POZIOMY PROFILAKTYKI

I.                    Profilaktyka pierwszorzędowa
(kampanie edukacyjne, każda szkoła musi mieć opracowany program profilaktyczny, musi być skierowany do wszystkich. Działanie na poziomie mentalnym i duchowym)

Profilaktyka żeby była skuteczna to

v     Profilaktyka 70%,

v     Program 20%,

v     Adekwatność 10%.

Ø      Adresowana jest do grupy niskiego ryzyka,

Ø      Działaniami prewencyjnymi obejmuje się szerokie nie zdiagnozowane populacje,

Cele:

-          Promocja zdrowego stylu życia;

-          Opóźnienie wieku inicjacji;

-          Ograniczenie zachowań ryzykownych;

Zasady skuteczności:

1.     Trening umiejętności życiowych;

-          Umiejętność porozumiewania się;

-          Umiejętność asertywności;

-          Umiejętność radzenia sobie ze stresem;

2.     Praca z rodzicami;

3.     Edukacja normatywna;

Formy realizacji:

-          Szkolne programy profilaktyczne,

-          Happeningi,

-         Kampanie informacyjne,

-          Przekaz informacji,

-          Organizacja czasu wolnego,

-          Edukacja rówieśnicza,
(prowadzenie i organizowanie różnych przedsięwzięć przez dzieci dla dzieci, może to być pogadanka, teatrzyk, ale są to edukacja uzupełniająca. Bardzo dobrą formą są zajęcia aktywne, a pogadanki powinny zajmować 10% czasu),

II.                  Profilaktyka drugorzędowa – socjoterapia (działanie jednokierunkowe)

·         Adresowana jest do grupy podwyższonego ryzyka, (objęte opieki są rodziny zamknięte)

Cele:

-          Ograniczenie głębokości i czasu trwania dysfunkcji,

-          Umożliwienie wycofania się z zachowań ryzykownych,

-          Korekcja deficytów rozwojowych,

Formy realizacji:

-          Poradnictwo rodzinne i indywidualne,

-          Socjoterapia /świetlice socjoterapeutyczne, obozy socjoterapeutyczne,

-          Praca w małych grupach (według kryteriów wiekowych i deficytowych),

-          Praca indywidualna,

-          Praca nad deficytami rozwojowymi:

§         Poziomy deficytów w obszarach;

ü      DZIECKO – ZADANIE (uczymy radzenia sobie z zadaniami trudnymi),

ü      DZIECKO – RÓWIEŚNIK (komunikacja między sobą, rozwiązywanie konfliktów bez agresji),

ü      DZIECKO – DOROSLI (budowanie ufności pomiędzy dzieckiem, a dorosłym),

ü      DZICKO – DZIECKO (na ile dziecko ma świadomość samego siebie i poczucie własnej akceptacji),

PRZYGOTOWANIE SOCJOTERAPEŁTY

·         Trening interpersonalny (rozmowa z innymi)              czas trwania 60 h

·        Trening interpersonalny (rozmowa z sobą)

III.                Profilaktyka trzeciorzędowa

Ø      Adresowana jest do grupy wysokiego ryzyka, (praca z ludźmi wykluczonymi społecznie, zajęcia po terapii rehabilitacji społecznej),

              Cele:

-          przeciwdziałanie pogłębianiu się procesu chorobowego i degradacji społecznej

-          umożliwienie powrotu do normalnego życia w społeczeństwie

Formy realizacji:

-          rehabilitacja i resocjalizacja,

-          programy korekcyjno-edukacyjne po leczeniu,

-          formy samopomocy ,

ü      grupy anonimowych alkoholików,

ü      grupy Al – Anon (pomoc osobom współpracującymi z grupy AA),

ü      grupy DDA

(Gaś 1997, Kazdin 1996)

WSPÓŁPRACA ZE ŚRODOWISKIEM INSTYTUCJONALNYM

              Zespół interdyscyplinarny posiada profesjonalnych diagnostów, którzy natychmiast reagują w sytuacjach zagrożenia. Posiadają określone procedury prawne, które określają współpracę z policją i prokuratorem.

RODZAJE PRZEMOCY:

·         Fizyczna;

·         Psychiczna;

·         Seksualna;

·         Ekonomiczna;

·         Zaniedbanie dzieci;

CELE PROFILAKTYKI

1.     Powstrzymać lub ograniczyć picie wśród dzieci i młodzieży

·         Odroczyć inicjację alkoholową

·         Wzmocnić przekonania normatywne

2.     Zwiększyć zdolność do konstruktywnego postępowania i decydowania

3.     Chronić przed zagrożeniami nietrzeźwości innych

4.     Zmniejszać rozmiary szkód spowodowanych przez nietrzeźwość innych

PROGRAM PROFILAKTYCZNY

POWINIEN ZAWIERAĆ NASTĘPUJĄCE ELEMENTY:

1.     Nazwa programu

2.     Autor/autorzy (imię, nazwisko, kwalifikacje, doświadczenie zawodowe).

3.     Informacje o realizatorach programu (szkolenia, kursy, doświadczenia w realizacji działań profilaktycznych i działań z młodzieżą).

4.     Czas realizacji programu (w przypadku działań cyklicznych – terminy ich przebiegu).

5.     Cel programu (cel ogólny i cele operacyjne) i jego krótkie uzasadnienie wynikające z określenia problemu.

6.     Krótka charakterystyka odbiorców programu.

7.     Opis programu:

·         Metody realizacji celu: opis poszczególnych działań, uzasadnienie ich doboru pod kątem osiągnięcia celu, ewentualnie opis etapów osiągania celu wraz z opisem przewidzianych metod,

·         Szczegółowy harmonogram realizacji zadań,

·         Scenariusze poszczególnych zajęć,

·         Planowana liczba osób objętych programem oraz sposób ich rekrutacji,

·         Kryteria kwalifikacji do programu,

·         Wykaz spodziewanej dokumentacji merytorycznej,

·         Spodziewane efekty programu,

·         Planowany sposób oceny realizacji celu programu (ewaluacja),

8.     Rekomendacje – recenzje, opinie merytoryczne o programie.

9.     Informacje o tym gdzie i kiedy program był realizowany.

Rekomendacje PARPA (www.parpa.pl)

UZALEŻNIENIE

Uzależnionym od alkoholu jest człowiek, który swoje sprawy, napięcia i kłopoty próbuje rozwiązywać (rozładowywać) pijąc alkohol (lub zażywając inną substancję PSYCHOAKTYWNĄ). Robi to w sposób, który ma dla niego szkodliwe konsekwencje. Otrzymuje na ten temat informacje od otoczenia, a mimo to robi to dalej

WSPÓŁUZALEŻNIENIE

To choroba związana z życiem w otoczeniu osoby uzależnionej, wynikająca ze skupienia wszystkich sił życiowych na ograniczaniu skutków uzależnienia partnera i próbach ukrywania, zaprzeczania i ochraniania uzależnionego przed tymi skutkami.

Osoba współuzależniona:

·        Bierze na siebie odpowiedzialność za picie partnera.

·        Przejmuje jego obowiązki „wewnętrzne”.

·        Reprezentuje uzależnionego „na zewnątrz”

·        Chroni uzależnionego ukrywając chorobę

·        Próbuje kontrolować picie uzależnionego

·        Zaniedbuje jednocześnie obowiązki domowe z powodu ich nadmiaru

·        Nie radzi sobie z kontrolowaniem wewnętrznego układu

·        Jest przepojona brakiem wiary i nadziei

·        Zaniedbuje swoje potrzeby, rezygnuje „z siebie”

·        Żyje w poczuciu bezsilności popadając w swoista apatię

·        Nie wierzy w możliwość zmian

MECHANIZMY UZALEŻNIENIA

1.      Na poziomie mentalnej powstaje mechanizm iluzji i zaprzeczania.

ü      Zaprzeczanie: twierdzę, że nie mam problemu z piciem pomimo obiektywnych dowodów i wskazówek najbliższych ("to nie tak... piję tyle co inni... to nie ja...")

ü      Minimalizowanie: pomniejszam problem ("trochę wypiłem... piwko... piło się... zdarzyło się... czasami... trochę...")

ü      Obwinianie: przerzucam odpowiedzialność za swoje picie ("w takim kraju... wszyscy pili więc... mając taką żonę... u nas w pracy... za takie pieniądze...")

ü      Racjonalizacja: usprawiedliwiam picie ("nie załatwiłbym tej sprawy bez... lekarz mi zalecił na nerki... wyszedłbym na gbura...")

ü      Intelektualizacja: ubieram problem w piękną formę, teoretyzuję ("statycznie przypada na mnie więcej niż konsumuję... reaguję tylko na dysonans poznawczy...")

ü      Poprawianie przeszłości: zapominam i zniekształcam wspomnienia ("zawsze wspaniale się bawiliśmy... to były czasy...")

ü      Marzeniowe planowanie: tworzę nierealną wizję rozwiązania problemu ("teraz na pewno nie stracę kontroli... tym razem mi się uda... będzie OK...")

ü      Izolacja od teraźniejszości: ("nie widzę... nie słyszę... nie czuję...")

ü      Uciekanie w przyszłość: ("od jutra wezmę się za siebie... będzie inaczej... załatwię... każdy upada ale od jutra... teraz będę pił tylko...")

ü      Unikanie odpowiedzialności: ("uwzięli się na mnie... jestem ofiarą... co się stało to się nie odstanie... co było a nie jest...")

ü      Zabiegi magiczne: ("nie będę o tym myślał to będzie OK... trzeba tylko chcieć... trzeba mieć silną wolę... człowiek uczy się na błędach... jak sam sobie nie pomogę to nikt mi nie pomoże...")

2.     Mechanizm patologicznego regulowania uczuć.

ü      Pojawianie się różnych emocji, interpretowanie jest jako chęć picia ("jestem smutny lub wesoły więc chce mi się pić") picie w celu ich uśmierzenia

ü      Wywoływanie zachowań, sytuacji i myśli - powodujących pojawienie się emocji "usprawiedliwiających" picie (tak mnie zdenerwowała, że tylko pić...")

ü      Niski poziom odporności na: stres, frustrację, rozdrażnienie, znudzenie, monotonię - szukanie ulgi w alkoholu

ü      Zmniejszenie wachlarza umiejętności radzenia sobie z myślami i sytuacjami

ü      Przykre stany emocjonalne są zapowiedzią przyjemnych: cierpienie - ulga, lęk - uspokojenie, przygnębienie - pobudzenie.

3.      Mechanizm rozproszonego „ja” (system dumy i kontroli).

ü      Życie jako wędrówka wąska ścieżka pomiędzy górą pychy a bagnem samobiczowania się

ü      Na przemian okresowe poczucie upadku, poniżenia, bezradności, podłości; na przemian z poczuciem mocy, dumy, kontroli, doskonałości

...