Choroby układu oddechowego.doc

WWW.RatownictwoMedyczne.Friko.p1                                                                                                                                         

Stany Zagrożenia Życia – Choroby układu oddechowego

CHOROBY UKŁADU ODDECHOWEGO.

1. OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA (ONO) –  to nagłe zaburzenie wymiany tlenu lub dwutlenku węgla, które jest lub może być przyczyną objawów chorobowych lub zgonu.

Przyczyny:

·          niedrożność dróg oddechowych:

-          dostanie się ciała obcego

-          stan chorobowy (np. astma)

·          zmiany w miąższu w płucach i pęcherzykach płucnych (zaburzenia wymiany gazowej)

·          choroby opłucnej (np. zapalenie)

·          przyczyna ze strony układu krążenia (niewydolność serca)

·          zły skład morfotyczny krwi (niska ilość hemoglobiny, anemia)

·          przyczyna ze strony CUN (schorzenia CUN z zablokowaniem ośrodka oddechowego)

Objawy:

·          hipoksemia (niedotlenienie):

-          przyśpieszenie oddechu (tachypnoe)

-          oddechy zwolnione (bradypnoe) < 10/min.

-          sinica (objaw późny) - nie będzie u pacjentów z anemią

Następstwem hipoksemii początkowo może być pobudzenie psychoruchowe, potem zaburzenie świadomości, splątanie i utrata przytomności.

·          tachykardia

·          wzrost ciśnienia tętniczego

·          prawidłowa obserwacja pacjenta

Postępowanie ratowniczo - lecznicze:

Þ      ustalenie przyczyny i usunięcie jej:

a)     usunięcie ciała obcego:

-          uderzyć między łopatki

-          ręcznie

-          odkrztuszenie

-          rękoczyn Heilicha

-          przyrządowe: intubacja, konikopunkcja – doraźne udrożnienie dróg oddechowych lub konikotomia

Þ      tlenoterapia:

-          przez cewnik donosowy – przepływ tlenu 2 – 4 litry / minutę

-          przez wąsy 4 – 6 l / min.

-          maska 6 – 8 l / min. – procentowe stężenie tlenu ok. 17 %

-          namiot tlenowy 10 – 12 l / min. tlenu wdychanego;

à      ONO pociąga za sobą konsekwencje metaboliczne: kwasica metaboliczna.

à      ciśnienie parcjalne tlenu: niewydolność oddechową rozpoznajemy u pacjenta, u którego w czasie oddychania powietrzem atmosferycznym ciśnienie parcjalne tlenu nagle spada poniżej 60 mmHg – BADANIE GAZOMETRYCZNE;

2. ZESPÓŁ ARDS – odpowiada ostrej niewydolności oddechowej; jest to odpowiedź tkanki płucnej na różne procesy chorobowe, które toczą się w płucach lub poza nimi; ARDS polega na zaburzeniu przepuszczalności naczyń włosowatych i zaburzeniu surfaktantu;

Przyczyny:

·          przyczyną może być udar, wstrząs, posocznica

·          zakażenie ogólnoustrojowe

·          uraz wielonarządowy

·          zator tłuszczowy

·          zachłyśnięcie

·          oparzenie

·          ostre zapalenie trzustki – OZT

·          ostra niewydolność nerek

·          masywne przetaczanie krwi

·          ostre zatrucia

·          wirusowe zapalenie płuc

Objawy:

·          dominują objawy ONO - przyspieszenie oddechu;

·          duszność;

·          bladość;

·          centralizacja krążenia;

·          wyraźnie osłabienie kaszlu;

·          gazometria poniżej 60mmHg;

·          ciśnienie parcjalne CO2;

·          obraz radiologiczny- zmiany w miąższu płuc;

Postępowanie:

à      intensywna opieka medyczna;

à      pacjent musi być intubowany – intubacja;

à      sztuczna wentylacja;

à      bilansowanie płynów – żeby nie doszło do przeciążenia układu krążenia;

à      leki przeciwzakrzepowe – HEPARYNA;

Þ      przy duszności pacjenta: prawidłowa pozycja, udrożnienie dróg oddechowych, tlenoterapia, ewentualne włączenie leków;

Þ      60 – 80 % przypadków – śmiertelność przy ARDS;

3. ZESPÓŁ ZACHŁYSTOWY (ZESPÓŁ MENDELSONA) – ZACHŁYSTOWE ZAPALENIE PŁUC – to reakcja płuc na wniknięcie do nich kwaśnego soku żołądkowego; zmiany morfologiczne są podobne jak w zespole ARDS; zespół zachłystowy występuje u pacjentów :

à      neurologicznych

à      nieprzytomnych (pacjent musi leżeć na boku, żeby się nie zachłysnąć)

Objawy:

-          sinica

-          tachykardia

-          przyspieszenie oddechu, duszność

-          wilgotne i suche rzężenia

-          wzmożona wydzielina - plwocina

-          obrzęk płuc

-          nasila się: hipoksemia i kwasica metaboliczna

Postępowanie doraźne:

à      toaleta drzewa oskrzelowego, przy głębokim i obfitym zachłyśnięciu się;

à      rękoczyn Celika – uciśnięcie krtani;

à      drenaż ułożeniowy;

à      bronchoskopia – wziernikowanie oskrzeli;

à      przepłukiwanie oskrzeli solą fizjologiczną;

à      podawanie leków, antybiotyków;

4. PRZEWLEKŁA OBTURACYJNA CHOROBA PŁUC (POCHP) - przyczynami mogą tu być :

·          przewlekłe zapalenie oskrzeli (cechuje się nadprodukcją śluzu, kaszlem z wykrztuszaniem plwociny co najmniej przez 3 miesiące w roku, w ciągu co najmniej 2 lat);

·          rozedma płuc (zmiany w miąższu płucnym);

Objawy:

-          kaszel z wykrztuszaniem

-          postępująca duszność (duszność wysiłkowa)

-          oddechy – o charakterze świstu, może być upośledzony oddech

Wywiad:

Þ      przebyte wcześniej choroby

Þ      czas trwania obecnego zaostrzenia choroby obturacyjnej

Þ      charakter kaszlu – suchy, z wydzieliną – jaką? z krwią?

Þ      objawy towarzyszące (dodatkowe), takie jak: gorączka, ból w klatce piersiowej, zmiany zachowania ( pobudzenie psychoruchowe)

Þ      leki, które obecnie pacjent zażywa

Þ      pytamy czy pali papierosy

OBTURACJA – zwężenie dróg oddechowych, które spowodowane może być obrzękiem błony śluzowej oskrzeli, zwiększeniem wydzieliny czy nieżytem oskrzeli, skurczem mięsni gładkich oskrzeli;

Postępowanie:

Þ      badanie gazometryczne z krwi tętniczej w celu określenia stopnia niedotlenienia (hipoksja) i hiperkapnii (hiperkarbia);

HIPERKAPNIA (hiperkarbia) – podwyższenie prężności dwutlenku węgla we krwi (pCO2), na skutek niedostatecznego wydalania tego gazu przez płuca, w stosunku do aktualnej przemiany materii (norma pCO2 we krwi tętniczej wynosi 40 mmHg); Doprowadza do niej hipowentylacja płuc wywołująca przy oddychaniu powietrzem równocześnie niedotlenienie (asfiksja);

Þ      saturacja (% wysycenia hemoglobiny tlenem), pulsoksymetria

·          morfologia (stężenie hemoglobiny i poziom leukocytów)

·          elektrolity

·          RTG płuc (spłaszczenie kopuły przepony, pęcherze rozedmowe)

·          EKG (na siedząco)– tachykardia, wysoki załamek P (p – pulmonale), widzimy przeciążenie prawej komory – w V1 + ORS + prawogram

Leczenie:

·          tlenoterapia 6l/min : przez maskę, cewnik donosowy, wąsy

·          leczenie skurczu oskrzeli – stosowanie bronchodylatorów (bromek, ipriaproprium) – działają na mięśnie gładkie płuc

·          glikokortykosteroidy (cortyzol)

·          metyloksantyny ( teofilina, aminofilina)

·          antybiotyki (przy zaostrzeniu POCHP)

·          ewentualna intubacja – gdy w wyniku badania gazometrycznego widzimy brak tlenu po tlenoterapii

·          hospitalizacja, gdy w przebiegu POCHP występują:

-   zapalenie płuc

-   pogorszenie badań gazometrycznych

-   jeżeli nie ma poprawy po leczeniu na SOR (4h)

5. ASTMA OSKRZELOWA – choroba układu oddechowego, charakteryzująca się nadwrażliwością oskrzeli na różne bodźce (alergeny, drażniące czynniki środowiskowe, aspiryna, wysiłek, stany emocjonalne);

Objawy:

Þ      utrudniony wydech

Þ      obturacja dróg oddechowych

Badania:

·          spirometria

·          pulsoksymetria

·          gazometria

·          morfologia krwi

·          saturacja

·          EKG

·          RTG klatki piersiowej

Leczenie:

Þ      tlenoterapia

Þ      wziewnie, grupa leków beta – agoniści: Albuterol, Salbutenol ponad to glikokortykosteroidy: Prednizolon, Prednizon;

Þ      lek antycholinergiczne – Bromek, Ipratropium à bronchodilator Metyloksantyny à Teofilina

Þ      magnez dożylnie

Þ      nawodnienie pacjenta

Þ      leki mukolityczne – rozrzedzenie wydzieliny;

STAN ASTMATYCZNY – zaostrzenie objawów duszności, która nie mija po rutynowo branych przez chorego lekach wziewnych; natychmiastowa interwencja lekarska; leki podaje się takie same jak przy astmie oskrzelowej;

6. ODMA OPŁUCNOWA – wyróżniamy rodzaje odmy:

Þ      samoistna – powstaje najczęściej w przebiegu chorób płuc, przy schorzeniach opłucnowych np. zwapnienie opłucnej;

-          samoistna pierwotna: bez współistniejących chorób;

-          samoistna wtórna: powikłana chorobami;

...