Wos_Materialy_dodatkowe(1).pdf
(
4324 KB
)
Pobierz
cd wos
Ustrój Polski
Proces ustawodawczy
• Forma rzàdów: republika
• Ustrój terytorialny: paƒstwo unitarne
(podzia∏ na 16 samorzàdowo-rzàdowych
województw)
• System rzàdów: parlamentarno-gabinetowy
zracjonalizowany; elementy racjonalizujàce:
– silna pozycja premiera
– wzmocniona pozycja prezydenta
Inicjatywa ustawodawcza
• Pos∏owie (grupa 15 pos∏ów,
komisje sejmowe) • Senat
• Prezydent • Rzàd • 100 tys.
obywateli
Marsza∏ek Sejmu
W∏adza ustawodawcza
(legislatywa)
W∏adza wykonawcza
(egzekutywa)
odrzucenie
projektu
Sejm (pierwsze czytanie)
(g y )
(g
y)
Elektorat
wybory
bezpoÊrednie
ory
wybory
bezpoÊrednie
wybory
bezpoÊrednie
ory
poÊrednie
Sejm (drugie czytanie)
poÊrednie
bezp
p
Parlament dwuizbowy
P
rezydent
– po
siada inicjatyw´ ustawodaw-
cz
à i prawo weta wobec ustaw
– re
prezentuje paƒstwo w stosun-
ka
ch mi´dzynarodowych
– po
wo∏uje wysokich urz´dników
pa
ƒstwowych
P
rezydent
icjatyw´ usta
odrzucenie
projektu
Sejm (trzecie czytanie)
Sejm
460 pos∏ów
– majà prawo zmiany Konstytucji
– uchwalajà ustawy
– wybierajà sk∏ad innych organów
paƒstwa
j
uchwalenie ustawy
skraca
kadencj´
obu izb
brak
poprawek
Senat
zg∏oszenie
poprawek
lub wniosku
o odrzuceniu
ustawy
powo∏uje
premiera,
a na jego
wniosek
ministrów
zwo∏uje
Rad´
Gabinetowà
Marsza∏ek
Sejmu
Sejm
Prezydent RP
wniosek
w
Trybuna∏
Konstytucyjny
podpisuje ustaw´
i zarzàdza jej og∏oszenie
weto
Zgromadzenie
Narodowe
– uznaje prezydenta
za niezdolnego
do pełnienia funkcji
z powodu stanu
zdrowia
– stawia prezydenta
w stan oskar˝enia
przed Trybuna∏em
Stanu
enie
Premier
– organizuje prace rzàdu
i nimi kieruje
– koordynuje i kontroluje
prace cz∏onków rzàdu
Rzàd
– prowa
dzi polityk´ wewn´-
trznà i
zagranicznà paƒstwa
– wykon
uje ustawy i posiada
inicjat
yw´ ustawodawczà
– uchwa
la projekt bud˝etu
i go re
alizuje
r
weto
kontroluje
rzàd
– o
i
Sejm
uznanie
ustawy za
zgodnà
z Konstytycjà
uznanie ustawy
za niezgodnà
z Konstytycjà
(ustawa
upada)
Rada
Gabinetowa
G
Ra
Sejm nie zdo∏a∏
odrzuciç weta
(ustawa upada)
Prezydent RP podpisuje ustaw´
Publikacja w Dzienniku Ustaw
Organizacja Sejmu i Senatu
Marsza∏ek Sejmu/Senatu
nadzór
nad pracami
• przewodniczy obradom Sejmu/Senatu
• reprezentuje izb´ na zewnàtrz
– kieruje pracami izby
• zwo∏uje posiedzenia Sejmu/Senatu
zwo∏ywanie posiedzeƒ,
przewodniczenie
obradom
funkcje
pomocnicze
i doradcze
zwo∏ywanie posiedzeƒ,
przewodniczenie
obradom
Komisje sejmowe/senackie
Prezydium Sejmu/Senatu
(marsza∏ek i wicemarsza∏kowie)
Konwent Seniorów
(marsza∏ek, wicemarsza∏kowie,
przewodniczàcy klubów)
• rozpatrywanie spraw b´dàcych
przedmiotem obrad Sejmu/Senatu
• wyra˝anie opinii w sprawach
przekazanych pod ich obrady
• ustala plan pracy Sejmu/Senatu
• zleca komisjom rozpatrzenie
okreÊlonych spraw
i koordynuje ich dzia∏ania
• dokonuje wyk∏adni regulaminów
• opiniuje projekty planu prac izby
• opiniuje projekty porzàdku obrad
funkcje
doradcze
wybór
wybór
wybór
Pos∏owie/Senatorowie
wyb
wybory
w
bezpoÊrednie
b
wyb
bezp
Senat
100 senatorów
St
skraca
kd
Zgr
Partie polityczne w Polsce
Prezydenci III RP
Wojciech Jaruzelski
Nazwa
Charakterystyka
Logo
1989–1990
– partia centroprawicowa, konserwatywno-liberalna
– przywódca: Donald Tusk
– postulaty programowe: budowa silnego paƒstwa opartego na gospodarce wolno-
rynkowej i zasadach konkurencji, obni˝enie podatków i ograniczenie administracji
paƒstwowej
Lech Wa∏´sa
1990–1995
Platforma
Obywatelska
Aleksander KwaÊniewski
1995–2005
Lech Kaczyƒski
od 2005 r.
– partia prawicowa, konserwatywna
– przywódca: Jaros∏aw Kaczyƒski
– postulaty programowe: budowa silnego, bezpiecznego i wolnego od korupcji paƒ-
stwa, lustracja – ujawnienie wspó∏pracowników s∏u˝b specjalnych PRL
Prawo
i SprawiedliwoÊç
Premierzy Polski po 1989 roku
– partia lewicowa, socjaldemokratyczna
– przywódca: Grzegorz Napieralski
– postulaty programowe: zmniejszenie ró˝nic spo∏ecznych, pomoc najubo˝szym, ochro-
na praw pracowniczych i równouprawnienie kobiet, rozdzia∏ KoÊcio∏a od paƒstwa
Tadeusz Mazowiecki
1989–1991
Sojusz Lewicy
Demokratycznej
Jan Krzysztof Bielecki
1991
Jan Olszewski
1991–1992
Polskie
Stronnictwo
Ludowe
– partia centrowa, ch∏opska
– przywódca: Waldemar Pawlak
– postulaty programowe: wsparcie polskiego rolnictwa, wszechstronny rozwój obsza-
rów wiejskich, rozwój ma∏ej i Êredniej przedsi´biorczoÊci
PSL
Waldemar Pawlak
1992
Hanna Suchocka
1992–1993
– partia lewicowa, ch∏opska
– przywódca: Andrzej Lepper
– postulaty programowe: poprawa sytuacji ˝yciowej najubo˝szych grup spo∏ecznych,
wspieranie rozwoju rolnictwa
Waldemar Pawlak
1993–1995
Samoobrona RP
Józef Oleksy
1995–1996
W∏odzimierz Cimoszewicz
1996–1997
– partia prawicowa, narodowa
– przywódca: Roman Giertych
– postulaty programowe: interwencja paƒstwa w gospodark´ i ochrona polskiej w∏a-
snoÊci, ochrony tradycyjnych wartoÊci: rodziny, patriotyzmu, religii, wolnoÊci i w∏a-
snoÊci
Jerzy Buzek
1997–2001
Liga
Polskich Rodzin
Leszek Miller
2001–2004
Marek Belka
2004–2005
Kazimierz Marcinkiewicz
2005–2006
Rodzaje systemów partyjnych
Jaros∏aw Kaczyƒski
2006–2007
Donald Tusk
od 2007 r.
Rodzaje systemów partyjnych
System jednopartyjny
(monopartyjny)
• Istnieje tylko jedna legalna partia polity-
czna (brak opozycji).
• Taki system jest charakterystyczny dla
paƒstw totalitarnych.
• Odmianà tego systemu jest system partii
hegemonicznej, w którym istnieje wiele
partii, jednak sà one podporzàdkowane
partii rzàdzàcej. Obecnie wyst´puje on
w Chinach.
System dwupartyjny
• W wyborach dwie partie polityczne majà
realne szanse na wygranà. Ta, która
wygra, tworzy rzàd, a przegrywajàca
przechodzi do opozycji.
• W tym systemie mogà istnieç tak˝e inne
partie polityczne, które jednak nie liczà
si´ w rozgrywce o w∏adz´.
• System ten wyst´puje mi´dzy innymi
w Stanach Zjednoczonych (Partia
Demokratyczna i Partia Republikaƒska).
System dwupartyjny
m dwupart
System wielopartyjny
(pluralistyczny)
• Istnieje wiele partii politycznych, które
rywalizujà o w∏adz´. Ta partia, która
wygra wybory, tworzy rzàd. Gdy jednak
nie zdob´dzie wi´kszoÊci, w parlamencie
tworzy koalicj´ z innà partià.
• System taki istnieje w wi´kszoÊci paƒstw
demokratycznych.
Rzecznicy Praw Obywatelskich
Ewa ¸´towska
• W w
m dwupart
wie partie p
ajà
1987–1992
Tadeusz Zieliƒski
1992–1996
Adam Zieliƒski
1996–2000
Andrzej Zoll
2000–2006
Janusz Kochanowski
od 2006 r.
System oÊwiaty w Polsce
Studia doktoranckie
Studia podyplomowe
Jednolite
studia
magisterskie
Wy˝sze studia uzupe∏niajàce (magisterskie)
Szkoły pomaturalne
i policealne
Wy˝sze studia zawodowe (licencjackie)
MATURA
Liceum
ogólnokszta∏càce
3 lata
Liceum
profilowane
3 lata
Technikum
4 lata
Liceum
uzupełniajàce
2 lata
Technikum
uzupełniajàce
3 lata
Zasadnicza szko∏a zawodowa
2–3 lata
Gimnazjum
3 lata
Szkoła podstawowa
6 lat
Integracja europejska
Frankfurt nad Menem
Islandia
Europejski
Bank Centralny
Bruksela
Wyspy
Owcze
Komisja Europejska
Rada Unii Europejskiej
Finlandia
Estonia
Luksemburg
Trybuna∏
SprawiedliwoÊci
Dania
¸otwa
Litwa
Rosj a
Strasburg
Irlandia
Wielka
Brytania
Parlament
Europejski
Bia∏oruÊ
Holandia
Belgia
Polska
Niemcy
Ukraina
Luksemburg
Czechy
Szwajcaria
Austria
W´gry
Daty przystàpienia
poszczególnych paƒstw
do Unii Europejskiej:
Francja
Chorwacja
Rumunia
BoÊnia
i Hercegowina
1
2
Serbia
1958
Bu∏garia
Czarnogóra
1973
1981
Korsyka
Hiszpania
3
Macedonia
1986
1995
2004
2007
siedziba organów UE
paƒstwa nale˝àce do strefy euro (2008 r.)
Sardynia
Grecja
Turcja
1. San Marino
2. Monako
3. Watykan
Sycylia
Malta
Kreta
Cypr
Poziom demokracji na Êwiecie w 2007 roku wed∏ug organizacji Freedom House
Paƒstwa:
demokratyczne
cz´Êciowo demokratyczne
niedemokratyczne
S∏owenia
Prawa i obowiàzki pracownika i pracodawcy
Pracodawcy
Pracownika
Obowiàzki
• zaznajamianie pracowników z zakresem obowiàzków, uprawnieniami oraz sposo-
bem wykonywania przez nich pracy
• przeciwdzia∏anie dyskryminacji w zatrudnieniu (ze wzgl´du na wiek, p∏eç, narodo-
woÊç, religi´ itp.)
• zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy
• terminowe wyp∏acanie wynagrodzeƒ
• u∏atwianie pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych
• zaspokajanie w miar´ mo˝liwoÊci socjalnych potrzeb pracowników
• stosowanie sprawiedliwych i obiektywnych kryteriów oceny pracowników
• wykonywanie pracy sumiennie i starannie
• stosowanie si´ do poleceƒ prze∏o˝onych
• przestrzeganie czasu pracy
• przestrzeganie regulaminu pracy i zasad BHP
• dbanie o dobro zak∏adu pracy i chronienie jego mienia
• zachowanie w tajemnicy informacji, których ujawnienie mog∏oby naraziç praco-
dawc´ na szkod´
• przestrzeganie zakazu konkurencji
Prawa
• prawo rozwiàzania z pracownikiem umowy o prac´
• prawo korzystania z wyników pracy pracownika
• prawo nak∏adania na pracownika kar pieni´˝nych i dyscyplinarnych w postaci
upomnieƒ, nagan itp.
• prawo przesuni´cia terminu urlopu pracownika z powodu szczególnych potrzeb
pracodawcy oraz prawo odwo∏ania pracownika z urlopu, gdy jego obecnoÊç jest
konieczna w wyniku pojawienia si´ nowych okolicznoÊci
• otrzymywanie w terminie wynagrodzenia
• poszanowanie godnoÊci w trakcie wykonywania pracy
• równouprawnienie wszystkich pracowników
• bezpieczne warunki do wykonywania pracy
• prawo do wypoczynku i p∏atnego urlopu
• prawo do strajku
• prawo do Êwiadczeƒ socjalnych (zapomogi, paczki Êwiàteczne, dofinansowanie
wczasów itp.)
• prawo do ubezpieczenia zdrowotnego, emerytalnego i wypadkowego
• prawo do ochrony przez organizacje zwiàzkowe
Generacje praw cz∏owieka
Podatki w Polsce
I generacja
prawa polityczne
i obywatelskie
(fundamentalne)
II generacja
prawa spo∏eczne,
gospodarcze i kulturalne
III generacja
prawa solidarnoÊciowe
(rozwojowe)
Podatek
dochodowy
od osób
fizycznych (PIT)
• Jest to podatek bezpoÊredni od dochodów uzyskiwanych przez
osoby fizyczne.
• Podstaw´ opodatkowania stanowi dochód, czyli ró˝nica mi´dzy
przychodami a kosztami ich uzyskania.
• W Polsce PIT ma charakter progresywny, to znaczy im wy˝sze
dochody osiàga podatnik, tym wy˝sze p∏aci podatki. Obecnie
mamy trzy stawki podatkowe: 19%, 30% i 40%.
• prawo do ˝ycia
• wolnoÊç osobista
• wolnoÊç od tortur
• wolnoÊç sumienia i wyzna-
nia
• wolnoÊç wypowiedzi
• prawo do informacji
• równoÊç wobec prawa
• swoboda przemieszczania
si´
• tajemnica korespondencji
• prawo wyborcze
• wolnoÊç zrzeszania si´
• prawo do w∏asnoÊci
• prawo do pracy i wyna-
grodzenia
• prawo do nauki
• prawo do wypoczynku
• prawo do ochrony zdrowia
• prawo do zabezpieczenia
spo∏ecznego
• prawo do uczestnictwa
w ˝yciu kulturalnym
• prawo do korzystania
z osiàgni´ç cywilizacyjnych
• prawo do pokoju
• prawo do demokracji
• prawo do rozwoju
• prawo do zdrowego
Êrodowiska naturalnego
• prawo do pomocy hu-
manitarnej
• prawo do korzystania ze
êróde∏ Êwiatowego prze-
kazu informacji
Podatek
dochodowy
od osób prawnych
(CIT)
• Jest to podatek bezpoÊredni od dochodów osób prawnych
(przedsi´biorstwa, spó∏ki, spó∏dzielnie, stowarzyszenia prowa-
dzàce dzia∏alnoÊç gospodarczà itp.).
• Stawka podatku nie zale˝y od wysokoÊci dochodu i jest jedna-
kowa dla wszystkich (19%).
• Jest podatkiem poÊrednim. P∏acà go wszyscy nabywcy towarów
i us∏ug.
• VAT jest pobierany na ka˝dym etapie (poczàwszy od produkcji
surowca, a˝ po sprzeda˝ gotowego produktu).
• Podstawowa stawka VAT wynosi 22%. Dla niektórych towarów
przewidziano obni˝onà stawk´: 3% – nieprzetworzone produk-
ty rolne, 7% – m.in. leki, zabawki, ˝ywnoÊç itp., 0% – na przy-
k∏ad przy eksporcie towarów.
Podatek
od towarów i us∏ug
(VAT)
Wymiana mi´dzynarodowa
Obszary wymiany mi´dzynarodowej
• Jest podatkiem poÊrednim pobieranym przede wszystkim
od towarów luksusowych, wyrobów alkoholowych, tytoniowych
i paliw.
• WysokoÊç podatku akcyzowego mo˝e si´gnàç nawet 95% ceny
sprzeda˝y. Jest to ustalane przez ministra finansów.
Podatek
akcyzowy
Handel
zagraniczny
Przep∏yw
kapita∏u
Przep∏yw
si∏y roboczej
Przep∏yw myÊli
naukowo-technicznej
rzep∏yw myÊ
kowo-technic
Rodzaje spó∏ek
Spó∏ki
cywilne
handlowe
osobowe
osobowo-kapita∏owe
kapita∏owe
jawne
partnerskie
z ograniczonà odpowiedzialnoÊcià
akcyjne
komandytowe
komandytowo-akcyjne
Handel
agraniczny
Przep∏yw
kapita∏u
Przep∏yw
∏y roboczej
Podzia∏ Polski na województwa
Etapy zak∏adania firmy
Urzàd gminy
– wpis do ewidencji dzia∏alnoÊci gospodarczej
S∏upsk
Gdaƒsk
Koszalin
POMORSKIE
Elblàg
WARMI¡SKO-
-MAZURSKIE
ZACHODNIO-
POMORSKIE
Olsztyn
Szczecin
Grudziàdz
Urzàd Statystyczny
– numer REGON
PODLASKIE
Bydgoszcz
Toruƒ
Bia∏ystok
te
Gorzów
Wielkopolski
KUJAWSKO-
-POMORSKIE
W∏oc∏awek
P∏ock
LUBUSKIE
Poznaƒ
MAZO
WIECKI
E
Warszawa
a
Za∏o˝enie
konta bankowego
Zielona
Góra
WIELKOPOLSKIE
¸ódê
Kalisz
¸ÓDZKIE
Radom
Legnica
Wroc∏aw
Lublin
LUBELSKIE
DOLNOÂLÑSKIE
Kielce
Cz´stochowa
Wa∏brzych
Opole
ÂWI¢TOKRZYSKIE
Urzàd Skarbowy
– numer NIP
OPOLSKIE
ÂLÑSKIE
Katowice
Kraków
Bielsko-Bia∏a
Tarnów
PODKARPACKIE
Warszawa
– stolica paƒstwa
– miasta wojewódzkie
MA¸OPOLSKIE
Rzeszów
Szczecin
Tarnów
– inne miasta
OP
OLSK
IE
– nazwy województw
Zak∏ad Ubezpieczeƒ Spo∏ecznych
– zg∏oszenie do ubezpieczenia
– granice województw
– granice paƒstw
50
0
50
100 km
Struktura samorzàdu w Polsce
Powiadomienie Inspekcji Sanitarnej
i Paƒstwowej Inspekcji Pracy
Organy
uchwa∏odawczo-
-kontrolne
Organy
wykonawcze
Sejmik
wojewódzki
wybór
Zarzàd
województwa
Samorzàd
wojewódzki
Mierniki gospodarki narodowej
WartoÊci wszystkich dóbr finalnych
i us∏ug wytworzonych w ciàgu roku
PKB
powiatu
wybór
Rada
Zarzàd
powiatu
Samorzàd
powiatowy
PKB
Dochody
cudzoziemców i firm
wyp∏ywajàce
za granic´
Dochody
Polaków i firm
przekazywane
do kraju
PNB
Rada
gminy
Wójt (burmistrz,
prezydent)
trz
,
Samorzàd
gminny
PNB
Amortyzacja
Dochód
narodowy
Elektorat
PKB
Liczba
mieszkaƒców
kraju
PKB
per
CAPITA
Sàdy w Polsce
Struktura sàdownictwa
Powiàzania mi´dzy podmiotami gospodarczymi
Instytucje
finansowe
we
Sàd
Najw
y˝szy
Sàd
N
Sàdy
administracyjne
Sàdy
powszechne
Sàdy
àd
d
d
y
Sàdy
wojskowe
Sàdy
Sàdy
S
d
Trybuna∏y
zakupy
produktów,
praca
Naczelny Sàd
Administracyjny
Sàdy
apelacyjne
Sàdy
Sàdy okr´gów
wojskowych
y okr´g
Trybuna∏
Konstytucyjny
buna∏
Trybuna∏
Stanu
Gospodarstwa domowe
Przedsi´biorstwa
rzedsi´biorstwa
PPrzedsi´biorstwa
PP
p
wynagrodzenia,
towary i us∏ugi
Wojewódzkie sàdy
administracyjne
Sàdy
okr´gowe
Sàdy
Sàdy
garnizonowe
Sàdy
Sàdy
rejonowe
Sàdy
Paƒstwo
Gdynia
cu
Po
p
P
Sàd
Sàd
d
Trybuna∏y
zelny S
Trybu
Gospodar
stwa domowe
p
odar
stwa domowe
rzedsi´bior
stwa
P
P
rzedsi´biorstw
P
P
ódzkie
Pa
Plik z chomika:
Ciemna_dusza
Inne pliki z tego folderu:
wos- wymagania.pdf
(8869 KB)
organizacje3(1).pps
(11254 KB)
konflikty2.mn.pps
(14939 KB)
organizacje3.pps
(11254 KB)
DeklaracjaNiepodleglosciUSA.pdf
(107 KB)
Inne foldery tego chomika:
Prezentacja z polskiego
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin