Jałowiec - Za i przeciw funkcjonowaniu wojskowych oddziałów gospodarczych w siłach zbronych RP.pdf - Akademia Obrony Narodowej - drBrennan

Zeszyty Naukowe AON nr 3(80) 2010

ISSN 0867–2245

TOMASZ JAŁOWIEC

ZA I PRZECIW FUNKCJONOWANIU

WOJSKOWYCH ODDZIAŁÓW

GOSPODARCZYCH W SIŁACH ZBROJNYCH

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

ppłk dr inż. Tomasz JAŁOWIEC

Akademia Obrony Narodowej

Wstęp

Na przestrzeni ostatnich lat proces zabezpieczenia logistycznego w Siłach

Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (SZ RP) podlega gruntownym zmianom.

Jednym z rozwiązań mających na celu racjonalizację funkcjonowania pododdzia-

łów i oddziałów wojskowych poprzez ich maksymalną koncentrację na zadaniach

stricte operacyjnych i szkoleniowych jest utworzenie wojskowych oddziałów go-

spodarczych (WOG). Te specjalistyczne jednostki budżetowe, będące dysponen-

tem środków budżetowych III stopnia, utworzone zostały w celu realizacji zadań

finansowo-gospodarczych na rzecz jednostek wojskowych stacjonujących na ob-

szarze jednego lub kilku garnizonów 1 .

Celem artykułu jest wskazanie, dających się obecnie zdefiniować, potencjal-

nych korzyści i negatywów związanych z funkcjonowaniem w systemie logistycz-

nym SZ RP wojskowych oddziałów gospodarczych.

Oddzielanie funkcji finansowo-gospodarczych

od operacyjno-szkoleniowych – ujęcie ideowe

Początek XXI wieku przyniósł nowe wyzwania dla organizacji procesu zabezpie-

czenia logistycznego oddziałów i pododdziałów SZ RP. Od dłuższego czasu w środo-

wisku wojskowym wskazywano na konieczność reorganizacji systemu zabezpieczenia

działalności jednostek wojskowych. Celem proponowanych zmian było umożli-

wienie dowódcom poszczególnych szczebli skoncentrowanie się na działalności

operacyjno-szkoleniowej, a maksymalne odciążenie ich do spraw związanych

z bieżącym funkcjonowaniem dowodzonych formacji. Po raz pierwszy postulat

tworzenia WOG-ów podniesiono w 2003 roku na odprawie kierownictwa MON,

1 Koncepcja oddzielenia w Wojskowych Jednostkach Budżetowych funkcji finansowo-gospo-

darczych od operacyjno-szkoleniowych, SG WP-P-4, Warszawa 2006, s. 16.

154

Zeszyty Naukowe AON nr 2(59) 2005

ISSN 0867–2245

ZA I PRZECIW FUNKCJONOWANIU WOJSKOWYCH ODDZIAŁÓW GOSPODARCZYCH W SZ RP

gdzie przedstawiciel Departamentu Kontroli MON poinformował o wynikach in-

spekcji w jednostkach mających status oddziałów gospodarczych (OG). W raporcie

znalazło się wskazanie, że dowódcy tych jednostek proszą o zdjęcie z nich ciężaru

zadań OG, by skupić się przede wszystkim na szkoleniu 2 . Wychodząc naprzeciw

tym oczekiwaniom, w 2005 roku minister obrony narodowej powołał zespół do

opracowania „Koncepcji oddzielenia w wojskowych jednostkach budżetowych

funkcji finansowo-gospodarczych od operacyjno-szkoleniowych” 3 . W wyniku prac

zespołu, w skład którego wchodzili przedstawiciele 13 instytucji i dowództw, opra-

cowana została „Koncepcja oddzielenia w Wojskowych Jednostkach Budżetowych

funkcji finansowo-gospodarczych od operacyjno-szkoleniowych”. Dokument ten

wydany 11 kwietnia 2006 roku zawiera:

– szczegółową analizę finansowania i zaopatrzenia logistycznego wojskowych

jednostek budżetowych;

– charakterystykę i przeznaczenie wojskowego oddziału gospodarczego;

– aspekty prawne proponowanych rozwiązań;

– propozycje działań mających na celu wdrożenie proponowanych rozwiązań,

w tym założenia programu pilotażowego;

– oczekiwane efekty związane z reorganizacją sytemu logistycznego SZ RP

oraz 15 załączników. Zgodnie z założeniami koncepcyjnymi planowano wówczas

utworzenie w ramach programu pilotażowego 11 wojskowych oddziałów gospo-

darczych w 12 garnizonach. Ideą sformowania nowych ogniw w łańcuchu logi-

stycznym SZ RP było przejęcie przez nie pełnej odpowiedzialności za realizację

zadań związanych z:

– zabezpieczeniem logistycznym;

– zabezpieczeniem finansowym;

– zabezpieczeniem medycznym;

– zabezpieczeniem ochrony kompleksów wojskowych;

– zabezpieczeniem gotowości mobilizacyjnej;

– świadczeniem usług na rzecz środowiska wojskowego.

Diagnoza stanu systemu logistycznego SZ RP przeprowadzona w ramach prac

przygotowujących wdrożenie nowych rozwiązań organizacyjnych w logistyce woj-

skowej wskazała m.in. na następujące problemy i niedociągnięcia:

– powielanie wielu funkcji logistycznych w ramach jednego garnizonu;

– utrzymywanie sił i środków nieproporcjonalnych do rzeczywistych potrzeb;

– duże stany magazynowe utrzymywanych środków materiałowych;

– procedury realizacji zadań nieadekwatne do współczesnej rzeczywistości mi-

litarnej i gospodarczej;

2 A. Goławski , Gospodarze garnizonu , „Polska Zbrojna” nr 51-52/2009, s. 23.

3 Decyzja MON nr 106/MON z 18.04.2005 r. w sprawie powołania zespołu do opracowania kon-

cepcji oddzielenia w wojskowych jednostkach budżetowych funkcji finansowo-gospodarczych od

operacyjno-szkoleniowych.

155

TOMASZ JAŁOWIEC

– konieczność wydzielenia sił i środków zabezpieczających działalność od-

działów i pododdziałów w trakcie szkolenia i realizacji zadań.

Opracowując założenia sformowania wojskowych oddziałów gospodarczych

zakładano, że ich wdrożenie do praktyki logistyki wojskowej pozwoli przede

wszystkim na:

– sprawne i terminowe zabezpieczenie potrzeb pododdziałów i oddziałów, za-

pewniając utrzymanie nakazanych wskaźników gotowości bojowej;

– ograniczenie struktur logistyki wykonawczej na szczeblu jednostki wojsko-

wej oraz okręgów wojskowych;

– zwiększenie przejrzystości kosztów ponoszonych na zabezpieczenie logi-

styczne w poszczególnych obszarach;

– wypracowanie nowych procedur umożliwiających sprawne przejście na go-

spodarkę cz. „W” w przypadku wystąpienia zagrożeń czy sytuacji kryzysowych;

– redukcję: stanów uzbrojenia i sprzętu wojskowego (UiSW), przechowywa-

nych zapasów;

– wprowadzenie nowych rozwiązań i technologii w obszarze zabezpieczenia

logistycznego wojsk;

– redukcję infrastruktury magazynowej i usługowej w SZ RP;

– poprawę efektywności realizacji zadań zabezpieczenia logistycznego po-

przez wprowadzenie rozwiązań systemowych funkcjonujących na rynku cywilnym.

O złożoności problemu, przed jakim stanęło środowisko logistyków wojsko-

wych pracujących nad reorganizacją stacjonarnej logistyki SZ RP, świadczy bez-

sprzecznie fakt, że funkcjonowanie WOG reguluje kilkanaście dokumentów i ak-

tów prawnych, spośród których najważniejsze to:

1. Decyzja Ministra Obrony Narodowej Nr 503 z 6 grudnia 2006 roku

w sprawie wdrożenia programu pilotażowego oddzielenia w wojskowych jednost-

kach budżetowych funkcji finansowo-gospodarczych od operacyjno-szkoleniowych.

2. Rozkaz Nr 93/Log./P-4 Szefa Sztabu Generalnego WP z dnia 31 stycznia

2007 roku w sprawie wdrożenia programu pilotażowego WOG.

3. Decyzja Ministra Obrony Narodowej Nr 201/MON z dnia 24 kwietnia 2007

roku w sprawie powołania zespołu do spraw wdrożenia programu pilotażowego

WOG złożony z przedstawicieli komórek i instytucji MON.

4. Rozkaz Nr 468/Log./P-4 Szefa Sztabu Generalnego WP z dnia 15 maja

2007 roku zmieniający rozkaz Nr 93/Log./P-4 z dnia 31 stycznia 2007 roku

w sprawie wdrożenia programu pilotażowego WOG.

5. Decyzja Nr PF-40/Org./SSG/ZOiU-P1 Ministra Obrony Narodowej z dnia

30 maja 2007 r. w sprawie realizacji przedsięwzięć umożliwiających sformowanie

Wojskowych Oddziałów Gospodarczych.

6. Decyzja Nr 327/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 25 lipca 2007 ro-

ku zmieniającą decyzję Nr 503/MON z 6 grudnia 2006 roku nakazująca Szefowi

Inspektoratu Wsparcia SZ przejęcie formowania 2 WOG we Wrocławiu i 4 WOG

w Gliwicach.

156

ZA I PRZECIW FUNKCJONOWANIU WOJSKOWYCH ODDZIAŁÓW GOSPODARCZYCH W SZ RP

7. Decyzja Nr Z-51/Org./SSG/ZOiU-P1 Ministra Obrony Narodowej z dnia

27 lipca 2007 roku zmieniająca decyzję w sprawie realizacji przedsięwzięć umoż-

liwiających sformowanie Wojskowych Oddziałów Gospodarczych oraz nakazująca

Szefowi Inspektoratu Wsparcia SZ przyjęcie w bezpośrednie podporządkowanie

cztery nowo formowane Wojskowe Oddziały Gospodarcze.

8. Rozkaz Nr 807/Log./P-4 Szefa Sztabu Generalnego WP z dnia 31 lipca

2007 roku zmieniający poprzedni rozkaz w sprawie wdrożenia programu pilotażo-

wego określający wykaz jednostek organizacyjnych biorących udział w programie

pilotażowym.

9. Rozkaz Nr Z-75 z dnia 9 sierpnia 2007 r. Szefa IWsp SZ w sprawie reali-

zacji przedsięwzięć umożliwiających sformowanie Wojskowych Oddziałów Go-

spodarczych.

10. Decyzja Nr PF-63/Org./SSG/ZOiU-P1 Ministra Obrony Narodowej z dnia

6 września 2007 r. zmieniająca decyzję w sprawie realizacji przedsięwzięć umoż-

liwiających sformowanie Wojskowych Oddziałów Gospodarczych.

11. Rozkaz Nr 119 Szefa IWsp SZ z dnia 15 października 2007 r. ustanawiają-

cy Komendantów 2., 4., 5. i 6. WOG dysponentami środków budżetu państwa trze-

ciego stopnia.

12. Rozkaz Nr Z-136 Szefa IWsp SZ z dnia 12 listopada 2007 roku w sprawie

nadania przydziałów gospodarczych dla Wojskowych Oddziałów Gospodarczych.

13. Rozkaz Szefa Inspektoratu Wsparcia SZ Nr 69/2007 z dnia 25 październi-

ka 2007 roku, powołujący Zespół do spraw realizacji przedsięwzięć umożliwiają-

cych sformowanie WOG.

14. Rozkaz Szefa Sztabu Generalnego WP nr 1348/Log/P-4 24 grudnia 2007 roku

wprowadzający do użytku opracowany w Inspektoracie Wsparcia SZ dokument:

„Podział kompetencji i zadań pomiędzy wojskowymi oddziałami gospodarczymi

i jednostkami wojskowymi uczestniczącymi w programie pilotażowym oddzielenia

w wojskowych jednostkach budżetowych funkcji finansowo-gospodarczych od

operacyjno-szkoleniowych”.

15. Rozkaz Szefa Inspektoratu Wsparcia SZ Nr 6/09 z dnia 11 lutego 2009 ro-

ku, powołujący w IWsp SZ Zespół do spraw nadzoru nad realizacją programu pilo-

tażowego WOG.

Podsumowując , należy podkreślić, że główną ideą zmian w systemie logi-

stycznym wynikających z „Koncepcji oddzielenia w wojskowych jednostkach bu-

dżetowych funkcji finansowo-gospodarczych od operacyjno-szkoleniowych” było

poza rozdzieleniem funkcji operacyjno-szkoleniowych od finansowo-gospo-

darczych stworzenie rozwiązań, które umożliwiłyby pełne zabezpieczenie logi-

styczne i finansowe jednostek wojskowych z jednoczesną możliwością decydowa-

nia ich dowódców o priorytetach w tym zakresie.

157

TOMASZ JAŁOWIEC

Program pilotażowy WOG w SZ RP

Zgodnie ze wspomnianą Decyzją MON Nr 503 z 6 grudnia 2006 roku w 2007

roku rozpoczęto prace mające na celu uruchomienie od 1 stycznia 2008 roku pro-

gramu pilotażowego funkcjonowania Wojskowych Oddziałów Gospodarczych

w stacjonarnym systemie logistycznym wybranych garnizonów. Początkowo pro-

gramem pilotażowym miały być objęte wytypowane jednostki stacjonujące w

dziewięciu zasadniczych garnizonach: Wędrzynie, Międzyrzeczu, Wrocławiu,

Bielsku-Białej, Gliwicach, Dęblinie, Dęblinie Twierdzy, Ustce, Wicku Morskim

oraz

w pobliskich garnizonach. W efekcie programem objętych zostało sześć garnizo-

nów zasadniczych oraz garnizony pobliskie, a sam program pilotażowy realizowa-

ny był w czterech wojskowych oddziałach gospodarczych, tj.:

1. WOG nr 2 we Wrocławiu.

2. WOG nr 4 w Gliwicach.

3. WOG nr 5 w Dęblinie.

4. WOG nr 6 w Ustce.

Z programu wyłączono WOG nr 1 w Wędrzynie oraz WOG nr 3 w Bielsku-

-Białej, ponieważ w garnizonach tych trwało przygotowanie do misji w Afganista-

nie i uznano wówczas, że gruntowne zmiany systemu logistycznego w tych jed-

nostkach mogą zakłócić cykl przygotowania tej ważnej misji 4 . W początkowej

fazie w proces formowania WOG zaangażowane były Wojska Lądowe (WOG nr 2;

WOG nr 4), następnie Siły Powietrzne (WOG nr 5) oraz Marynarka Wojenna

(WOG nr 6).

Na rysunku 1. przedstawione zostało rozmieszczenie planowanych i sformo-

wanych wojskowych oddziałów gospodarczych.

Wprowadzaniu programu pilotażowego od początku towarzyszyły kontrower-

sje związane z wyłączeniem z jednostek wojskowych i instytucji w wybranych

garnizonach elementów logistyki wykonawczej oraz pionów głównego księgowe-

go. Na niekorzyść tego przedsięwzięcia wpływało przede wszystkim bardzo szyb-

kie tempo gruntownych zmian organizacyjno-etatowych oraz niedostosowanie

regulaminów i instrukcji wewnętrznych do nowych uwarunkowań.

Pomimo szeregu trudności, spośród których najważniejsze to:

– zbyt późne wyznaczenie na stanowiska służbowe kadry kierowniczej po-

szczególnych WOG;

– niski procent ukompletowania kadry i pracowników wojska (szczególnie

szefów służb, magazynierów, pracowników pionu głównego księgowego);

– braki środków transportowych oraz sprzętu teleinformatycznego;

– niewystarczająca ilość środków finansowych na uposażenia dla pracowni-

ków wojska.

4 Por. B. Politowski, Oddziały omnibusów , „Polska Zbrojna” nr 5/2009, s. 9.

158

Jałowiec - Za i przeciw funkcjonowaniu wojskowych oddziałów gospodarczych w siłach zbronych RP.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: