PDćwiczenia2010.pdf

(914 KB) Pobierz
Tłumacz Przysięgły
Ćwiczenia w Chorobie Parkinsona
FALKIEWICZ Piotr
2010
0
411590670.001.png
Od Autora
W wieku 50 lat, 10 lat temu zachorowałem na chorobę Parkinsona.
Pierwszą reakcją na tę diagnozę było niedowierzanie, ale też
zainteresowanie się chorobą. Później zacząłem czytać publikacje dotyczące
objawów i szukać sposobów na dalsze życie. Okazało się, że dzięki
różnorodnemu bodźcowaniu poprzez stosowanie naprzemiennie ciepłych i
zimnych natrysków, masaży i automasaży, relaksacji itp. zabiegów oraz
ćwiczeń fizycznych (szczególnie porannego rozruchu) uzyskałem
znakomite wspomaganie dla objawowo działających leków.
Codzienne ćwiczenia przerodziły się u mnie w nawyk i zaczęły odgrywać
znaczącą rolę przy usprawnianiu degenerowanego przez chorobę
organizmu. Bezpośrednio po ćwiczeniach, szczególnie jogi, wzmacnianiu
mięśni posturalnych i zajęciach aerobowych, pomimo zmęczenia, czułem
się sprawniejszy i potrafiłem wykonywać lepiej czynności dnia
codziennego. Łatwiejsze było chodzenie z balansowaniem górnych kończyn
i bez pociągania stopą, utrzymywanie prawidłowej postawy itp. korzystne
zmiany objawowe.
Opracowanie jest zilustrowane zdjęciami zrobionymi w trakcie
wykonywania przeze mnie ćwiczeń. Za zainspirowanie mnie do pisania
dziękuję dr med. Magdalenie Tomczyk, wspierającej mnie doświadczonej
nauczycielce jogi mgr Ewie Szprenger oraz mojej żonie Kazimierze, mgr
rehabilitacji ruchowej weryfikującej poprawność opisu ćwiczeń. Na
podstawie własnych doświadczeń stwierdzam, że wykonywane
systematycznie codzienne ćwiczenia mogą odgrywać znaczną rolę w
usprawnianiu psycho-fizycznym chorego.
1
Spis treści:
Wstęp ............................................................................................................. 3
Uwagi ogólne dotyczące ćwiczeń w PD......................................................... 4
Prawidłowe oddychanie............................................................................... 5
Stretching ..................................................................................................... 5
Ćwiczenia wzmacniające ............................................................................. 6
Ćwiczenia równoważne ............................................................................... 7
Ćwiczenia aerobowe .................................................................................... 7
Bezpieczeństwo ........................................................................................... 8
Tygodniowy program ćwiczeń ..................................................................... 10
Przykładowy Harmonogram Tygodniowy ................................................ 11
Zestaw I – ćwiczenia oddechowe .............................................................. 12
Zestaw II – wzmacnianie i rozciąganie mięśni.......................................... 14
Zestaw III – wzmacnianie i rozciąganie mięśni ........................................ 23
Zestaw IV – ćwiczenia równoważne ......................................................... 31
Zestaw V – ćwiczenia aerobowe ............................................................... 34
Uwagi końcowe ............................................................................................ 35
2
Wstęp.
Zachowanie ogólnej sprawności fizycznej jest ważne dla wszystkich ludzi.
Regularne ćwiczenia fizyczne w przypadku choroby Parkinsona
(Parkinson’s Disease – PD) są jeszcze ważniejsze, gdyż bez nich parametry
fizyczne chorego szybciej ulegają pogorszeniu z powodu choroby.
Odpowiednio dobrane ćwiczenia mogą poprawić upośledzoną przez PD
postawę ciała, gibkość, równowagę i ogólną mobilność bez skutków
ubocznych, jakie występują w przypadku stosowania środków
farmakologicznych. Stymulująca organizm aktywność fizyczna nie tylko
„zastępuje” leki, ale wydaje się, że także spowalnia postępy choroby.
Choć ćwiczenia nie leczą choroby, to z całą pewnością pomagają choremu
radzić sobie w sytuacjach dnia codziennego oraz przy ich odpowiednim
dobraniu spełniać indywidualne potrzeby danego pacjenta. Dobór ćwiczeń
zależy między innymi od postaci klinicznej choroby, stopnia jej nasilenia,
wieku i wydolności fizycznej pacjenta, schorzeń współistniejących oraz
warunków socjalno-bytowych. O poradę można poprosić rehabilitanta lub
terapeutę, który zdecyduje o odpowiednim dla danego przypadku zestawie
ćwiczeń oraz pomoże rozwiązać specyficzne problemy związane z PD
dotyczące przykładowo: mobilności (chodzenia), zachowania równowagi
(upadki), codziennych czynności (toaleta, jedzenie, ubieranie się, mówienie
i pisanie), bólów stawów i mięśni, wykorzystania sprzętu ortopedycznego a
nawet w skierowaniu na specjalistyczne lub ogólnodostępne zajęcia
grupowe przeznaczone dla lokalnej społeczności (stretching, joga, tai-chi,
nordic walking itp. ćwiczenia).
3
Uwagi ogólne dotyczące ćwiczeń w PD.
W przypadku PD warto zwrócić uwagę na właściwy wybór pory
wykonywania ćwiczeń, zasady ogólne, specyfikę, uwarunkowania oraz
wybór określonej aktywności ruchowej uwzględniając indywidualne
możliwości pacjenta i jego bezpieczeństwo.
Czas na ćwiczenia najlepiej dobierać tak by chory był wypoczęty i
wspomagany lekami stosowanymi w PD. Często pora dnia decyduje o
efektywności lub wręcz możliwości wykonania określonego ćwiczenia. O
ile to możliwe, to dzień powinno zaczynać się od porannego rozruchu, który
pobudza układ mięśniowy, oddechowy i nerwowy. Poranna dawka środków
farmakologicznych zostaje wówczas „wzmocniona” mobilizującym
wpływem ćwiczeń.
Ćwiczenia zawsze należy rozpoczynać od rozgrzewki i stretchingu, gdyż
powoduje to rozgrzanie mięśni (zapobiega kontuzjom), pomaga zniwelować
usztywnienia oraz zwiększać gibkość i ułatwia zachowywanie równowagi.
Tempo wykonywania ćwiczeń winno być dostosowane do indywidualnych
możliwości, nawet gdyby wydawało się ono bardzo wolne. Ćwiczenia
należy kończyć wyciszeniem i relaksem.
Można wyróżnić pięć rodzajów ćwiczeń fizycznych: ćwiczenia oddechowe,
rozciągające, wzmacniające, równoważne i aerobowe. Często podział ten
jest tylko teoretyczny, gdyż określone ćwiczenie może łączyć wymienione
funkcje i być kwalifikowane do jednego lub większej ilości z
wymienionych rodzajów. Podany podział przyjęto jedynie w celu
uporządkowania opisu charakterystycznych cech danego typu ćwiczeń. W
dalszej części opracowania podano sugerowane zestawy ćwiczeń z
propozycją doboru, częstości oraz intensywności ich wykonywania. W
4
Zgłoś jeśli naruszono regulamin