeczeństwo staje się czymś odrębnym od państwa

·         Rewolucja przemysłowa – przełom XVIII i XIX w. – przejście mas ludzi ze wsi do miasta, rozwój miast, fabryk, przemysłu, zmiana trybu życia, zanik wspólnot sprawujących kontrolę, chaos życia społecznego