ROTACYZM WSTYDLIWA WADA
Bardzo często czyta się i słyszy, jak ludzie dorośli piszą i mówią, że przeszkadza im to, iż nie wymawiają prawidłowo „tego głupiego” - r.
Zastanawiają się, czy w ich wieku istnieje jeszcze szansa na „wyleczenie tej dolegliwości”? Czy ma sens udanie się do logopedy i czy to wypada, żeby w ich wieku uczęszczać na terapię? Najczęściej dorośli zamiast starać się nauczyć prawidłowo wymawiać „r” starają się po prostu nie używać wyrazów z tą głoską. Często nie wiedzą, gdzie mają się udać po pomoc i jak rozwiązać swój problem.
Jeżeli osoba dorosła ma problem z mową powinna zgłosić się do logopedy w poradni logopedycznej. W poradniach wymagane jest skierowanie od lekarza rodzinnego, wtedy terapia jest bezpłatna. Jednak oprócz ćwiczeń w poradni należy nastawić się na ćwiczenia w domu, bo tylko żmudną pracą można osiągnąć pożądany wynik.
Co to jest rotacyzm ?
R jest spółgłoską przedniojęzykową-dziąsłową, ustną, dźwięczną, drżącą. Przy jej wymowie wibruje czubek języka. Boki języka przylegają do wewnętrznych powierzchni górnych zębów i dziąseł.
Głoska r pojawia się w dojrzałej postaci zwykle pod koniec 4 roku życia. Często ulega ona różnym zniekształceniom i zaburzeniom. Może być deformowana (rotacyzm właściwy), zmieniana na inną głoskę wymawianą prawidłowo np. j, ł, d, w, l (pararotacyzm) lub opuszczana (mogirotacyzm). Ponieważ jest to jedna z ostatnich głosek pojawiających się w toku rozwoju mowy dziecka, cechuje ją największa liczba zniekształceń.
Przyczyny rotacyzmu
Często zdarza się, że przyczyną rotacyzmu właściwego u małych dzieci (do 5 roku życia) jest nieprawidłowa postawa najbliższego otoczenia, które nie akceptuje faktu zastępowania lub opuszczania głoski r. Wtedy dzieci, u których aparat artykulacyjny nie jest jeszcze gotowy do wymawiania prawidłowego r (dziąsłowego), poszukują artykulacji zastępczej, łatwiejszej dla nich do zrealizowania (np. języczkowe, gardłowe).
Przyczyn rotacyzmu może być wiele m.in. niesprawny czubek języka (za duży i za gruby język, obniżone albo wzmożone napięcie mięśniowe, zbyt krótkie wędzidełko języczkowe), nieprawidłowy słuch, nieprawidłowe wzory wymowy osób z otoczenia dziecka.
Rodzaje rotacyzmu właściwego
reranie języczkowe – zamiast czubka języka, drgania wykonywane są przez języczek znajdujący się na końcu podniebienia miękkiego
reranie wargowe
~ dwuwargowe–drgają obie wargi – furmańskie r
~ wargowo–zębowe – dźwięk powstaje w wyniku drgań dolnej wargi zbliżonej do górnych siekaczy lub górnej wargi zbliżonej do dolnych siekaczy.
reranie międzyzębowe – polega na drganiu czubka języka wsuniętego między zęby
reranie policzkowe lub boczne – prąd powietrza skierowany jest w bok, wprawiając w drgania policzki. Przy takiej realizacji głoski r drga czubek języka ...
Paulinka99