Zajęcia nr 2
Rozwój prenatalny
Rozwój fizyczny
1. Pierwszy trymestr rozwoju
¤ 1. miesiąc
- Faza jaja płodowego
à szybkie podziały zapłodnionej komórki;
à komórka przemieszcza się wzdłuż jajowodu do macicy (na tym etapie mogą powstać monozygotyczne bliźnięta);
à implantacja na macicy;
à ZARODEK: kilkaset komórek, kształt wklęsłej kulki o średnicy 0,14 mm, nie rośnie;
- Faza zarodkowa (embrionalna)
à zarodek żywi się cukrem z krwi pochodzącej z naczyń włosowatych macicy;
à podwaja swoją wielkość każdego dnia;
à organogeneza:
· 19. dzień – oczy (od 28. dnia – soczewka oka)
· 21. dzień – serce zdolne do pracy; 4 dni później zaczyna pulsować; krew krąży między zarodkiem, pęcherzykiem żółtkowym (wytwarza krwinki) i pępowiną;
· 3. tydzień – zaczątki 33 kręgów (somity)
· 4. tydzień – jama ustna, zawiązki narządów wewnętrznych, kończyn, uszu i nosa; 40 par mięśni wzdłuż ciała;
à ZARODEK: zwinięty w łuk; kilka milionów komórek; 0,5 cm długości, waga <1 g
¤ 2. miesiąc
intensywna organogeneza (faza embrionalna nadal trwa)
- 5. tydzień:
à zawiązki dłoni i stóp;
à zawiązki gruczołów rozrodczych (jądra/jajniki)
à zawiązki narządów płciowych
à przegroda moczowo-odbytowa
à przegrody w sercu
à błony oddzielające serce, płuca i trzewia
à tkanka chrzęstna szkieletu
à tkanka mięśniowa
à głowa powiększa się
à wzrost o 3-4 mm
- 6. tydzień:
à głowa – największa część ciała
à grupowanie się tkanki kostnej (kości)
à kostnienie płaskich części czaszki
à zawiązki palców
à zawiązki zębów
à barwnik w zawiązku oka (widoczny przez przezroczystą skórę
à całkowicie uformowane: serce, szczęka, żuchwa
à podniebienie
à przewód nosowo-łzowy
à wątroba wytwarza komórki krwionośne
à powstają: jelito ślepe, wyrostek robaczkowy;
à rozgałęzienia oskrzeli
à mięśnie: przepony, grzbietu, brzucha i kończyn
à ustala się gonadalna tożsamość płciowa
à 1,5 – 2 cm; >2 g
- 7. tydzień:
à zawiązki języka; podniebienie zarasta; tworzą się wargi;
à otwarcie przewodów nosowych;
à kanały półkoliste ucha;
à małżowina uszna (kształt dziedziczony)
à oddzielenie dróg moczowo-płciowych i przewodu pokarmowego;
à pranercze (oczyszczanie krwi)
à kostnienie żeber i kręgów;
à >2 cm
- 8. tydzień
à głowa stanowi połowę długości ciała; pochyla się ku przodowi;
à gałki oczne przesuwają się do przodu, nabierają pigmentu; powieki;
à przegrody zewnętrzne nosa;
à ręce rozłożone na boki;
à główne linie papilarne na dłoniach;
à rozwój gruczołów dokrewnych: grasica, tarczyca, nadnercza;
à kubki smakowe;
à błony mięśni gładkich;
à postępujące kostnienie;
à typowa fazowość czynności serca, 40-80 uderzeń na minutę
à formowanie się moszny/łechtaczki
à 3 cm (długość ciemieniowo-pośladkowa)
- Koniec 2. miesiąca:
§ serce bije rytmicznie
§ mózg koordynuje pracę organów wewnętrznych
§ wątroba i śledziona – wytwarzanie komórek krwiotwórczych
§ przemiana węglowodanowa
§ żołądek – soki trawienne
§ nerki – wychwytywanie kwasu moczowego z krwi
Koniec embrionalnego okresu rozwoju
Płodowy okres życia
¤ 3. miesiąc
- 9. tydzień:
à częściowe prostowanie pleców – głowa nie opada na brzuch;
à doskonalenie się zewnętrznej części narządu płciowego;
à skóra i mięśnie grubieją;
à meszek płodowy na skórze (lanugo)
à tęczówka; powieki pokrywają oczy (jeszcze przez 3 miesiące)
à narządy szkliwotwórcze;
à zawiązki paznocki
à gruczoł przysadkowy wytwarza gonadotropiny (hormony stymulujące funkcje jąder i jajników);
à 4 cm, 3 g
- 10. tydzień:
à ślimak i narząd słuchowy ucha;
à płuca i trzustka;
à pęcherzyk żółciowy produkuje żółć
à szpik kostny stopniowo przejmuje rolę krwiotwórczą;
à mięśnie umożliwiają ruchy jelit
à wzrost o 1,5 cm
- 11. tydzień:
à struny głosowe
à jelita pokrywają się błoną śluzową
à trzustka wydziela insulinę do krwi
à 6,5 cm, 9,5 g
- 12. tydzień:
à otwór odbytowy
à gruczoły wytwarzają ślinę
à intensywne kostnienie żeber i kręgów
à nerki produkują mocz wydalany do płynu owodnionego
à kora nadnerczy wydziela hormony
à koniec rozwoju strun głosowych
2. Drugi trymestr rozwoju
¤ 4. miesiąc:
à głowa stanowi 1/3 długości ciała; trzyma się prosto dzięki rozwojowi mięśni karku;
à poduszki dotykowe na palcach;
à serce pompuje dziennie 30 litrów krwi;
à tarczyca asymiluje jod i wydziela toroksynę;
à synteza białka
à magazynowanie brunatnej tkanki tłuszczowej (energia)
à więcej płynu owodnionego (stała temperatura, łagodzenie wstrząsów, pozbawia poczucia ciężaru ciała, dostarcza substancji odżywczych) – jego picie ćwiczy pobieranie pokarmu i pobudza dojrzewanie układu pokarmowego;
à bruzdy i zwoje na mózgu; móżdżek;
à mapa ruchowa i czuciowa ciała (przednia część kory)
à podatność na środki pobudzające i uspokajające
à 25 cm, do 20 dag
¤ 5.miesiąc:
à porost włosów, brwi i rzęs;
à paznokcie;
à tony serca są wysłuchiwalne stetoskopem;
à ostateczna wielkość ślimaka (7 mm)
à mózg: bruzda czołowa, ciemieniowo-potyliczna, ostrogowa, spoidła
à aktywność stopniowo staje się cykliczna (wpływ temperamentu i trybu życia matki)
¤ 6. miesiąc:
à proporcjonalność ciała;
à maź płodowa pokrywa skórę;
à intensywne kostnienie szkieletu; tworzą się więzadła stawowe;
...
agusiaa26