A. Wierciński - W wodach potopu.pdf - Andrzej Wierciński - adad.molo

ANDRZEJ WIERCIŃSKI

W WODACH POTOPU

Tekst dedykowany wielkiemu współczesnemu

kabaliście prof. Friedrichowi

Weinrebowi

U podstaw religijnego i magicznego

ujmowania świata leŜy przeświadczenie, Ŝe

wszystko w nim jest symboliczne, jest

znakiem, cyfrą, metaforą czy alegorią oraz, Ŝe

wszystko ze wszystkim jest powiązane, i pełne

sensu są te relacje. Mówiąc krótko, kaŜdy

fenomen zostaje tu sprowadzony do roli

znaku symbolicznego, którego znaczenia

wskazywane i operacyjne naleŜy odczytać.

Dziedziną, która polega na wykrywaniu

potencjału semantycznego znaków

symbolicznych, poprzez jego realizację w

postaci pola semantycznego jest

hermeneutyka. WszakŜe, jeśli nie ma ona

być czystą beletrystyką, to trzeba posługiwać

się dobrze określonymi procedurami

hermeneutycznymi.

Hermeneutyka Biblii hebrajskiej znajduje

się w szczególnej sytuacji, poniewaŜ od czasu

uformowania się kanonicznej wersji ksiąg

biblijnych występują następujące "piętra"

oznaczeń:

obrazy zmysłowe, uczucia i myśli,

są ujęte w słowach,

zapisanych literami alfabetu o wartościach

spółgłoskowych,

które są zarazem cyframi.

Litery są więc litero cyframi, bo nie ma

juŜ wtedy oddzielnego zapisu cyfrowego, co

dotyczy zresztą i Ksiąg Nowego Przymierza,

gdyŜ analogicznie rzecz się miała z literami

alfabetu greckiego. Wobec tego, kaŜde słowo

ma swą formułę fonetyczną i jednocześnie

numeryczną.

Sam alfabet hebrajski, o 22 literach,

stanowi przekształcenie poprzez stadium

znaków paleohebrajskich (zw. teŜ

kanaanickimi), pierwszego na świecie alfabetu

synaickiego, którego wszystkie znaki

niewątpliwie reprezentują hieroglify egipskie,

o róŜnym stopniu uproszczenia, a te znów

mają obrazową formę.

Idąc dalej, kaŜda litera hebrajska ma

swoje "imię", którego pierwsza litera odnosi się

do dźwięku spółgłoskowego litery tak

nazwanej. Wyjątek stanowią litery a/ef, która

sama w sobie jest słabym gardłowym

tchnieniem, ale w słowach przyjmuje róŜne

wartości samogłoskowe, oraz ajin, o

silniejszym wydźwięku gardłowym i równieŜ

mogąca przyjmować wartości samogłoskowe.

Praktycznie obie te litery uwaŜa się za

"nieme". Niektóre z liter wymawia się twardo

(z kropką w środku), lub miękko (bez kropki),

a teŜ kilka liter ma nieco inną na końcu formę

(k) zapisu słowa. Końcowego hę nie czyta się,

jeśli nie jest to specjalnie zaznaczone kropką

wewnątrz niej.

śydowska egzegeza Biblii posługuje się

ogromną liczbą róŜnorodnych procedur

hermeneutycznych, począwszy od

interpretacji samych form liter i ich "imion",

przez współbrzmienia fonetyczne słów, a

skończywszy na wielorakich metodach

gematrii, które odnoszą się głównie, choć nie

jedynie, do numerycznej strony zapisu słowa,

lub całego wyraŜenia. Najprostszą i często

stosowaną charakterystyką numerologiczną

słowa jest suma jego cyfro liter, zwana

wartością zewnętrzną. Upatruje się

tajemnicze związki semantyczne między

słowami o identycznych takich sumach. Tym,

co ma ograniczać uzyskane tymi sposobami

zaleŜności znaczeniowe jest sam tekst

biblijny, w którym badane słowo występuje.

JednakŜe rozumienie całości tekstu znów jest

podróŜą w nieznane. NaleŜy bowiem zdawać

sobie sprawę z faktu, Ŝe teksty biblijne są na

ogół przekazami mitologicznymi, w których

prawdy o zmysłowo dostępnej rzeczywistości

naturalnej o przyrodzie i społeczeństwie z

jego kulturą i historią są uwikłane w sieć

powiązań z elementami rzeczywistości

nadnaturalnej. Jest tak, gdyŜ zgodnie z

definicją autora (A. Wierciński: "Mit religijny a

współczesny przekaz naukowy". Studia

Religiogica, z.20, 1987, s. 165175, UJ

Kraków): mit religijny to opowiadanie o

czynach bóstw (lub bóstwa), ludzi i innych

tworów animizowanych, przedstawiające w

sposób symboliczny określoną część

religijnego modelu świata. Jak kaŜda tego

rodzaju narracja, obejmuje ono więc "osoby i

akcje w sytuacyjnych kontekstach

środowiskowych". Mit ma dwa źródła

poznawcze: 1) racjonalnie organizowaną,

świadomą wiedzę o świecie, wynikającą z

umysłowego opracowania danych normalnej

percepcji zmysłowej i 2) treści ukryte w

podświadomości, kojarzone według reguł

najprzeróŜniejszej, spontanicznej

analogizacji. Treści te udostępniają się

świadomości w stanach marzeń sennych,

hipnozy, schorzeń umysłowych i pod

wpływem halucynogenów, a w sposób

najbardziej "naturalny" na skutek praktyk

ascetycznych.

W konsekwencji tego wszystkiego, kaŜde

słowo biblijne staje się się ośrodkiem

rozległego pola semantycznego, które ponadto

przedstawia niedocieczoną głębię

semantyczną. Mowa tu jest o głębi znaczeń,

poniewaŜ w narracji mitologicznej zwykle

moŜna wykryć naraz zakodowane, trzy

główne warstwy tematyczne:

1) kosmologiczną, często wyraŜającą się

astronomicznie,

2) etnokulturowo historyczną,

nierzadko o wydźwięku

historiozoficznym i moralnym (wzorce

zachowań) i

3) ontogenetyczną, dotyczącą etapów

rozwojowych człowieka jako Ŝywego

indywiduum, w którym zachodzi

wytwarzanie się osobowości

(personalizacja) pod wpływem edukacji i

socjalizacji w ogóle, a co waŜniejsze,

moŜliwość ich (tj. etapów)

ponadnormalnego przedłuŜenia w

postaci procesu inicjacyjnego, dla

religii rzeczy najistotniejszej.

A. Wierciński - W wodach potopu.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: