raport[1].pdf

EMIGRACJA ZAROBKOWA

POLAKÓW DO IRLANDII

raport z badań

Opracowanie: Anna Radiukiewicz

Współpraca: Jacek Bieliński

Magdalena Larkowska

Warszawa, listopad 2006

Spis treści

WSTĘP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

ROZDZIAŁ I. PLAN BADANIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

CEL BADANIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

METODOLOGIA REALIZACJI BADANIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

ROZDZIAŁ II. WYNIKI BADANIA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

CZĘŚĆ I. EMIGRACJA ZAROBKOWA POLAKÓW DO IRLANDII

— OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA ZJAWISKA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

Skala zjawiska w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11

Migracje do Irlandii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

CZĘŚĆ II. EMIGRACJA ZAROBKOWA POLAKÓW DO IRLANDII

— PERSPEKTYWA EMIGRANTÓW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

Przyczyny wyjazdów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

Przygotowania do wyjazdów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

Poszukiwanie informacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

Metody poszukiwania informacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

Polacy w Irlandii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

Rynek pracy — poszukiwanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Rynek pracy — warunki zatrudniania Polaków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Rynek pracy — ubezpieczenia i zasiłki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

Mieszkania w Irlandii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

Urzędy i urzędnicy w Irlandii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

Bariery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

CZĘŚĆ III. SKUTKI WYJAZDÓW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

ROZDZIAŁ III. WNIOSKI I REKOMENDACJE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51

ZAKOŃCZENIE. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

Wstęp

Niniejszy raport poświęcony jest analizie wyników badań dotyczących migracji

zarobkowej Polaków do Irlandii. Problematyka ta wpisuje się w szerszy kontekst,

jakim jest zjawisko mobilności międzynarodowej. Najszersza definicja zjawiska

mówi, że migracja to względnie trwała zmiana miejsca pobytu jednostek

w ramach określonej przestrzeni. Istnieje wiele kryteriów, według których zwykło

się opisywać migracje. I tak ze względu na przyczyny można wyróżnić migracje

ekonomiczne (mające na celu polepszenie warunków życia emigranta), polityczne

(w wyniku braku akceptacji politycznych poczynań władz swojego kraju),

dobrowolne (wędrówki o charakterze pozaekonomicznym) oraz przymusowe

(np. spowodowane klęskami żywiołowymi) 1 . Z kolei ze względu na czas trwania

wyróżnia się migracje: trwałe, okresowe oraz sezonowe — zarobkowe na krótki

okres, związane z robotami sezonowymi. Warto w tym miejscu podkreślić, że

jedną ze zmian, jakie ostatnimi czasy zaszły w charakterze emigracji Polaków

(poza wzmożoną częstotliwością) jest właśnie wzrost popularności okresowych

i sezonowych wyjazdów z kraju.

Zmiany obserwowane w Polsce są jedną z przyczyn rosnącego zainteresowania

problematyką migracyjną. Temat migracji stał się szczególnie interesujący po

akcesji Polski do Unii Europejskiej. Z jednej strony, eksperci (w tym ekonomiści

i socjolodzy) opracowują diagnozy i prognozy związane z eskalacją zjawisk

migracyjnych. Z drugiej strony, sami zainteresowani wyjazdami poszukują

wiedzy o krajach przyjmujących, czy mówiąc wprost, o nowych możliwościach

wzbogacenia się lub rozwoju swojej kariery zawodowej. Wobec tego powstaje

ogromne pole do zagospodarowania dla instytucji badawczych, ale i dla tych,

które starają się zebrać i udostępnić wiedzę bardziej praktyczną.

Niniejszy raport jest poniekąd odpowiedzią na wciąż rosnące potrzeby informa-

cyjne. Badania, które są w nim prezentowane, wykonano na zlecenie Związku

1) Por. J. Korczyńska, Sezonowe wyjazdy zarobkowe Polaków do Niemiec , Wydawnictwo Naukowe

Scholar, Warszawa 2003, s. 17–18.

www.zbpo.org.pl

Biur Porad Obywatelskich 2 . Raport zawiera prezentację wyników, które miały

stanowić przede wszystkim diagnozę stanu przygotowania polskich emigrantów

do wyjazdu oraz być źródłem wiedzy o ich problemach. Mamy jednak nadzieję,

że wykonana analiza przyczyni się do lepszego zrozumienia zjawiska migracji

zarobkowej w ogóle.

Raport składa się z trzech rozdziałów. Pierwszy z nich zawiera opis przepro-

wadzonych badań: metody oraz sposób analizy. Rozdział drugi składa się

z trzech części. Pierwsza część oparta jest na analizie dostępnych materiałów,

której celem było nakreślenie ogólnej charakterystyki zjawiska oraz jego skali.

Cześć druga rozdziału prezentuje analizę danych zebranych za pomocą ankiet

oraz w wyniku przeprowadzonych wywiadów. W tym fragmencie zawarte

są informacje na temat przyczyn wyjazdów, przygotowań, a także wiedzy

Polaków na temat Irlandii. Ta część raportu obejmuje także kwestie związane

z problemami, na jakie napotykali się Polacy. Część trzecia stanowi podsumo-

wanie i dotyczy spodziewanych i możliwych skutków podejmowanych decyzji

o wyjeździe. Rozdział trzeci zawiera zarówno wnioski z przeprowadzonej analizy,

jak i rekomendacje dla dalszych działań informacyjnych czy pomocowych skiero-

wanych do Polaków podejmujących pracę zagranicą.

2) Badanie wykonano w ramach międzynarodowego projektu „Workers Mobility in EU-25” realizowanego

przez Związek Biur Porad Obywatelskich wraz z European Citizen Action Service (ECAS), Citizens Advice

International (CAI), organizacjami skupiającymi biura porad obywatelskich z Czech (Asociace Obcanských

Poraden), Wielkiej Brytanii (Citizens Advice) i Irlandii (National Association of Citizens Information

Centres) oraz Uniwersytetem Szeged na Węgrzech. Projekt finansowany przez Komisję Europejską.

Rozdział I. Plan badania

Cel badania

Głównym celem badania było uzyskanie informacji, które pozwolą na zapro-

jektowanie i wdrożenie programu informacyjnego dla osób wyjeżdżających

z Polski w celach zarobkowych oraz podjęcie skutecznych działań w zakresie

porad obywatelskich. Szczególnie istotne było więc określenie zapotrzebowania

informacyjnego oraz faktycznie posiadanej wiedzy wśród osób wyjeżdżających,

w takich obszarach jak:

• procedury życia codziennego w kraju, do którego się udają;

• prawa i obowiązki przysługujące im w kraju docelowym;

• możliwości uzyskania specjalistycznej porady w Polsce, jak i za granicą.

Istotne było również określenie głównych problemów, z jakimi Polacy stykają

się za granicą, oraz ich przyczyn, ze szczególnym uwzględnieniem dostępności

informacji i poradnictwa oraz umiejętności ich wykorzystania. Z punktu

widzenia planowania programu informacyjnego szczególnie istotna była również

planowana i faktyczna długość pobytu za granicą, stopień przygotowania osób

wyjeżdżających do wyjazdu, w tym znajomość języka angielskiego.

W kontekście celów badania postawiono następujące pytania badawcze:

1. Jakie przygotowania podejmują osoby wyjeżdżające w celach zarobkowych

przed wyjazdem?

2. Jaką rolę odgrywa kapitał społeczny w środowiskach emigrantów

zarobkowych?

3. Jakie są główne motywacje osób wyjeżdżających lub planujących wyjazd

do Irlandii?

4. Czy osoby wyjeżdżające z Polski do pracy w Irlandii uzyskują wystarczającą

pomoc w zakresie informacji i jakie są źródła wiedzy tych osób? Czy jest ona

wystarczająca, użyteczna?

www.zbpo.org.pl

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: