SlaX-TL.pdf

SlaX-TLbudowa,rozwójiwykorzystaniewpraktyce

Tomasz Łuczak

ul.Lisieckiego 7/3, 40–070 Katowice

tlu@technodat.com.pl

Streszczenie

DystrybucjaSlaXTLpowstałana życzenieGUSTowiczów.Sądzącpoliczbie od

wiedzinstronyipobrańmyślę,żesięprzyjęła.Niniejszymchciałbymprzedstawić

szczegóły budowy dystrybucji, nakreślić jej rozwój i wyjaśnić możliwości jej wy

korzystania w praktyce.

1. Wstęp

SlaXTLjestdopasowanądystrybucją SLAX ,opartą

naSlackware,dedykowanądoT E Xowania,szczegól

nie przez polskich użytkowników.

Dla realizacji małego marzenia 1 o dystrybucji

dla użytkowników T E Xa wybrałem znaną mi ma

łą dystrybucję SLAX ,którą bardzo łatwo się rozbu

dowuje przez dodawaniewłasnychpakietówprogra

mów.

OpisywanySlaXTL oparty jest na dystrybucji

SLAX wwersji5.0,którawprowadzawieleinnowacji

i zmian względem wersji 4.x.

Tematyczny podział pozwala na łatwą i kontrolo

waną możliwość uaktualniania poszczególnych czę

ści dystrybucji.

Ze względu na potrzeby użytkowników SlaX

TL, oryginalny SLAX został tu i tam podszlifowa

ny i poszerzony, by oprócz możliwie obszernej dys

trybucji T E Xa posiadał potrzebne do tego wygod

ne narzędzia i edytory. Dla przystosowania SLAX

a na potrzeby polskiego użytkownika rozszerzyłem

moduł 1_frodo o polonizacje systemu i konﬁgura

cjeprogramówwkatalogu/root.SystemXWindow

uzupełniono o komplet fontów, KDE o polonizacje.

Do modułu 5_slax dodano Pythona, Sambę oraz

części biblioteki glibc.

TeXLive 2004 spakowany jest do oddzielnego,

prawie400 MB pakietu.PakietTeXLivejestzubożo

ny względem oryginału o języki nieeuropejskie oraz

niepolskie i nieangielskie dokumentacje.

Oprócz TeXLive i narzędzi systemowych po

trzebny jest jeszcze wygodny edytor wraz z paroma

dodatkami. Ze względu na preferencje użytkowni

ków SlaXTL zawiera dodatkowo edytory: Emacs,

TeXmacs, gVim, Kile i LyX.

Za niezbędne narzędzia uznano (w moim wła

snym mniemaniu i głosami użytkowników) Sam

bę, Pythona,Perla,AcrobatReadera,gnuplot, igal,

TkBibTeXa, Xﬁg i thttpd. Ponadto ze względu na

charakterpowyższychnarzędziioszczędnośćnalicz

biepaczek,zostałyonezebranewjedenpakiet.Dzię

ki temu zmniejszono znacznie liczbę montowanych

obrazówzapomocąpętlizwrotnej( loop )copowinno

się pozytywnie odbić na wydajnościsystemu, szcze

gólnie na nienajświeższym sprzęcie.

Ponadto dodałem pakiety programów: dia –

wygodny edytor graﬁczny wzorowany na M$Visio,

Xﬁg, GhostView i ghostscript – niezbędne do pod

glądu plików postscriptowych.

Wspomnianeedytorysązapakowanewoddziel

nepakietydlałatwejichaktualizacji.Pozostałepro

gramyumieściłem w oddzielnym module99_tools.

2. Budowa SlaXTL

DystrybucjaLinuksa SLAX jestokrojonąwersjądys

trybucji Slackware tak, aby zmieściła się na małej

płycie miniCD. SLAX zawiera także wygodne śro

dowisko graﬁczne KDE

SLAX jest przewidziany jako minidystrybucja

dorozbudowywedługwłasnychpotrzeb.Sam SLAX

to ok 190 MB i mieści się na małej 8cm płycie

CD. Dzięki takiej polityce mamy ponad 500 MB na

własne oprogramowanie.

Dla zmieszczenia tak dużej liczby programów

na płycie o pojemności ok. 200 MB niezbędna by

łakompresjaobrazusystemuplików.Systemplików

nie jest kompresowany w całości, tak jak w Knop

piksie, ale „tematycznie”, np. XWindow czy KDE .

Moduły dystrybucji:

• 1_frodo – minimalny pakiet do uruchomienia

systemu,

• 2_common–dodatkowenarzędziadlasensownej

pracy,

• 3_xwindow– menedżer okien Xorg,

• 4_kde– KDE ,

• 5_slax– dodatkowe programy.

1 patrz artykuł pt. Małe marzenie w Biuletynie GUST

nr21.

XIII Ogólnopolska Konferencja Polskiej Grupy Użytkowników Systemu T E X

PolskaGrupaUżytkowników SystemuT E X,2005(http://www.GUST.org.pl)

Tomasz Łuczak

3. Tworzenie pakietów i obrazu płyty

3.1. Pakiety

Pakiet SLAX a składa się ze spakowanego katalogu

zawierającegowszystkieplikiprogramuorazkatalo

gi nadrzędne. Pakiet jest w formacie squashfs, czyli

skompresowanegoobrazu.

Wraz ze SLAX em dostarczane są skrypty do

konwersjipakietów:

• tgz2mokonwertujepakietySlackwaredoforma

tu squashfs dla SLAX a,

• dir2mo konwertuje katalog do formatu squ

ashfs,

• mo2dirkonwertujepakietsquashfsdokatalogu,

• img2dir konwertuje pakiety SLAX 4.x (ovlfs)

do SLAX 5 (squashfs).

Jeśli dysponujemy pakietem dla Slackware, to

możemy łatwo zamienić go na moduł w formacie

squashfs poleceniem:

tgz2mo pakiet.tgz moduł.mo

Jeśli zaś nie mamy pakietu Slackware, to aby

utworzyćpakiet,należywpustymkataloguumieścić

wszystkieplikiaplikacjiwodpowiednichkatalogach.

Katalogiaplikacji muszą być umieszczone w wyma

ganych katalogachnadrzędnych, np.

/sciezka/katalog/usr/local/aplikacja

Tworzenie pakietupakiet,którego pliki są umiesz

czonew katalogu/sciezka/katalogpolega na wy

daniu polecenia

cd /sciezka

dir2mo katalog pakiet.mo

Dla weryﬁkacji, pakiet można także zamonto

wać w trybie tylko do odczytu poleceniem:

mount -t squashfs -o loop pakiet.mo katalog

Uwaga. Aby móc tworzyć pakiety należy mieć

wkompilowany lub załadowany moduł obsługi sys

temu plików squashfs.

sposób. Uaktualnione moduły kopiuję do katalogów

baselubmodulesizapomocąponiższegopolecenia

tworzony jest obraz płyty:

editiso slax-tl slax-tl.iso

gdzieslax-tltokatalogzawierającyzawartośćpły

ty.

Dla ułatwienia pracy w katalogu zawierającym

zawartość płyty umieszczony jest także obraz dys

kietki rozruchowej,który jest przez skrypteditiso

podawany jako jeden z parametrów dla programu

mkisofsaby utworzył obraz płyty startowej

3.3. My SLAX – narzędzie dla Windows

Program My SLAX pozwala dopasować obraz SLAX

do własnych potrzeb w środowisku Windows. Pro

gram umożliwia dodawanie i usuwanie modułów do

izobrazuisopłytyorazwpisaćdoobrazuparametry

dla jądra.

Programnietylkoumożliwiamodyﬁkacjęitwo

rzenie obrazu ale również potraﬁ zapisać na płycie

lub na pendrive.

Gotowydoużyciaprogramjestumieszczonyna

płycie w katalogu My SLAX .

4. Instalacja SlaXTL

4.1. Instalacja na dysku twardym

Wraz ze SLAX em 5 dostarczany jest okienkowy

( KDE ) programSLAX_installer,w którym należy

wybraćdocelowąpartycję,miejsce na lilo inacisnąć

przycisk wykonaj. Mamy do wyboru także rodzaj

instalacji: wersja spakowana i rozpakowana. Wersja

spakowana to kopia plików w formacie squashfs.

Pokilkuminutachkopiowaniaplikówmamyza

instalowanysystemnadyskutwardym.Zainstalowa

ny system to Slackware 10.1 z kilkoma uaktualnie

niami.Możnagoaktualizowaćzapomocąprogramu

swaret.Poza zestawemaplikacji, które można aktu

alizować za pomocą swareta jest TeXLive.

DlawcześniejszychwersjiSlaXTL,opartychna

SLAX 4.x dostępny jest skrypt slaxinstaller. Po

uprzednim przygotowaniu partycji na dysku nale

ży uruchomić skrypt. Skrypt zainstaluje SlaXTL z

płyty wraz z modułami, skonﬁguruje lilo i je zain

staluje.

3.2. Tworzenie obrazu płyty

Do tworzenia obrazu,dodawaniemi usuwaniem pli

kówzobrazusłużyskrypteditiso.Użycieskryptu:

editiso -r moduł -a moduł slax.iso new.iso

Dodanie modułu do obrazu:

editiso -a modul.mo slax.iso myslax.iso

Istniejerównieżmożliwośćtworzeniaobrazuiso

z rozpakowanego katalogu zamiast montowanego.

Należywówczaszamiastparametruslax.isopodać

ścieżkę do katalogu z zawartością płyty.

Podejście takie jest wygodne jeśli zależy nam

na głębokiej ingerencji o zawartość płyty. Na po

trzeby projektu SlaXTL wykorzystuję właśnie taki

4.2. Instalacja na pendrive

Możliwa jest również instalacja SLAX TL na pen

drive. Ze względu na wydajność zalecam korzysta

nie z urządzeń USB2. Warunkiem powodzenia jest

abypłytagłównaposiadałamożliwośćuruchamiania

z urządzeń USB. W BIOSie należy ustawić urucho

mienie z urządzenia USB. Ze względu na objętość

Bachotek, 30 kwietnia – 3 maja 2005

PolskaGrupaUżytkowników SystemuT E X,2005(http://www.GUST.org.pl)

SlaXTL budowa, rozwój i wykorzystanie w praktyce

dystrybucji pendrive powinien posiadać pojemność

1GB.

Za pomocą programu My SLAX możemy przy

gotować pendrive także w Windows.

Partycjenapendrivemożnapodzielićzapomo

cą programu cfdisk lub fdisk. Partycja musi być

partycją startową.

Pod Linuksem, po pomyślnym przygotowaniu

partycji należy przejść do katalogu /boot polece

niem cd /boot. Następnie należy uruchomić wła

ściwy skrypt poleceniem

create_imageiso.sh /dev/sdb1

• guifast – automatycznie uruchamia XWindow

i środowisko ﬂuxbox,

• guisafe – automatycznie uruchamia Xframebuﬀer

i KDE ,

• load=moduł– ładujeautomatyczniemodułopoda

nej nazwie umieszczony w katalogu optional,

• noagp – wyłączenie wykrywania magistrali AGP ,

• noapm– wyłączenie wykrywania systemu zarządza

nia energią,

• nocd – wyłączenie poszukiwania SLAX a na CD

ROM ie,aposzukiwanienainnychmediach,np.pen

drive,

• nodma – wyłączenia trybu DMA dla napędów CD

ROM ,

• nohd – wyłączenie montowania dysków twardych,

• noguest – wyłączenie użytkownika guest,

• nohotplug–wyłączenieautomatycznegorozpozna

wania urządzeń w systemie,

• nopci – wyłączenie wykrywania urządzeń PCI ,

• passwd=hasło – zmiana domyślnego hasła,

• passwd=ask–wywołaniezapytaniaonowehasłopo

uruchomieniu systemu,

• webconfig=hasło – podanie hasła dla usługi au

tomatycznego zapisywania konﬁguracji naserwerze

SLAX ,

• webconfig=ask–wywołaniezapytaniaohasłopod

czas wyłączania systemu.

Lista p ara metrów dostępna jest po naciśnięciu kla

wisza F1 .

Płyta ze SlaXTL zawiera także tester pamięci

memtest,abygouruchomićnależywpisaćwwierszu

zachęty nazwę obrazu:memtest.

Pouruchomieniusystemuzostajątakżedomyśl

nieustawionezmiennelokalizacyjnenajęzykpolski.

Zmiany ustawień można dokonać za pomocą pole

ceń:

export LC_ALL=en_US

export LANG=en_US

Wówczas wszystkie komunikaty oraz interfejs KDE

pojawią się w języku angielskim. Po uruchomieniu

systemuwyświetlanyjestekranpowitalnyzkróciut

kim opisem jak uruchomić np. KDE .

Podczas uruchamiania SlaXTL próbuje do

myślnie podnieść rozpoznaną kartę sieciową za po

mocą próby znalezienia serwera DHCP i pobrania

od niego danych dla interfejsu. Jeśli nie korzystamy

z DHCP , to możemy podać dane interfejsu w pliku

/etc/rc.d/rc.indet1.conf, a następnie podnieść

interfejs poleceniem:

/etc/rc.d/rc.inet1 start

Do SlaXTL logujemy się jako root z hasłem

toor lub jako guest z takim samych hasłem jak

4.3. Konﬁguracja usług

Ustawienie usług domyślnie uruchamianych wraz

zsystemempolegananadaniuatrybutuwykonywal

ności dla skryptu w katalogu /etc/rc.d. Aby np.

serwer plikowy Samba uruchamiał się wraz z syste

mem należy nadać skryptowi startowemu atrybuty

jak w przykładzie:

chmod a+x /etc/rc.d/rc.samba

5. Korzystanie ze SlaXTL

5.1. Uruchamianie, parametry startowe

Podczas uruchamiania z płyty SlaXTL zgłasza się

wiesz zachęty, w którym można podać nazwę jądra

iparametry(np.slax copy2ram).Domyślniepokil

kunastu sekundach bezczynności lub po naciśnięciu

klawisza Enter ładowane jest do pamięci jądro Li

nuksa.Następniewpamięci RAM tworzonyjestwir

tualny dysk o pojemności 10 MB , do którego kopio

wany jest obraz dyskietki root (initrd.gz).Pakie

tysąmontowanebezpośrednioz CDROM (w trybie

tylko do odczytu).

Podaneprzystarcieponazwiejądraparametry

są przetwarzane przez skrypty startowe.

Wprzypadkukłopotliwegosprzętumożna pró

bować wyłączać rozpoznawanie niektórych kompo

nentówpodająćodpowiednieparametry(np.noapm,

noagp itp.) lub w przypadku niektórych opornych

notebookówskuteczneokazujesięwyłączenieobsłu

gi hotplug (parametr nohotplug), czyli wyłączenie

prawie całkowite rozpoznawania sprzętu.

Podstawoweparametry startowe (pełny i aktu

alny opis można znaleźć w pliku cheatcodes.txt

na płycie ze SlaXTL):

• copy2ram – kopiuje zawartość płyty do pamięci

i uruchamia z niej system, po skopiowaniu wysuwa

płytę z napędu,

• floppy – automatyczne montowanie napędu dys

kietek i wczytanie zapisanej konﬁguracji z dyskiet

ki,

• gui– automatycznie uruchamia XWindow i środo

wisko graﬁczne KDE ,

XIII Ogólnopolska Konferencja Polskiej Grupy Użytkowników Systemu T E X

PolskaGrupaUżytkowników SystemuT E X,2005(http://www.GUST.org.pl)

Tomasz Łuczak

tekstowym z domyślną powłokąbash.

Oprócz standardowego oprogramowania, pod

konsolą można używać Emacsa i Vima.

myzapytaniopotwierdzeniewczytaniakonﬁguracji.

Jeśli w cz asie pięciu sekund nie zostanie naciśnięty

klawisz E nter ,to konﬁguracjanie zostaniewczyta

na.

5.2. Praca w oknach

Tryb graﬁczny wymaga posiadania większych zaso

bów w porównaniu z trybem tekstowym. Do pracy

w trybie tekstowym wymagane są minimum 32 MB

pamięci operacyjnej, dla trybu graﬁcznego z ﬂu

xboksem nie mniej niż 64 MB , a KDE wymaga co

najmniej 128 MB pamięci.

Abyuruchomićtrybgraﬁcznynależypozalogo

waniu się do systemu wpisać polecenie gui,startx

albo guisafe, które uruchamiają XWindow albo

Xframebuﬀer oraz KDE , albo guifast uruchamia

jące Xwindow i ekonomiczny menedżer ﬂuxbox.

Podczas uruchamiania menedżera okien sys

tempróbujerozpoznaćkartęgraﬁczną,monitororaz

możliwie wysoką rozdzielczość i częstotliwość od

świeżania ekranu. Zdarza się, np dla wyświetlaczy

LCD , że rozpoznana częstotliwość jest zbyt wys o ka ,

wówczasmożnajązmienićzapomocąklawiszy Ctrl

+ Alt + + lub Ctrl + Alt + - .Środowisko KDE

posiadawygodnenarzędziedozmianyrozdzielczości

i częstotliwości odświeżania w locie. Jest ono stan

dardowo dostępne w menu i w pasku narzędzi.

Wrazzwersją5 SLAX apojawiłasięmożliwość

zapisywaniakonﬁguracjinazdalnymserwerzeinter

netowym. Zapisu i przywrócenia konﬁguracji wyko

nujemy poleceniami:

websave unikalnanazwa

webrestore unikalnanazwa

Parametrunikalnanazwajest identyﬁkatorem kon

ﬁguracjiiniemożebyćkrótszyod10znaków.Stan

dardowo wielkość pliku konﬁguracyjnego, przesyła

na do serwera nie może przekroczyć 8 MB . Domyśl

nym serweremdla przechowywaniakonﬁguracjijest

serwis SLAX a.Modyﬁkującpliki/usr/bin/websave

można podać inny serwis.

5.5. Dodatkowe usługi

Dystrybucja SlaXTL zawiera także serwery www

i sambę. Zamieszczenie ich ma na celu ułatwienie

dostępudodanychdlainnychużytkownikówwsieci.

Serwer www to mały i szybki serwer o nazwie

thttpd.Jegokatalogzdanymito/root/Dokumenty.

Uruchamia się go za pomocą skryptu startowego

poleceniem:

sh /etc/rc.d/rc.httpd start

Serwer plikowy Samba jest tak domyślnie skonﬁ

gurowany, aby udostępniać w sieci katalog /root/

Dokumenty.Uruchamia się go poleceniem:

sh /etc/rc.d/rc.samba start

5.3. Uruchamianie pod Windows

SlaXTL można uruchomić z poziomu Windows za

pomocąemulatoraqemu.Emulatorquemudostępny

jestdlaLinuksa,WindowsanawetMacOS.Urucho

mienie za pomocą qemu:

quemu -cdrom slax.iso

Qemujestjeszczewewczesnejfazierozwojuiniema

gwarancji, że na każdym sprzęcie i konﬁguracji uda

się go uruchomić. Mimo to jest to dość obiecujący

projekt.

5.6. Wersje proﬁlowane

Zewzględunaograniczeniamiejscaniezmieściłysię

na płycie (700 MB ) języki nieeuropejskie, programy

dla łatwego pisania zapisów muzycznych oraz opro

gramowanie do obliczeń naukowych.

Pierwszym pomysłem było okrojenie standar

dowego wydania aby dodać inne oprogramowanie,

alejesttorozwiązanienajgorsze.Kolejnymzaśbyło

przejście na płyty 800 MB , co dawałoby100 MB dla

aplikacji. Ze względu na występujące kłopoty z od

czytem płyt 800 MB na niektórych czytnikach i co

raz powszechniejszym stosowaniem napędów DVD

jedynym sensownymrozwiązaniemjest wykorzysta

nie płyt DVD .

Duża pojemność płyty DVD (ponad 4 GB ) po

zwala na przygotowanie jednej pełnej dystrybucji,

zawierającejmożliwiekompletnyzestawmakrifon

tów TeXLive gotowy do użycia oraz dużo dodat

kowego oprogramowania (naukowe, muzyczne, dla

orientalistów). Można również pokusić się o więcej

5.4. Zapis konﬁguracji

SlaXTL oferuje możliwość zapisu zmienionych pli

ków na dysku lub innych nośnikach. Zmienione pli

ki są zbierane w pakiet w formacie squashfs wraz

z nadrzędnymi katalogami. Dzięki temu, podczas

przywracaniakonﬁguracjipakietjestmontowanydo

korzenia drzewa i nowe pliki „przykrywają” stare.

Zapisiprzywracaniekonﬁguracjiwykonujemypole

ceniami:

configsave /katalog/z/archiwum/config.mo

configrestore /katalog/z/archiwum/config.mo

Podczasuruchamianiasystemu, w katalogachgłów

nych montowanych dysków poszukiwany jest plik

config.mo i jeżeli zostanie znaleziony, to zostanie

Bachotek, 30 kwietnia – 3 maja 2005

PolskaGrupaUżytkowników SystemuT E X,2005(http://www.GUST.org.pl)

SlaXTL budowa, rozwój i wykorzystanie w praktyce

wersjijęzykowychniż dwie (na raziepolska iangiel

ska).

Najciekawsza jest możliwość dopisywania do

płyty, w ramach wolnego miejsca, kolejnych sesji

z naszymi pracami. Rozwiązany zostaje problem

dodatkowego nośnika na dane. W aktualnej wersji

SlaXTL funkcjonalność ta nie jeszcze zaimplemen

towana, ale powinna być dostępna w kolejnych wy

daniach.

W chwili pisania artykułu wersja DVD była we

wczesnej fazie, stąd brak opisu jej zawartości.

6. Zakończenie

Mimo miejscami technicznego opisu myślę, że zwy

kliużytkownicytakżeskorzystają,mogącdopasować

SlaXTLpodswojepotrzeby.PrzedewszystkimTe

Xnicymogąmiećpodrękągotowedoużyciaprzyja

zne środowisko T E Xa, dopasowane do ich potrzeb.

Starałem się także przedstawić elementy two

rzeniadystrybucjiSlaXTL,takabyzachęcićdoeks

perymentowania.

6.1. Odnośniki

http://parlament.uw.edu.pl/pliki/ – gościnna

strona SlaXTL,

ftp://ftp.gust.org.pl/pub/Projekty/Slax-TL/

– główne repozytorium projektu SlaXTL,

http://slax.linux-live.org – strona domowa

dystrybucji SLAX ,

http://www.slackware.org–stronadomowaSlac

kware,

http://myslax.bonsonno.org – strona domowa

My SLAX .

XIII Ogólnopolska Konferencja Polskiej Grupy Użytkowników Systemu T E X

PolskaGrupaUżytkowników SystemuT E X,2005(http://www.GUST.org.pl)

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: