Metodologia- nauka o nauce.
Nauka: 1)pragmatyczny charakter nauki -jest to rzemiosło uczonych, jest określonym warsztatem badawczym 2)pragmatyczny charakter nauki- to poznanie otaczającego nas świata, jest to sys tw. do których uznania doszli uczeni w swym dążeniu do poznania rzeczywistości (pragmatyczny charakter nauki).
Problem demarkacji(rozdział tego co jest naukowe i nienaukowe) –naukowe jest to co można udowodnić na pewnym etapie badań – nienaukowe jest to czego nie można udowodnić (wiara , metafizyka)
Są także dowody pseudonaukowe- naciąganie pewnych zjawisk do swoich celów. Naukowiec stara się poznac rzeczywistośc, polityk ją nagina w celu uzasadnienia swojego zdania-nie jest naukowcem. Naukowiec dąży do prawdy bez względu na wszystko. Racjonaliści- jeśli jestem w stanie myśleć abstrakcyjnie wiec jestem wtedy mogę się starać poznać rzeczywistość
Empiryści- jeśli można czegoś dotknąć( miary są względne)
Platon- teoria cieni- ludzie w jaskini widzą cienie czegoś poruszającego się przed jaskinia- po nie wyraźnym cieniu usiłujemy sobie wyobrazić skomplikowany świat.
Problem prawd:
1) najwyższa prawda jest Prawda Absolutna- całkowicie niepoznawalna( leży poza poznaniem człowieka)
2) Prawda Obiektywna- niezależna od sytuacji ( nie wiadomo czy można osiągnąć prawdę obiektywną), prawda ta musi być naszym celem
3) Prawda subiektywna- zależna od warunków, naukowcy najczęściej dochodzą do prawdy subiektywnej
4) Prawda Uniwersalna- jest niezależna od czasu i przestrzeni, nabiera char obiektywnego, nie jest konieczna bo zazwyczaj działamy o kreślonym czasie i przestrzeni
5) Prawda Historyczna- prawda która sprawdza się w określonym czasie i przestrzeni. Klasyfikacja jest to grupowanie określonych zjawisk wg określonego kryt.
3 zasady klasyfikacji:
1)kryterium- jedno jasne jest często nie do osiągnięcia
2)pełność- musi dotyczyć wszystkich zjawisk pewnego bytu
3)rozłączna- dane zjawisko może wchodzić tylko do jednej grupy.
Kryterium przedmiotowe:
1)nauki matematyczne(matematyka czyli nauka o liczbach i figurach, logika-nauka o sposobach naukowego myślenia)
2) nauki przyrodnicze- otaczający człowieka świat rzeczy, zjawisk i zdarzeń związanych z przyrodą, opierają się na dośw- biologia,medycyna,chemia
3) nauki społeczne- nauki które dotyczą człowieka, ale nie w sensie medycznym tylko ogólnych stosunków międzyludzkich:
a)nauki filozoficzne- ogólna teoria otaczającej nas rzeczywistości, zajmuje się zasadniczymi pytaniami dotyczącymi człowieka
b)nauki humanistyczne- zespół nauk historycznych, zajmuje się kulturą ludzką we wszystkich jej przejawach (literatura,socjologia
c)nauki prawne- nauki te dotyczą relacji jednostek społeczeństwa z normami prawnymi,
Szkoły:
1)klasyczna(Adam Smith,David Ricardo)- za ich czasów ekonomia była nauką polityczną 2)szkoła Keyrasowska(Kalecki)-ekonomia polityczna w sensie dzisiejszej makroekonomii 3)neoklasyczna(hill, say)- mikroekonomia-nauka gospodarowania 4)szkoła monetarna(Friedman)
Nauka ekonomiczna- ogół dyscyplin naukowych zajmujących się procesami gospodarczymi,
Ekonomia polityczna-nauka o społecznych prawach rządzących produkcją, dystrybucją i wymianą, jest nauką czysto teoretyczną, a na jej bazie tworzy się modele.
Ekonomia teoretyczna:
1)ekon opisowa
a)hist gosp
b)geog gosp
c)stat gosp
2)ekonomia stosowana:
a)bankowośc
b)marketing
c)Polit gosp
d)zarządzanie
e)handel zagraniczny
f)księgowość
g)ekonomika
Mamy jeszcze nauki pomocnicze: - mat –filozofia –socjologia –psych –stat.
Ogólna metoda poznania: -poznanie zmysłowe (sensualne)-powstało z wiedzy praktycznej, zaczęło dochodzic do prawd i wniosków naukowych, –poznanie doświadczalne (empiryczne)- poznac przez obiektywne miary, pomiary przy pomocy prób i błędów –poznanie rozumowe (racjonalne)-podstawą jest wnioskowanie, myślenie logiczne. Racjonalny-efektywny-oparty na rozumie Prawda pozalogiczna to wnioskowanie z pominięciem przesłanki.
Wnioskowanie- polega na tym że istnieją dwa rodzaje zdań: przesłanka i następstwo. Między nimi występują zależności: 1) z prawdy może wynikac tylko prawda 2) z fałszu może wynikac fałsz lub prawda 3) fałsz Mozę wynikac tylko z fałszu 4) prawda może wynikac z fałszu lub z prawdy.
Wnioskowanie dedukcyjne- określenie wniosków szczegółowych z wniosków ogólnych, jest logicznie pewne pod warunkiem że przesłanka jest prawdziwa i sprawdza się w każdej sytuacji, we wnioskowaniu dedukcyjnym rozumowanie polega na wyprowadzaniu ze zdania prawdziwej przesłanki i wynikającego z niej następstwa- prawdziwego wniosku. Np.: „Samochód jest zepsuty więc nie pojedzie” „Samochód jest zepsuty”-racja „nie pojedzie”-następstwo czyli wniosek.
Aksjomat- dane nie podlegające udowodnieniu
Wnioskowanie indukcyjne- na podstawie obserwacji zjawisk dochodzimy do ogólnych prawd (jest niepewne), większośc praw ekonomicznych jest prawami indukcyjnymi, niepewnośc rozumowania indukcyjnego ograniczamy posługując się prawdopodobieństwem( im większa próba reprezentatywna tym badany wniosek jest bardziej pewny), szacunki na bazie próby reprezentatywnej nie różnią się tak bardzo od wniosku końcowego.
Wnioskowanie indukcyjne polegające na wyprowadzeniu wniosków ogólnych z przesłanek będących ich poszczególnymi przypadkami. We wnioskowaniu indukcyjnym wyróżniamy indukcję zupełną i niezupełną. O indukcji zupełnej mówimy, gdy na podstawie przesłanek jednostkowych dotyczących cech pewnego rodzaju dochodzi się przy braku negatywnych przesłanek. Np. ,,Ponieważ w Krakowie, Łodzi, Poznaniu, Warszawie, Wrocławiu, Gdańsku i Szczecinie w 1984 r. występowały gołębie w tym roku miasta te były największymi w Polsce to można stwierdzić, że w roku 1984 we wszystkich największych miastach Polski występowały gołębie’’.Indukcja niezupełna ma miejsce wtedy, kiedy brak dodatkowych informacji bo z pozostałych przesłanek nie wynika wniosek. Więc wnioskowanie ma charakter wnioskowania uprowdopodobniajacego. Np. ,,W Krakowie, Poznaniu, Warszawie, Wrocławiu, Szczecinie, Gdańsku w roku 1984 występowały gołębie’’.
Wnioskowanie redukcyjne-określenie wniosków ogólnych z wniosków szczegółowych, służy weryfikacji dedukcji, „z wniosku wypływa przesłanie ale z przesłanek nie wynika wniosek”, np.: Jeżeli napotkany kruk jest czarny to i kolejny pewnie będzie czarny., należy zaznaczyc że takie wnioskowanie nie zawsze jest prawdziwe, ponieważ prawdziwośc przesłania nie daje pewności prawdziwości wniosku.
3 metody wnioskowania: -dedukcja(od ogółu do szczegółu) – redukcja(uzasadnienie ogółu na podst szczegółu) –indukcja(od szczegółu do ogółu) wnioskowanie przez analize – jeśli 1,2 i n-ty murzyn jest czarny to pewnie i kolejny będzie czarny
Metodologia ekonomii wg kryterium poznania rzeczywistości: 1)abstrakcja(indukcja) opiera się na metodzie indukcyjnej, ogląd rzeczywistości doprowadza do ogólnych wniosków, najpierw dochodzimy do ogólnych kategorii, a potem do ogólnych prawd, kategorie rynek popyt, podaż,cena 2. Stopniowa konkretyzacja – wnioskowanie dedukcyjne 3. Weryfikacja – wnioskowanie redukcyjne
a) statystyczna, gdy proces gospodarczy jest wymierny; b) historyczna, gdy proces gospodarczy jest niewymierny; (praca doktorancka to spełnienie 3 powyższych punktów, ale zwykle sprowadza się to jedynie do abstrakcji i stopniowej konkretyzacji)
Agregatyzacja – objęcie różnorodnych zjawisk gospodarczych jednym miernikiem
Metody w sensie roboczym: Określają ogólne drogi dochodzenia do prawdy. Określają sposób postępowania badawczego przy rozwiązywaniu bezpośrednich problemów.
1. Metoda OPISOWA – , stosujemy ją do prac przyczynkarskich, są podst do dalszych badań np. opis całej gminy; ü Strukturalna – odmiana metody opisowej; to rozbicie zjawiska na części i zbadanie ich; (na przykład badanie dotyczące danej gminy, ale rozbite na gospodarkę, społeczeństwo itp.); Jest tu pewien błąd ponieważ części nie są ze sobą powiązane; Przy odpowiednim systemie podziału można weryfikować ogrom zjawiska;
2.Metoda HISTORYCZNA – tam , gdzie nie można zweryfikować zjawiska;
a)Pytanie: üGenetyczne – Skąd się wzięło zjawisko? üO przyczynę – Co spowodowało zjawisko? üO skutki – Jakie będą tego konsekwencje? b) Krytyka źródła poznania – Kto i po co mówi? Patrząc na źródło musimy ocenić na ile ono jest prawdziwe. Trzeba wiedzieć jaką szkołę reprezentuje nadawca danej wypowiedzi.
3. Metoda SATYSTYCZNA – jest to uzupełnienie metody historycznej; występuje tam, gdzie zjawisko można skwatyfikować, czyli przedstawić w postaci liczby.
Statystyka jest nauka która zajmuje się tworzeniem wskaźników dzięki którym możemy badac rzeczywistośc. Pierwotny materiał statystyczny – bieżąca ewidencja faktów i zdarzeń ujętych ilościowo; Wtórny materiał statystyczny – zagregowany;,
1) Metoda interpolacji- polega na hipotetycznym wypełnianiu luk w danych
2) Metoda ekstrapolacji-polega na przewidywaniu przyszłości
3) Korelacja- związek między zjawiskiem A a zjawiskiem B.
4)Metoda porównawcza- często stosowana żeby przybliżyc nam dane zjawisko, porównujemy z podoiłbym zjawiskiem w innym miejscu i czasie
5)metoda ankietowa
6)metoda modelowa Desygnaty określają ściśle daną nazwę.
Można podzielić nazwy ze względu: 1) na liczbę desygnatów : -puste np.:jednorożec –jednostkowe(psiadają tylko 1 desygnat)- najwyższa góra –ogólne(posiadają wiele asygnatów) np.:dom,dziecko. 2)Stosunek zawierania się jednego zakresu: -Równoważnośc nazw (tożsamośc) np. trójbok i trójkąt -Podrzędnośc lub nadrzędnośc nazw(jedna zawiera się w drugiej) np.: słowik i ptak -Krzyżowanie się nazw(wspólne desygnaty dla nazw) 3)stosunek wykluczania się nazw:
Wieloznacznośc: a)zakresowa np. zamek-zamek b)treściowa- np.: Marek pożyczył pieniądze. Nieostrośc nazw- występuje przy pewnych Pakościach, w jęz poetyckim(strumyk,ruczał,potok) Niedopowiedzenie-skróty myślowe np.: Będę za 2h. (ale od kiedy) Ostrośc nazw- Będę o 16:00 dnia 27.07.2006r.
Definicja:
1)nominalna-ma za zadania przybliżyc jakiś termin np.: kaskabel-jadowity wąż
2)realna- jest to rozszerzenie def nominalnej np: kaskabel- to jadowity wąż, żyjący.., z grupy..., długości.. itp.
...
justyna.k62