P. Lazearsfeld, M. Jahoda, H. Zeisl „Bezrobotni Marienthalu”
Badanie wykorzystujące metodę socjografii środowiska, przeprowadzone w 1929 roku w Marinethalu, w czasie po zamknięciu fabryki, która dawała zatrudnienie mieszkańcom. Upadek fabryki spowodował masowe bezrobocie wśród tamtejszych rodzin, przejście na zasiłki, biedę.
Opracowanie zawiera opisy 3 aspektów środowiska bezrobotnych: postawę, czas i wytrzymałość.
Wykorzystane metody: akcja odzieżowa, obserwacje, rozmowy, inwentarz środowiska, wywiady biograficzne, kursy, zgromadzenia polityczne, materiały specjalne( jadłospisy, arkusze sposobu użytkowania czasu), protokoły wizyt domowych, analiza wypracowań, organizacja konkursów wypracowań
Wyróżniono trzy główne grupy postaw:
· Zrezygnowani (grupa średnia)69%:
- Charakterystyczna jest redukcja potrzeb
- Oszczędzanie na jedzeniu i odzieży (czasem też na kształceniu dzieci)
- Starają się dbać o stan fizyczny dzieci i uporządkowane prowadzenie gospodarstwa domowego
- Spokojne przyjmowanie losu „jakoś tam przeżyjemy”, względnie dobre samopoczucie
- Nie widzą perspektyw zaradzenia bezrobociu, zero planów
· Nieugięci (grupa odchylenia pozytywnego) 23%:
- Pieczołowite prowadzenie gosp. domowego
- Planowanie
- Dobre samopoczucie
- Próby znalezienia pracy
· Załamani (grupa odchylenia negatywnego)8%:
a) Zrozpaczeni
- Brak stałych punktów oparcia
- Dobry stan domu i dzieci
- Zwątpienie, depresja, beznadzieja, zaprzestanie poszukiwania pracy
- Częste odwoływanie się do lepszej przeszłości
b) Apatyczni
- Brak stałych punktów życia
- Nasilenie objawów zwątpienia
- Rezygnacja z porządku w domu, brak dbałości o dzieci
- Bezczynne przyglądanie się, obojętność, brak planów
- Symptomy rozpadu rodziny, kłótnie
- Pijacy, żebracy, złodzieje, zasiłek kończy się w przeciągu paru dni
Objawy rezygnacji występują również w grupach dzieci i młodocianych:
- wnioski z wypracowań bożonarodzeniowych, gdzie dzieci objawiały zredukowane potrzeby, pisały w trybie przypuszczającym „gdyby rodzice mieli pracę, to chciałabym...”, poziom spełnienia życzeń, był w M. niższy niż w innych miejscowościach
- Wypracowania „myśli o bezrobociu”- świadomość biedy panuje nad fantazją dzieci, biograficzne opisy, obawa przed przyszłością
- Konkurs „jak wyobrażasz sobie swoją przyszłość”- brak zainteresowania
- Kursy dla młodych- brak zainteresowania
- Czas stracił na znaczeniu, na bezrobociu nigdzie się nikomu nie spieszy
- Mężczyźni wystają na ulicach rozmawiając tudzież paląc fajkę
- Mężczyźni zatrzymują się na ulicy częściej niż kobiety; k. Mają znacznie mniej czasu.
- Wnioski z uzupełnianych przez mężczyzn arkuszy użytkowania czasu: pamięta tylko najistotniejsze punkt orientacyjne (pobudka, posiłek, pójście do łóżka), świadomość bezsensowności takiego gospodarowania czasem
- Najczęściej wykonywane zajęcia mężczyzn: próżnowanie, pobyt w Domu Robotnika, pomoc w domu, zajmowanie się dziećmi
- Kobiety są bardziej aktywne; nie występuje u nich rozpad czasu, jak u mężczyzn; najczęściej wykonywane zajęcia to: zajmowanie się gosp. domowym, pranie, opieka nad dziećmi, i na ostatnim miejscu próżnowanie
- Niedziele i święta straciły na znaczeniu
- Funkcję końca miesiąca przejął wypłacany co 2 tyg. zasiłek
- Tylko uczniowie maja tygodniowy rozkład zajęć
- Większe znaczeni pór roku: brak światła, opału, praca dorywcza na roli, uprawianie ogródka
- Na początku bezrobotnych paraliżowało poczucie beznadziei i nieodwracalności. Szok z biegiem czasu stracił na sile
- Zasiłki zastępowane zapomogami dla najbiedniejszych
- Inwentarz się zużywa
- Stan ducha a położenie ekonomiczne:
nieugięci- 34 szylingi „dochodu”, zrezygnowani-30, zrozpaczeni- 25, apatyczni- 19.
- Bezrobocie podkopuje wytrzymałość fizyczną
- Identyfikacja zawodu jako bezrobotny
- Stosunki między małżonkami na bezrobociu, mogą się przez nie pogorszyć bądź polepszyć (choć niewiele przypadków polepszenia)
- Ludzie, którym wcześniej wiodło się dobrze i dziś dają radę, maja predyspozycje ekonomiczne (hajs) i psychiczne
- Ludzie, którym wiodło się dobrze, a teraz są w dołku, charakteryzuje niewielka elastyczność
- Ci, którym wiodło się wcześniej źle, teraz też nie radzą sobie zbyt dobrze.
wojto_2222