Menora.pdf

Menora

Menora jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych i

znanych symboli judaizmu. Jej pochodzenie wywodzi się

jeszcze z czasów Mojżesza. Według tradycji Bóg, dając

Mojżeszowi tablice przykazań, przekazał mu również dokładne

instrukcje dotyczące Przybytku, jaki miał stanąć na pustyni i

jaki miał być przenoszony przez Izraelitów podczas ich

wędrówki. Wśród sprzętów Przybytku znajdował się właśnie

świecznik (hebr. menora ). Jego dokładny opis znajdujemy w

Biblii (Księga Wyjścia 25,31-40; 26,35; 37,17-24 oraz Księga

Liczb 8,2-3). Miał on być wykonany ze szczerego złota, kuty i

ozdobiony motywami kwiatów migdałowych. Świecznik miał

być zapalany przez kapłana i płonąć "od wieczora do rana" w

Świętym Świętych Przybytku. Czynność ta miała być zawsze

powtarzana, stąd inna nazwa - " ner tamid " - czyli wieczne

światło.

W czasach Pierwszej i Drugiej Świątyni jerozolimskiej

postępowano zgodnie z przykazaniem danym Mojżeszowi

przez Boga - w miejscu Świętym Świętych zawsze zapalano

menorę. Według przekazu biblijnego za czasów Salomona

Świątynię zdobiło dziesięć takich świeczników (II Księga Kronik

4,7; I Księga Królewska 7,49-50). Już za czasów Dawida w

Świątyni gromadzone były skarby poświęcone Bogu, jednak

nie służyły one liturgii (II Księga Samuela 8,10-11).

W okresie Drugiej Świątyni miało miejsce powstanie

Machabeuszy przeciw Syro-Grekom, z którym związana jest

pewna legenda dotycząca menory. Syro-Grecy narzucali

Żydom swoje wierzenia i posunęli się nawet do

zbezczeszczenia Świątyni, w której ustawili posągi swoich

bogów. Po zwycięskim powstaniu Juda Machabeusz oczyścił i

poświęcił Świątynię na nowo, jednak do zapalenia świec

menory potrzebna była czysta oliwa. Znaleziono tylko jedno

małe naczynko z nie zbrukaną oliwą, a do sporządzenia nowej

potrzebne było kilka dni. Świecznik w cudowny sposób palił się

przez osiem dni co pozwoliło Żydom przygotować nową oliwę.

Na pamiątkę tego wydarzenia Żydzi po dziś dzień obchodzą

święto Chanuka, przez osiem dni zapalając świeczki w

ośmioramiennym świeczniku.

Po podboju Izraela przez Rzymian w 70 r. n.e. świątynna

menora wraz z innymi skarbami została wywieziona do Rzymu.

Jak wiadomo, Świątynia nie została później odbudowana,

zatem także menora nie trafiła na swoje miejsce. Jej kształt

przetrwał jednak w pamięci i sztuce żydowskiej. Przez wieki jej

motyw zdobił w formie malowideł, rzeźb i mozaik synagogi,

domy i nagrobki żydowskie. Stała się ona najczęstszym i

najbardziej charakterystycznym motywem sztuki żydowskiej.

Ślad po menorze zachował się także w wystroju synagogi. W

każdej niemal bożnicy spotykamy bowiem nazywane z

hebrajskiego " ner tamid " - wieczne światło. Jest to lampa, bez

narzuconego konkretnym przepisem kształtu, wisząca lub

stojąca, najczęściej obok aron hakodesz (hebr.), szafy lub

wnęki zawierającej Torę. W niektórych synagogach światło

takie pali się przy wejściu - jej miejsce nie jest ściśle

określone. Z nazwy "wieczne światło" nie należy jednak

wyciągać daleko idących wniosków, nie jest surowym nakazem

aby światło płonęło w lampie bez ustanku. Tak samo zresztą,

jak nie płonęło bez ustanku w Przybytku; było raczej

regularnie zapalane i strzeżone. Jest ono jedynie symbolem i

wspomnieniem oryginalnej świątynnej menory. Światło to

niesie w sobie jeszcze jeden symbol - symbol duszy ludzkiej.

Księga Przysłów mówi: "duch człowieczy jest pochodnią

Pańską". Z tego względu w domu żydowskim zapala się światło

jako widzialny znak pamięci o bliskich, którzy odeszli z tego

świata. Powinno ono palić się bez przerwy przez rok żałoby po

śmierci członka żydowskiej rodziny, naturalnie licząc według

kalendarza żydowskiego. W synagodze również zapala się

lampę na pamiątkę błogosławionej pamięci wiernych, lecz nie

należy jej mylić z lampą upamiętniającą świątynną menorę.

Menora stała się również symbolem narodowym - jest ona

oficjalnym godłem państwa Izrael.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: