pytania_na_egzamin_dyplomowy_EKO.docx

Pytania na egzamin dyplomowy dla studentów studiów stacjonarnych
i niestacjonarnych III roku Wydziału Ekonomii-KPSW (Wojtek)

1.      Elastyczność cenowa popytu a przychody przedsiębiorstw.

·         Jeśli czynnikiem wpływającym na zmiany rozmiarów popytu na dobro x jest cena dobra x wtedy mamy do czynienia z cenową elastycznością popytu.

·         Elastyczność cenowa popytu danego dobra zależy od wielu czynników, z których najważniejsze to występowanie substytutów, znaczenie dobra w całkowitym dochodzie konsumenta oraz długość czasu reakcji popytu na zmianę ceny.

·         Ogólnie można stwierdzić , że im dłuższy czas trwa zmiana ceny, tym większy jest współczynnik elastyczności cenowej popytu. Elastyczność cenowa popytu w dłuższym okresie czasu jest większa aniżeli w krótkim okresie czasu.

·         Konsumenci kupując na rynku produkty i usługi wydatkują swoje dochody. Dla przedsiębiorstw sprzedających produkty i usługi wydatki konsumentów są przychodami  ze sprzedaży.

·         Wydatki konsumentów i przychody przedsiębiorstw mają związek z wielkością współczynnika cenowej elastyczności popytu.

Jeżeli / Ep/>1, wówczas:

- spadek ceny zwiększa globalne wydatki konsumentów co oznacza wzrost globalny przychodów przedsiębiorstw.

- wzrost ceny zmniejsza globalne wydatki konsumentów oraz globalne przychody przedsiębiorstw.

Jeżeli /Ep/<1 wówczas:

- spadek ceny zmniejsza globalne wydatki konsumentów oraz zmniejsza globalne przychody przedsiębiorstw.

- wzrost ceny zwiększa całkowite wydatki konsumentów i globalne przychody przedsiębiorstw.

2.      Założenia współczesnej teorii konsumenta.

Konsument dokonuje równoczesnych wyborów wielu dóbr dążących do osiągnięcia takich kombinacji konsumowanych dóbr, które spełniają w najwyższym stopniu dane preferencje konsumenta. Podstawą wyborów konsumenta jest uporządkowany system preferencji odnośnie kombinacji konsumowanych dóbr. Współczesna teoria konsumenta opiera się na trzech założeniach:

- założenie o kompletności preferencji -  konsument dokonujący wyboru między różnymi kombinacjami konsumpcji dóbr może określić swoje preferencje w stosunku do nich. Konsument jest zdolny do określenia, które kombinacje produktów preferuje, a które s a mu obojętne. Jeśli konsument potrafi uporządkować w ten sposób wszystkie kombinacje dóbr wtedy oznacza to ,iż preferencje konsumenta są kompletne.

- założenie  o przechodniości preferencji – wybory konsumenta między różnymi kombinacjami dóbr są przechodnie. (jeżeli kombinacje A i B oraz B i C są dla konsumenta obojętne, wtedy również A i C są kombinacjami obojętnymi.)

- założenie nienasyconości zadowolenia konsumenta – konsument zawsze woli więcej aniżeli mniej. Oznacza, że konsument zawsze preferuje kombinację dóbr dostarczających mu więcej zadowolenia od kombinacji dającej mniej zadowolenia.

3.      Popyt a zmiany dochodu konsumenta.

·         Przemieszczanie się linii budżetu spowodowane zmianą dochodów konsumenta – przemieszczanie to przybiera postać równoległego przesuwania się w stosunku do pierwotnej linii budżetu. Wzrost dochodu nominalnego konsumenta przesuwa, ceteris paribus, linię budżetową w górę (na prawo), natomiast spadek dochodu przesuwa linię w dół (na lewo).Założenie ceteris paribus odnosi się w tym wypadku do cen dóbr, które traktujemy jako niezmienne.

·         Nowy punkt optimum konsumenta znajduje się w punkcie styczności nowej linii budżetowej z możliwie najwyżej położoną krzywą obojętności.

·         Ogólna zależność zmian popytu od zmian dochodu konsumenta jest następująca: w miarę wzrostu (spadku) dochodu rosną (spadają) rozmiary popytu konsumenta na dobro X i Y.

·         Wzrost dochodu konsumenta wywołuje nie tylko wzrost popytu na dobra. Konsument przechodzący z niższego poziomu dochodu na poziom wyższy zmienia strukturę konsumpcji. W rezultacie zmian struktury konsumpcji popyt konsumenta na niektóre dobra wzrasta wraz ze wzrostem dochodu, na inne natomiast produkty popyt konsumenta spada.

·         Dobra kupowane przez można podzielić na dwie grupy w zależności od tego, jak zmienia się wielkość popytu konsumenta na dane dobro w relacji na wzrost dochodu konsumenta.

- dobra normalne – jeżeli wzrasta dochód konsumenta, a ceny dóbr pozostają niezmienione, wówczas wielkość popytu konsumenta na dane dobro wzrasta.

- dobra podrzędne – jeżeli wzrasta dochód konsumenta, a ceny dóbr pozostają niezmienione, wówczas rozmiary popytu konsumenta na dane dobro zmniejszają się.

·         Krzywa dochód – konsumpcja – jest geometrycznym zbiorem punktów równowagi konsumenta odpowiadających wszystkim poziomom dochodu konsumenta, przy założeniu niezmienności cen oraz danych preferencjach konsumenta.

·         Krzywa Engla

Wraz ze wzrostem (spadkiem) dochodu konsumenta rosną (spadają)  ceteris paribus, rozmiary kupowanego przez konsumenta dobra x.

·         Zmiany rozmiarów kupowanych dóbr w zależności od zmian dochodu konsumenta mogą odbywać się w różnym tempie. Zależy od tego , czy dobra zaspakajają potrzeby podstawowe, czy też potrzeby bardziej luksusowe. W miarę wzrostu dochodu konsumenta wydaje się relatywnie coraz mniej na dobra podstawowe i więcej na dobra wyższego rzędu.

·         Miarą reakcji popytu na zmiany dochodu jest elastyczność dochodowa popytu. Z reguły współczynnik ten jest dodatni. Prawidłowości odkryte przez Engla znalazły potwierdzenie w poszczególnych reakcjach popytu dóbr na zamiany    

    dochodów konsumenta.

   - EDP <1 – dotyczy wydatków na  żywność, które rosną mniej niż proporcjonalnie   w stosunku do przyrostu dochodu.

   - EDP =1 – stanowią wydatki na odzież , opłaty za mieszkanie oraz gaz i prąd Przyrostowi dochodów towarzyszą proporcjonalnie przyrosty wydatków na dobra należące do tej grupy.

- EDP >1 – wydatki na niektóre dobra przemysłowe a także wydatki na wykształcenia, podróże, wakacje, ochronę zdrowia itp. wzrastając bardziej  niż proporcjonalnie w stosunku do wzrostu dochodów konsumenta.

4.      Marginalna stopa technicznej substytucji – MSTS.

MSTS – Jest to miara nachylenia izokwanty (jest to linia łącząca wszelkie możliwe kombinacje kapitału i pracy dające taką samą wielkość produkcji). Jest miarą zastępowalności czynnika kapitałowego przez czynnik pracy.

Stosunek, zgodnie z którym można zastąpić jeden czynnik produkcji drugim czynnikiem tak, aby wielkość produkcji nie uległa zmianie nazywa się MSTS.

MSTS jest malejąca: w miarę zastępowania czynnika kapitału przez coraz większą ilość czynnika pracy zmniejsza się ilość kapitału, którą można zastąpić każdą dodatkową jednostką pracy

Uwzględniając krzywe jednakowego produktu (izokwanty) oraz jednakowego kosztu producent poszukuje sytuacji optymalnej. Optimum produkcji znajduje się w punkcie styczności linii jednakowego kosztu z możliwie najwyżej położoną izokwantą produkcji. Jest to jedyny punkt w którym MSTS czynników równa się relacji cen czynników produkcji.

Wzór:

MSTS = PrML / Pr Mk = -    K /    L

5.      Koszty produkcji w krótkim i długim okresie czasu.

Koszty długookresowe

W długim okresie czasu wszystkie koszty produkcji są zmienne.

W analizie kosztów długookresowych uwzględniamy następujące zmiany:

- zmiany w technice i technologii powodujące przyrost produkcji w skutek zwiększonej wydajności

- zmiany wielkości obiektów produkcyjnych

- zmiany wielkości przedsiębiorstwa wynikające z tworzenia nowych jednostek produkcyjnych

     Zmiany w technice i technologii powodują że koszty wytwarzania mimo wzrostu produkcji spadają.

Można wyróżnić rodzaje kosztów w długim okresie:

a) koszty całkowite długookresowe – powstają z najbardziej efektywnych fragmentów KC krótkookresowych różnych wielkości firm. Krzywa kosztów całkowitych długookresowych jest wypadkową KC krótkookresowych różnych firm.

b)koszty przeciętne długookresowe – krzywa KCP długiego okresu powstaje również z najbardziej efektywnych fragmentów krzywych KCP krótkiego okresu różnych firm.

Wszystkie krzywe kosztów całkowitych, przeciętnych krótkookresowe są styczne do krzywej KCP długiego okresu. Występuje tylko jedna krzywa KCP krótkookresowych, której minimum pokrywa się z minimum KCP długiego okresu. Oznacza to że firma ta jest optymalna pod względem wielkości zarówno w krótkim jaki i długim okresie.

Koszty krótkookresowe

W krótkim okresie czasu koszty produkcji dzielą się n

a koszty zmienne (koszty zmieniające się wraz ze zmianami wielkości produkcji) i koszty stałe (koszty niezależne od rozmiarów produkcji).

Można wyróżnić 5 rodzajów kosztów w krótkim okresie czasu:

- koszty stałe całkowite (KSC) ponoszone są przez przedsiębiorstwo niezależnie od wielkości produkcji. Występują nawet wówczas, kiedy produkcja wynosi zero.

- koszty zmienne całkowite (KZC) – rośnie w miarę zwiększania rozmiarów produkcji przy, przy czym tempo wzrostu kosztów jest nierównomierne.

- koszty całkowite (KC = KSC + KZC)

- Koszty przeciętne (stałe, zmienne, całkowite)

- koszty marginalne

·         Wzajemne relacje miedzy kosztami krótkookresowymi a kosztem marginalnym:

1.pomiędzy KSP a KM nie ma żadnej zależności funkcyjnej.

2.KCP i KZP przecinają się z KM  w miejscu swoich minimum

3.KZP osiąga swoje minimum prędzej aniżeli  KCP

4. Jeżeli KM jest większy od KCP i KZP to obydwa te koszty rosną

5. Jeżeli KM< KCP i KZP to obydwa te koszty maleją

6. Jeżeli KSP spada wolniej aniżeli rośnie KZP to KCP rośnie

7. Jeżeli KSP spada szybciej aniżeli rośnie Kipto KCP spada.

·         Wraz ze wzrostem wielkości produkcji koszty kształtują się następująco:

- KSC nie ulega zmianie

- KSP  nieustannie zmniejsza się

- KZC początkowo rośnie wolniej od wzrostu produkcji a następnie zaczyna wzrastać szybciej aniżeli produkcja

- KZP początkowo spada a później zaczyna wzrastać

- KM początkowo zmniejsza się a następnie zaczyna wzrastać

·         Istnieje tylko jedna krzywa krótkookresowa kosztu przeciętnego, której minimum jest styczne do krzywej kosztu przeciętnego w długim okresie czasu. W punkcie tym długookresowa krzywa kosztu przeciętnego osiąga swoje minimum.

·         Kształtowanie się długookresowej krzywej KCP można powiązać z korzyściami skali produkcji. Rosnącym korzyściom skali odpowiada spadająca krzywa KCP , natomiast malejącym korzyściom skali odpowiada rosnąca krzywa KCP.

·         W punkcie minimum długookresowej krzywej kosztu przeciętnego następuje zrównanie się wszystkich krótko i długookresowych kosztów przeciętnych i marginalnych.

6.      Rentowność przedsiębiorstwa w warunkach konkurencji doskonałej
w okresie krótkim.

W przedsiębiorstwie  konkurencji doskonałej wyróżniamy dwa graniczne punkty rentowności.

1. Górny graniczny punkt rentowności nazywamy inaczej punktem niwelacji . W punkcie tym następuje zrównanie przychodu całkowitego z kosztem całkowitym. Spełnia on następujące kryterium: P= KM= KCP min

Górna granica do której mogą wzrosnąć koszty aby przedsiębiorstwo pozostało jeszcze rentowne.

2. Dolny graniczny punkt rentowności nazywany inaczej punktem zamknięcia. Spełnia on kryterium P = KM – KZP min.

Dolna granica do której koszty nie pokryją przedsiębiorstwa i trzeba zamknąć. Poniżej punktu zamknięcia firmę trzeba zamknąć

7.      Krótkookresowa równowaga monopolu.

Warunek : PM = KM,

Warunek wystarczający : KM wzrasta lub KM maleje  ale wolniej niż PM

Biorąc pod uwagę koszty produkcji oraz kształtowanie się przychodów monopol poszukuje optymalnej kombinacji między ceną i wielkością produkcji tzn. takiej kombinacji, która maksymalizuje zysk monopolu w krótkim okresie czasu. Monopolista dążąc do maksymalizacji zysku może podnosić cenę lub wielkość produkcji tak, aby różnica między przychodem całkowitym ze sprzedaży (PC) i kosztem całkowitym (KC) była największa.

Wielkość produkcji maksymalizująca zysk (Qe) wyznacza punkt równowagi monopolu w krótkim okresie czasu. Monopol pełny sam wyznacza cenę sprzedaży swoich produktów i koryguje ją w zależności od reakcji popytu. W punkcie równowagi monopolu można ustalić cenę maksymalną po której sprzeda wszystkie wytworzone produkty maksymalizacji zysku monopolu. To jest cena monopolowa. – wyznaczona jest w punkcie przecięcia krzywej popytu z wielkością maksymalizującą zysk monopolu.

Punkt równowagi monopolu jest równocześnie punktem maksymalizacji zysku (co nie oznacza zawsze otrzymania zysku).

8.      Przyczyny inflacji i bezrobocia w świetle uwarunkowań makroekonomicznych.

Przyczyny bezrobocia:

•         likwidacja niektórych gałęzi przemysłu np. górnictwa

•         przeniesienie zakładu do innego rejonu

•         zmniejszenie popytu na konkretne dobra czy usługi

•         ograniczanie produkcji

•         brak informacji o miejscach pracy

•         niedostosowane do potrzeb rynku wykształcenia pracowników

•         zmiany w technologii

•         wysokie podatki

•         wysoki przyrost naturalny

•         niskie stawki płac