Ludno�� [edytuj] Rozw�j liczby ludno�ci Niemiec w latach 1970�2003. Najwi�ksza w�r�d pa�stw UE liczba ludno�ci � 82,17 mln (luty 2008). Struktura wiekowa w mln (2007): * 0-14 lat: 13,9% (ch�opcy 5,89; dziewczynki 5,59) * 15-64 lat: 66,3% (m�czy�ni 27,81; kobiety 26,79) * powy�ej 64 lat: 19,8% (m�czy�ni 6,77; kobiety 9,54) Grupy etniczne: Oko�o 75,2 mln (91,1%) mieszka�c�w Niemiec posiada obywatelstwo niemieckie. Spo�r�d nich oko�o 7 mln (ok. 9%) posiada dwa obywatelstwa lub nie urodzi�o si� w Niemczech, ale posiada niemieckie obywatelstwo lub j�zyk niemiecki nie jest ich j�zykiem ojczystym. Dla lepszego zrozumienia mo�na by wskaza� na r�nic� w znaczeniu poj�� narodowo�� i obywatelstwo, czego si� w Niemczech z powodu historycznego obci��enia poj�cia nar�d (zobacz te� nazizm) nie robi. Pewn� cz�� spo�ecze�stwa stanowi� przybyli do Niemiec po II wojnie �wiatowej imigranci lub ich potomkowie. Pozosta�e 9% ludno�ci (ok. 7 mln) stanowi� obywatele innych kraj�w, mieszkaj�cy na sta�e w RFN: Turcy (1,7-2,0 mln), przedstawiciele narod�w by�ej Jugos�awii (ok. 1,0 mln), W�osi (0,5 mln), Polacy (ok. 0,4 mln)[8][9][10], Austriacy (0,2 mln) i inni. Stosunek imigracji do emigracji zmieni� si� w ostatnich 10 latach. Niemieccy emigranci s� w wi�kszo�ci wysoko kwalifikowanymi, poszukiwanymi na �wiatowym i europejskim rynku pracy specjalistami, kt�rzy ze wzgl�du na trudno�ci ekonomiczne Niemiec i z�e perspektywy zawodowe zdecydowali si� z Niemiec wyjecha�. W Niemczech istniej� ponadto stosunkowo nieliczne historyczne mniejszo�ci etniczne. P�noc, kraj zwi�zkowy Szlezwik-Holsztyn zamieszkuj� Du�czycy, Doln� Saksoni� i Szlezwik-Holsztyn Fryzowie, a Saksoni� i Brandenburgi� � Serbo�u�yczanie, a ca�y teren Niemiec Cyganie (Sinti i Romowie). J�zyk [edytuj] Osobny artyku�: j�zyk niemiecki. Niemiecki nale�y do du�ej grupy j�zyk�w germa�skich i spokrewniony jest z du�skim, norweskim, szwedzkim, niderlandzkim oraz angielskim. Na terenie ca�ego kraju wyst�puj� liczne dialekty. To w�a�nie dialekt u wi�kszo�ci Niemc�w zdradza, z kt�rego regionu pochodz�: gdyby Meklemburczyk i Bawarczyk pr�bowali ze sob� rozmawia� pos�uguj�c si� wy��cznie dialektem, to najprawdopodobniej by�oby im bardzo trudno si� zrozumie�. J�zyk niemiecki jest drugim najbardziej rozpowszechnionym j�zykiem w Europie (po j�zyku rosyjskim), jest on mow� ojczyst� dla oko�o 110 mln os�b. J�zyka tego jako ojczystego (poza obszarem Niemiec) u�ywa si� w Austrii, Liechtensteinie, cz�ci Szwajcarii, Po�udniowym Tyrolu (W�ochy), Alzacji (Francja), niekt�rych regionach Belgii i w Luksemburgu. W�r�d najcz�ciej przek�adanych j�zyk�w, niemiecki plasuje si� na trzecim miejscu � zaraz po angielskim i francuskim. Promocj� j�zyka i kultury niemieckiej na �wiecie zajmuj� si� liczne instytuty, a w�r�d nich, intensywnie wspierany przez niemieckie ministerstwo spraw zagranicznych, Goethe-Institut. Osobny artyku�: Historia Niemiec. W X w. p.n.e. plemiona germa�skie przyby�y na tereny dorzecza �aby i Renu. W VI i VII w. zachodnia cz�� Germanii zosta�a podbita i w��czona do pa�stwa Frank�w. Za panowania syna Karola Ludwika Pobo�nego powstawa�y o�rodki separatystyczne w Germanii. W wyniku wojny imperium zosta�o podzielone na 3 cz�ci (traktat w Verdun 843), wschodnia to p�niejsze Niemcy. Pierwszym kr�lem wschodniofranko�skim zosta� Ludwik. Po jego �mierci (876) pa�stwo rozpad�o si� na kilka lu�no zwi�zanych ze sob� ksi�stw. W 962 Otton I zmieni� nazw� pa�stwa na Kr�lestwo Niemieckie. W XIV w zmieni� si� ustr�j Niemiec. Cesarz Karol IV wyda� Z�ot� Bull� (1356). Bulla zagwarantowa�a jedno�� i niepodzielno�� obszar�w, kt�rymi w�adali elektorzy, nadawa�a im suwerenno�� w ramach cesarstwa i autonomi� s�downicz�, elektorzy otrzymali w�wczas prawo majestatu � traktowano ich jak kr�l�w. Elektorzy nie mogli wybiera� nowego kr�la przed �mierci� starego. W XV wieku Habsburgowie opanowywali nowe ziemie metod� maria�y i uk�ad�w. Cesarz Karol V (1519�1556) panowa� nad najwi�kszym imperium �wczesnego �wiata. W 1526 po �mierci kr�la W�gier w Bitwie pod Mohaczem, brat Karola Ferdynand uzyska� korony Czech i W�gier na mocy uk�adu o prze�ycie z Jagiellonami zawartego w Wiedniu w 1515). W 1517 niemiecki zakonnik Marcin Luter og�osi� w Wittenberdze 95 tez. W 1521 papie� Leon X wykl�� zakonnika, za� sejm w Wormacji skaza� Lutra na banicj�. W 1555 podpisano pok�j w Augsburgu. Warunki pokoju by�y nast�puj�ce: kr�l uzna� podzia� religijny Niemiec na zasadzie Czyj kraj, tego religia. Ogromne zas�ugi dla przysz�ego rozwoju Niemiec po�o�y� o�wieceniowy kr�l-mason Fryderyk II Wielki, kt�ry jako jeden z pierwszych w�adc�w w Europie wprowadzi� powszechne nauczanie elementarne. W latach 1772�1795 udzia� Prus w trzech rozbiorach Polski. W okresie napoleo�skim wi�kszo�� ziem niemieckich w��czono w Zwi�zek Re�ski opr�cz Prus i Austrii. Po kl�sce Napoleona utworzono Zwi�zek Niemiecki. W 1834 powsta� Niemiecki Zwi�zek Celny. Po wojnie austriacko-pruskiej 1866 najsilniejsz� pozycj� w Niemczech uzyska�y Prusy, po wojnie francusko-pruskiej w latach 1870�1871 proklamowano Cesarstwo Niemieckie z Wilhelmem I jako dziedzicznym cesarzem. W latach 1880�1900 Niemcy uzyska�y te� kolonie w Afryce. 9 listopada 1918 proklamowano republik�, cesarz abdykowa�. Niemcy podpisa�y kapitulacj� 11 listopada 1918 roku ko�cz�c� I wojn� �wiatow�. Do 1933 istnia�a Republika Weimarska. W wolnych i demokratycznych wyborach w 1933 zwyci�y�a NSDAP. W nast�pstwie tego w�adz� obj�� Adolf Hitler i NSDAP, rozpocz�y si� rz�dy terroru. 1 wrze�nia 1939 Niemcy zaatakowa�y Polsk�. Rozpocz�a si� II wojna �wiatowa, zako�czona 8 maja 1945 aktem bezwarunkowej kapitulacji (powielonym na ��danie ZSRR 9 maja). Niemcy podzielono na strefy okupacji kontrolowane przez mocarstwa: Wielk� Brytani�, Francj�, ZSRR, USA. Powsta�a Mi�dzysojusznicza Rada Kontroli, kt�ra koordynowa�a administracj� okupowanych terytori�w. W strefie radzieckiej powsta�o NRD, a w trzech pozosta�ych RFN. Niemcy zjednoczy�y si� w 1990. Niemcy rozci�gaj� si� mi�dzy Morzem P�nocnym i Ba�tyckim na p�nocy a Alpami na po�udniu. Granicz� na p�nocy z Dani�, na wschodzie z Polsk�, na po�udniowym wschodzie z Czechami, na po�udniu z Austri� i Szwajcari�, a na zachodzie z Francj�, Luksemburgiem, Belgi� i Holandi�. Wed�ug regionalizacji fizycznogeograficznej Niemcy le�� w Europie Zachodniej. Na terenie Niemiec mo�na wydzieli� cztery wielkie regiony geograficzne: Nizin� Niemieck�, �redniog�rze Niemieckie, przedg�rze Alp (Wy�yna Bawarska) i Alpy. Zobacz: * regionalizacja fizycznogeograficzna Niemiec * jeziora Niemiec * rzeki Niemiec * wyspy Niemiec * g�ry Niemiec (najwy�szy szczyt � Zugspitze, 2962 m n.p.m., w Bawarii) Niemieckie wybrze�e liczy 2 389 km, za� granice l�dowe 3 621 km. W tym granice z poszczeg�lnymi krajami: * Austria � 784 km * Czechy � 646 km * Holandia � 577 km * Polska � 456 km * Francja � 451 km * Szwajcaria � 334 km * Belgia � 167 km * Luksemburg � 138 km * Dania � 68 km
pupuss