Centrum Nauki i Biznesu „Żak” Sp. z o.o
Policealna Szkoła Centrum Nauki i Biznesu „ŻAK”
w Ostrowie Wielkopolskim
kierunek: Technik bezpieczeństwa i higieny pracy
Semestr III
PRACA KONTROLNA
z
Analizy i oceny zagrożeń
Temat pracy:
Skutki ekonomiczno społeczne wypadków przy pracy.
Nauczyciel prowadzący: Imię i nazwisko słuchacza
mgr Barbara Nowak Dawid Pauś
Ostrów Wielkopolski
28.10.2011r.
[1]Wypadki przy pracy pociągają za sobą liczne i różnorodne skutki typu humanitarnego, psychologicznego i ekonomicznego. Można je odnieść do osób poszkodowanych, poszczególnych jednostek gospodarczych oraz do całego społeczeństwa.
Skutki wypadków dla osób poszkodowanych obejmują przede wszystkim cierpienia fizyczne i przeżycia psychiczne, których rekompensata jest niemożliwa. Rozciągają się one także na członków rodziny osób poszkodowanych, wiążąc się z reguły ze spadkiem stopy życiowej i dezorganizacją życia rodzinnego. Wprawdzie ustawa o zaopatrzeniu emerytalnym przewiduje, że osoba dotknięta wypadkiem przy pracy bez własnej winy nie powinna ponosić konsekwencji materialnych, ale odnosi się to jedynie do zarobków w miejscu pracy. Ograniczenie zdolności do pracy rozciąga się zaś także na prace domowe, dodatkowe, które mają istotne znaczenie dla każdej rodziny. Poza tym należy tu uwzględnić konieczność opieki nad osobą poszkodowaną oraz ograniczenie dochodów przyszłych, wynikających z normalnego toku rozwoju i awansowania pracownika.
Skutki wypadków dla zakładu pracy mają charakter przede wszystkim ekonomiczny. Jak dotąd metodyka ich obliczania nie jest dostatecznie sprecyzowana. Wiadomo, że koszty i straty spowodowane przez wypadki przy pracy są znaczne i dotkliwe dla całego społeczeństwa. Dla ustalenia ich wysokości operujemy nie zawsze uzasadnionymi szacunkami, które nie informują nas o strukturach szkód, strat i ubytków, a stąd nie mamy możliwości poddania ich analizie statystycznej i ekonomicznej.
Do podstawowych składników ekonomicznych skutków wypadków przy pracy należą: koszty produkcji, straty oraz szkody.
Dotyczą one:
— samego poszkodowanego i jego rodziny,
— gospodarki zakładu pracy, w którym miał miejsce wypadek,
— całej gospodarki narodowej.
W pierwszym przypadku skutki ekonomiczne wypadków odnoszą się do poszkodowanego, który doznał mniej lub bardziej ciężkiego uszczerbku zdrowia lub też zmarł. W tym ostatnim przypadku rodzina zostaje pozbawiona swego głównego żywiciela. W razie stałej całkowitej lub bardzo znacznej utraty zdolności do pracy (65% i więcej) poszkodowany nie tylko traci możliwości awansu w pracy i podniesienia swojego standardu życiowego, ale zostaje skazany na dożywotnie minimum egzystencji. Mniej dotkliwe konsekwencje występują przy względnie lekkim inwalidztwie lub przy czasowej utracie zdolności do pracy. W tym przypadku skutki wypadku wyrażają się najczęściej w postaci czasowego zmniejszenia wydajności rekonwalescenta po jego powrocie do pracy.
[2]Wymienione konsekwencje wypadków są mierzalne, mogą być obliczane i różnice między nimi mają charakter ilościowy w zależności od podstawowych elementów wyjściowych: przeciętnego wieku, zdolności do pracy, wysokości zarobków poszkodowanego, wysokości przysługującej mu renty, możliwości zapewnienia poszkodowanemu pracy lżejszej, odpowiedniej do stopnia i rodzaju inwalidztwa, ewentualnej całkowitej rehabilitacji zdrowotnej, wysokości odszkodowania ze strony zakładu pracy itp.
W skład bezpośrednich kosztów wypadków i chorób zawodowych wchodzą:
— jednorazowa odprawa pośmiertna dla członków rodziny zmarłego
pracownika lub rencisty,
— koszty organizacji pogrzebu ofiary wypadku.
— jednorazowe odszkodowanie za doznany uszczerbek na zdrowiu,
— odszkodowanie za przedmioty utracone w wypadku,
— koszty leczenia i rehabilitacji,
— koszty świadczeń rekompensujących obniżony zarobek na skutek
uszczerbku na zdrowiu,
— koszty wyposażenia inwalidzkiego,
— świadczenia specjalne i inne koszty bezpośrednie.
Do kosztów strat powodowanych zawodnością systemu bezpieczeństwa należą m.in. wydatki na odszkodowania, absencję, naprawiani wypadkowych zniszczeń, wyrównywanie zakłóceń produkcji, a także na prowadzenie postępowania powypadkowego. Poza wymienionymi kosztami,
zawodność systemu bezpieczeństwa powoduje straty trudno wymierne. Można do nich zaliczyć skutki obniżenia społecznego wizerunku zakładu oraz spadek zadowolenia z wykonywanej pracy.
Dokładne wyliczenie wielkości strat ponoszonych na skutek wypadków i chorób zawodowych wymaga:
— szczegółowej rejestracji wydatków przez nie powodowanych,
— wyliczenia kosztów czynności, jakie w przedsiębiorstwie podjęto w związku z wypadkiem i usuwaniem jego skutków,
— oszacowania kosztu straconej okazji, tj. kwoty, której nie zarobiono wskutek wypadku.
[3]Strat należy szukać na wydziale, na którym zdarzył się wypadek, oraz na wydziałach współpracujących z nim. Do kosztów tych należy dodać koszt czasu pracy osób z dyrekcji lub administracji, poświęconego na wykonywanie różnych czynności związanych z zaistniałym wypadkiem lub chorobą zawodową. Koszt straconego czasu oblicza się jako iloczyn sumy straconych godzin i kosztu godziny.
Koszt bezpośredni jest pochodną doznanego obrażenia, tj. ciężkości wypadku i wielkości doznanego uszczerbku na zdrowiu. Jego wartość zależy głównie od wielkości wypłaconego odszkodowania oraz kosztu leczenia i rehabilitacji. Są one zazwyczaj przedstawione jako wierzchołek góry lodowej, a jej niewidoczna, podwodna część kilkakrotnie przewyższa widoczną część jako koszty pośrednie.
Do pośrednich kosztów wypadku należą:
— koszty akcji ratowniczej, w tym transport do szpitala,
— koszty absencji poszkodowanego (zapłata bez pracy),
— koszty zastępstwa w pracy osoby poszkodowanej:
* nadgodziny,
* przeniesienie pracownika,
* przyjęcie nowego pracownika,
— koszty zakupu, wymiany lub naprawy uszkodzonego mienia (budynków, maszyn i urządzeń, narzędzi, pojazdów):
*prace projektowe,
* zakup nowego wyposażenia,
* materiał,
* robocizna,
— koszty ponownego przywrócenia produkcji:
* pomiary, testy, próby,
* badanie wyposażenia,
* odbiory po naprawach,
— koszty wynajęcia wyposażenia w celu zastąpienia zniszczonego.
— koszty przeniesienia produkcji w inne miejsce,
— koszty nowych kontraktów zapewniających przywrócenie produkcji,
— straty produkcji:
* materiałów surowych,
* ukończonych części,
* ukończonego produktu,
* opakowania,
— koszty zerwanych kontraktów wskutek wypadku:
* kary umowne za nieterminowe dostawy,
* kary za niezrealizowanie kontraktu,
— koszty straconego czasu kierownictwa lub administracji:
* na zbadanie i udokumentowanie wypadku,
* na zapoznanie się z wypadkiem i podjęcie decyzji profilaktycznych,
* na prowadzenie spraw ubezpieczeniowych,
* na prowadzenie spraw sądowych,
* na analizy i decyzje dotyczące przywrócenia produkcji,
— koszty straconego czasu innych osób wskutek:
* ratowania poszkodowanego, udzielania pierwszej pomocy,
* postoju
— oczekiwania na podjęcie produkcji,
— koszty telefonów, łączności i korespondencji poniesione w związku z przywróceniem stanu sprzed wypadku.
Wielkość strat powodowanych katastrofami, wypadkami i chorobami zawodowymi zależy od:
— stopnia dostosowania wydatków na utrzymanie bezpieczeństwa do faktycznych potrzeb wyznaczonych poten...
pousiu18