Blok zawodowy.doc

OGÓLNE ZASADY PRZYGOTOWANIA I PROWADZENIA OCHRONY

1.1.    Zasady dokonywania analizy zaistniałych i potencjalnych zagrożeń

Skuteczna ochrona osób i mienia wymaga poznania potencjalnych zagrożeń. Przez zagrożenie należy rozumieć: zjawiska związane z przestępczą działalnością osób (np. kradzieże), zjawiska wywołane siłami przyrody (np. powodzie, gradobicia), zjawiska bę­dące następstwem nieprawidłowego funkcjonowania urządzeń znajdujących się w obiek­tach podlegających ochronie (np. pożar w wyniku zwarcia instalacji elektrycznej).

Skuteczne zapobieganie zagrożeniom wymaga systematycznego dokonywania ich analizy i na tej podstawie usprawniania działania służb ochronnych. Analiza jest to wyodrębnienie cech, części lub składników oraz częstotliwości występowania danego zjawiska w celu jego zbadania i na tej podstawie prognozowania możliwości wystąpienia tego zjawiska w przyszłości. By prawidłowo przeprowadzić analizę, należy zgromadzić maksymalną ilość informacji dotyczących zaistniałych w przeszłości zdarzeń. Źródłem tych informacji mogą być osoby ochraniane, właściciele ochranianych obiektów, jednostki Policji, jednostki straży pożarnej, straże miejskie, służby ochrony kolei itp. Innymi źró­dłami informacji na ten temat mogą być przedsięwzięcia własne, takie jak: obserwacja obiektu i jego otoczenia, wyznaczanie punktów newralgicznych, rozpoznanie zatrudnio­nych w obiekcie osób.

Przy dokonywaniu analizy zagrożeń należy:

-            zgromadzić maksymalną ilości informacji,

-            usystematyzować informacje według kategorii zagrożeń,

-            określić przyczyny występowania zjawisk oraz najczęściej  stosowane metody
i sposoby działań przestępczych,

-            określić możliwości skutecznego przeciwdziałania zagrożeniom poprzez kalkulację
oraz dyslokację sił i środków.

290              Blok zawodowy

Najczęściej występującymi zagrożeniami są zagrożenia wynikające z działalności przestępczej, wśród których największą liczbę stanowią: kradzieże, kradzieże z włama­niem, napady rabunkowe, wymuszenia rozbójnicze, zniszczenia mienia, ataki terrory­styczne.

1.2.    Zasady określania organizacji, struktury i wykonywania ochrony

Organizując ochronę należy brać pod uwagę następujące elementy:

-           rodzaj, charakter i usytuowanie obiektu podlegającego ochronie,

-           rodzaje występujących zagrożeń,

-           zadania stawiane służbie ochronnej,

-           specjalne życzenia zleceniodawców,

-           dyspozycyjność i mobilność posiadanych sił i środków.

Istotnym elementem wpływającym na organizację ochrony osób i mienia jest ro­dzaj, charakter i usytuowanie obiektu podlegającego ochronie, a w przypadku ochrony osób - ich pozycja społeczna, posiadany majątek, miejsce zamieszkania, wykonywanie określonych funkcji, przyzwyczajenia i życzenia osobiste. Organizując ochronę należy więc dokładnie zapoznać się z charakterem obiektu (czy jest to np. zakład przemysłowy, hurtownia, jednostka handlowa, lokal rozrywkowy), powierzchnią podlegającą ochronie, dotychczasowymi systemami zabezpieczeń zarówno fizycznych, jak i technicznych, usy­tuowaniem obiektu. W pewnych sytuacjach przed podjęciem się ochrony obiektu należy uzgodnić ze zleceniodawcą konieczne przedsięwzięcia usprawniające system ochronny (np. zamontowanie dodatkowych krat, naprawienie lub podwyższenie ogrodzenia).

Kolejnym niezbędnym elementem w organizacji, strukturze i wykonaniu ochrony jest poznanie występujących zagrożeń i podjęcie działań zmierzających do ich ograniczenia lub wyeliminowania. Działania te powinny polegać na dokonaniu analizy zagrożeń zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych, stosowaniu odpowiednich środków ochrony fizycznej i zabezpieczeń technicznych, właściwym wyszkoleniu pracowników ochrony i stałym reagowaniu na zmianę rodzajów zagrożeń.

Ogromny wpływ na organizację, strukturę i wykonywanie ochrony mają zadania sta­wiane pracownikom ochrony. Priorytetowym zadaniem powinno być zapewnienie cał­kowitego bezpieczeństwa chronionym osobom i mieniu. Zadania ochrony będą też ści­śle związane z dwoma wyżej wymienionymi elementami, bowiem od rodzaju i charak­teru obiektu oraz od występujących zagrożeń, a także życzeń zleceniodawcy, zależeć będą konkretne zadania dla poszczególnych pracowników ochrony na określonych sta­nowiskach.

Przy organizowaniu działań ochronnych należy brać pod uwagę życzenia zlecenio­dawców, ale nie mogą one wykraczać poza zasady określone w przepisach. W koncep­cji ochrony należy również uwzględniać posiadane siły i środki, tak by podejmowane przedsięwzięcia nie przekraczały możliwości firmy i były opłacalne. Szczególnie nale­ży zadbać o posiadane przez pracowników kwalifikacje, doświadczenie, dyspozycyjność oraz warunki psychofizyczne.

Ogólne zasady przygotowania i prowadzenia ochrony              291

1.3.    Kalkulacja i dyslokacja sił i środków

Kalkulacja sił i środków jest przeliczeniem pozostających w dyspozycji agencji ochrony zasobów ludzkich i technicznych środków ochrony w celu skutecznego wy­konywania zadań wynikających z przyjętych zleceń.

Dyslokacja jest to rozmieszczenie pozostających w dyspozycji agencji sit i środków w taki sposób, by skutecznie i jak najmniejszym nakładem sił i środków zapewnić ochronę osób i mienia.

Determinantami warunkującymi efektywną kalkulację sił i środków są:

-           wielkość i charakter obiektów, urządzeń i obszarów podlegających ochronie i ro­
dzaje zagrożeń jakie występują,

-           rodzaje zabezpieczeń technicznych, w jakie wyposażone są obiekty, obszary i urzą­
dzenia,

-           przepisy prawne regulujące specyficzne formy ochrony, np. konwojowanie, zabez­
pieczenie imprez masowych,

-           życzenia zleceniodawcy dotyczące ilości sił i środków oraz czasu trwania ochrony,
np. ochrona osób,

-           kalkulacja kosztów związanych z ochroną,

-           siły i środki będące w dyspozycji agencji ochrony - stan etatowy, kwalifikacje
pracowników, jakość i ilość posiadanych środków technicznych.

Aby kalkulacja i dyslokacja sił i środków były przeprowadzone w sposób profesjo­nalny i efektywny, należy je uwzględnić w sporządzanym planie ochrony. Prawidłowo dokonana kalkulacja i dyslokacja sił i środków powinna zapewnić bezpieczeństwo ochra­nianych obiektów i osób oraz efektywność ekonomiczną.

1.4.    Określenie niezbędnego wyposażenia i uzbrojenia dla pracowników ochrony

Ustawa o ochronie osób i mienia oraz przepisy wykonawcze tej ustawy umożliwia­ją oraz regulują warunki i przypadki użycia środków przymusu bezpośredniego przez pracowników ochrony. Przepisy te określają również kwestie dotyczące niektórych ele­mentów wyposażenia osobistego, oznakowania i umundurowania.

W zakres niezbędnego wyposażenia pracowników ochrony wchodzą:

-            licencja pracownika ochrony (jako dokument upoważniający do podejmowania
czynności związanych z ochroną),

-            oznaczenie i umundurowanie,

-            środki  ochrony osobistej  (hełmy, kamizelki kuloodporne, maski przeciwgazo­
we itp.),

-            środki łączności,

-            środki obserwacji,

-            środki oświetlające,

-            środki transportu (specjalistyczne i przystosowane).

292              Blok zawodowy

Uzbrojenie pracownika ochrony stanowi broń palna i środki przymusu bezpośredniego wymienione w ustawie o ochronie osób i mienia. Do środków przymusu bezpośredniego zaliczamy:

-           siłę fizyczną w postaci chwytów obezwładniających oraz podobnych technik obrony,

-           kajdanki,

-           pałki obronne wielofunkcyjne,

-           psy obronne,

-           paralizatory elektryczne,

— broń gazową i ręczne miotacze gazu.

W zależności od zakresu wykonywanych zadań, organizator ochrony jest zobo­wiązany zapewnić odpowiednie wyposażenie i uzbrojenie pracownikom ochrony. Wy­posażenie i uzbrojenie w dużej mierze zależy od rodzaju zadań i charakteru wy­konywanej służby ochronnej oraz przepisów regulujących specjalne zadania ochronne (np. ochrona obiektów podlegających obowiązkowej ochronie, organizacja i wykonywa­nie konwoju).

Przy opracowaniu planu ochrony, trzeba uwzględnić niezbędne wyposażenie i uzbro­jenie pracowników ochrony przewidzianych do jego realizacji.

1.5.    Przydzielanie zadań dla pracowników ochrony

Warunkiem niezbędnym dla prawidłowego przydzielenia zadań poszczególnym pra­cownikom ochrony jest szczegółowa analiza dotycząca zagrożeń, charakteru obiektu, jego usytuowania, zabezpieczeń technicznych oraz życzeń zleceniodawców.

Zasadniczymi kryteriami decydującymi o rodzaju przydzielonego zadania są:

1)  typ ochranianego obiektu (inne zadania mają np. pracownicy ochraniający obiekty
przemysłowe, inne zaś ochraniający obiekty handlowe, czy pracownicy, którzy za­
bezpieczają imprezy masowe);

2)  miejsce, w jakim ma pełnić służbę pracownik ochrony. Zadania przydzielane po­
szczególnym pracownikom, związane z miejscem pełnienia służby, muszą zawierać
szczegółowe obowiązki i uprawnienia należne im z uwagi na charakter pełnionych
czynności;

3)  funkcja pełniona przez pracownika ochrony (inne zadania będą stawiane dowód­
cy  ochrony,  dowódcy  zmiany  czy  dowódcy  konwoju, jeszcze  inne  szeregowe­
mu pracownikowi ochrony). Zadania związane z pełnieniem obowiązków na da­
nym stanowisku powinny być szczegółowo opisane w planie ochrony, a ponadto
przedstawione każdemu pracownikowi ochrony w zakresie jego obowiązków i up­
rawnień.

Ważnym elementem nadzorowania służby jest każdorazowe rozliczenie pracownika ochrony z nałożonych nań zadań i obowiązków.

Ogólne zasady przygotowania i prowadzenia ochrony              293

Literatura

Źródła

Ustawa z dnia 22 sierpnia 1977 r. o ochronie osób i mienia (Dz. U. Nr 114, póz. 740).

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, póz. 555).

Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przedziwdzialaniu alkoholizmowi (Dz. U.

Nr 35, póz. 230). Ustawa z dnia 22 stycznia 1999 r. o ...