Ćw.1 10.10.2003
ETYKA BIZNESU – analizuje wpływ ludzkich działań w sferze biznesu (gospodarowania) na dobro indywidualne, firmy, wspólnoty biznesu oraz społeczeństwa jako całości.
Analizuje, więc specjalne obowiązki jakie przyjmuje na siebie osoba, a jednocześnie obywatel stając się częścią strefy gospodarowania _ chodzi o zobowiązania tej osoby względem innych oraz innych wobec tej osoby z uwagi na określone normy i wartości.
Podstawowe normy to:
- prawo do wolności;
- prawo do własności prywatnej;
- prawo do osiągania efektywności (pojmowanej w sposób ograniczony).
ETYKA GOSPODARCZA (MAKROETYKA) to najogólniejsza forma etycznego namysłu nad praktyką gospodarowania. Uwzględnia ona normy i reguły dotyczące fundamentalnych kwestii makroekonomicznych.
Etyka biznesu wyróżnia obszary ludzkiej działalności wymagające regulacji etycznej. W jej skład wchodzi kilka podzbiorów:
MEZOETYKA Æ normy i reguły moralne regulujące funkcjonowanie poszczególnych instytucji gospodarczych w układzie rynkowym;
Æ moralna ocena sposobów postępowania w kontaktach z innymi uczestnikami działalności gospodarczej;
np. relacja firmy do konkurentów, klientów czy relacja miedzy kierownictwem a pracownikami;
MIKROETYKA Æ rozpatruje normy i reguły moralne w kontekście działań jednostkowych tzw. cnót osobistych;
np. etyka zawodowa (lekarza, bankowca, nauczyciela) dotyczy pojedynczej osoby;
ETYKA GLOBALNA Æ analizuje standardy postępowania praktykowane w sferze międzynarodowej działalności gospodarczej;
Æ rozpatruje moralne dylematy i konflikty powstające na bazie kontraktów gospodarczych między reprezentantami różnych kultur i różnej „siły ekonomicznej”.
np. kultura wschodu i zachodu;
1870 -1960
g etyczne problemy pracy, gospodarowania rozwijane są w ramach społecznej nauki Kościoła;
g pojawiają się regulacje moralne działań gospodarczych pozycji materialistycznych;
1960 -1970
g rozwój licznych grup nacisku sprzyja podjęciu dyskusji nad społeczną odpowiedzialnością organizacji i firmy;
g w niektórych szkołach pojawiają się zagadnienia związane z etyką w biznesie w USA;
1970 -1980
g etyka biznesu wyodrębnia się jako samodzielna dziedzina badań;
g tworzy się „świadomość etyczna” (wpływ masmediów) oraz pojęcie „wizerunku etycznego” w firmie;
g rozwój koncepcji stakeholders;
I poł. lat 80
g największy rozwój etyki biznesu (od 1985r. w USA staje się ona uznaną dyscypliną akademicką);
gtworzy się specjalne pisma, towarzystwa, placówki, podręczniki, przykłady etyczne, kursy etyki w przedsiębiorstwach;
II poł. lat 80
g dalsza systematyzacja etyki biznesu na etyki szczegółowe tj. etyka środowiskowa, etyka w marketingu, etyka w zarządzaniu personelem, etyka w rekrutacji, bioetyka.
v SFERA ETYCZNIE NEUTRALNA – akceptacja postaw wyrażających przyzwolenie na tzw. drobne nieuczciwości Æ „Dobre jest to co jest dobre dla mnie”g np. drobne kradzieże w sklepie.
v PRÓŻNIA ETYCZNA – stan, w którym destrukcji jednych norm nie towarzyszy powstawanie innych w ich miejsce; Æ np. znikają wartości tj. szacunek dla starszych
v KRAŃCOWA MORALNOŚĆ – stan niewrażliwości moralnej na skutki własnych działań wobec innych i całkowity bark odpowiedzialności za swe poczynania Æ „Grunt to nieograniczony interes własny” np. zawarcie w dokumencie umowy klauzur spisanych drobnym druczkiem, na które klient rzadko zwraca uwagę;
Ćw. 2 17.10.2003
I POZIOM PREKONWENCJONALNY g słuszność moralna jest zdeterminowana przez obawę przed karą lub chęć nagrody.
„ stopień posłuszeństwa i kary”
Działania osoby są bezrefleksyjne, a jedynym kryterium słuszności działań jest posłuszeństwo wobec autorytet, który ma władzę ukarania._ METODA KIJA
„stopień indywidualizmu i wzajemności” = „stopień nagrody”
Kryterium słuszności moralnej jest uzyskanie jak największego dobra w wyniku indywidualnej decyzji, a wszystkie działania są bezrefleksyjne_ METODA MARCHEWKI
II POZIOM KONWENCJONALNY g na tym poziomie moralność pełni tradycyjną rolę konformizmu.
„ stopień konformizmu grupowego”
Słuszność moralna jest określona przez oczekiwania innych osób względem danego człowieka. Bark jest konkretnego systemu etycznego _ MORALNOŚĆ DOBREGO KOLEGI
„stopień konformizmu społecznego”
Słuszność moralna jest zdeterminowana przez właściwe wypełnianie swej roli w społeczeństwie.
III POZIOM POSTKONWENCJONALNY g człowiek akceptuje pewne zasady dobrowolnie, a nie dlatego że społeczeństwo uznaje ich słuszność. Wie on, na czym polega słuszność moralna i z czego ona wynika.
„ stopień społecznego kontraktu ”
Kryterium słuszności moralnej jest jak najwięcej dobra dla jak największej liczby ludzi. Pojawia się tu refleksja moralna i niezależność od zasad uznawanych w społeczeństwie.
„stopień uniwersalnych zasad etycznych”
Wg osoby niekoniecznie najlepsze są zasady, których stosowanie przynosi najwięcej korzyści dla wszystkich, lecz chodzi przede wszystkim o zasady co do których jednostka uważa, że każdy z osobna powinien ich przestrzegać, bo to byłoby dla niego (jako jednostki a nie jako istoty społecznej) najlepsze długookresowo. Człowiek wybiera swoje zasady bez względu na korzyści z ich stosowania w społeczeństwie i nigdy nie złamanie tych zasad.
Ćw. 3 24.10.2003
SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ ORGANIZACJI (firmy czy instytucji) oznacza, iż firma jest społecznie odpowiedzialna, zobowiązana do rozliczenia się przed społeczeństwem ze swej działalności.
GRUPY WEWNETRZNE g pracownicy
odpowiedzialność g właściciele
FIRMA
odpowiedzialność
GRUPY ZEWNETRZNE
gbanki g klienci g akcjonariusze
g dostawcy g władze lokalne g media
g kooperanci g społeczność lokalna g grupy biznesu
gadministracja państwowa g grupy nacisku g opinia publiczna
g konkurenci g wierzyciele gdostawcy
Odpowiedzialność społeczna firmy jest trójstopniowa:
v za efektywność (wytworzenie zysku);
v względem pracowników (godziwe płace i warunki pracy);
v względem klientów (za produkt);
Wzorując się na etapach rozwoju moralnego wg. Kohlberga można przedstawić ewolucję etyki biznesu jako praktyki w następującej sekwencji etapów:
I POZIOM PREKONWENCJONALNY...
kornelinski