NIEDOKRWISTOŚĆ Z NIEDOBORU ŻELAZA

1. E. Masłowska  „Niedokrwistości“ – seminarium AMB

definicja – jest to choroba ogólnoustrojowa cechująca się cechująca się ¯ stężenia HGB, oraz enzymów zawierajacych żelazo

EPIDEMIOLOGIA:

· choruje 30 – 40% dzieci do 2 r.ż

ETIOLOGIA:

NIEDOSTATECZNE ZAOPATRZENIE W ŻELAZO :

· mniejsze zapasy Fe z życia płodowego :

-          u wcześniaków i noworodków z ciąż mnogich

-          u dzieci matek, które w okresie ciąży miały niedokrwistość

·niedostateczna podaż Fe w diecie :

· zaburzenia wchłaniania Fe :

-          nawracająca, lub przewlekła biegunka

-          celiaklia

-          zespoły trzewne

-          nieprawidłowości anatomiczne jelit

NADMIERNE STRATY ŻELAZA :

· straty krwi :

-          przewlekłe krwawienia

· choroby pasozytnicze :

ZWIĘKSZONE ZAPOTRZEBOWANIE NA ŻELAZO :

-          okres szybkiego wzrostu u wcześniaków

-          okres szybkiego wzrostu w okresie dojrzewania

PATOGENEZA:

· dzienne zapotrzebowanie na żelazo (wchłonięte) :

-          niemowlę : 1 mg

-          dzieci : 1 mg

-          młodzież : 2 – 3 mg

-          kobieta miesiączkująca : 2 mg

· zawartość żelaza w diecie :

-          w normalnej diecie zawarte jest ok. 10 – 15 mg Fe, z czego wchłania się tylko 10 – 15%

-          mleko zawiera ok. 1 – 1,5 mg/l

GOSPODARKA ŻELAZEM :

-          w I półroczu  życia gospodarka żelazem  opiera się głownie na zapasach zgromadzonych w  życiu płodowym (głownie ostatnim okresie) i odłożonych  z rozpadłych krwinek czerwonych we wczesnym okresie noworodkowym

OBRAZ  KLINICZNY:

OBJAWY PODMIOTOWE :

· objawy ogólne :

-          zahamowanie przyrostu masy ciała i wzrostu u małych dzieci

-          brak łaknienia

-          bóle i zawroty głowy

-          nadmierne zmęczenie i męczliwość

· zaburzenia nastroju :

-          złe samopoczucie

-          nadmierna senność

-          apatia, lub rozdrażnienie

-          upośledzenie koncentracji

· zaburzenia ze strony układu krążenia :

-          uczucie bicia i kołatania serca (krążenie hiperkinetyczne)

· zaburzenia ze strony układu oddechowego :

-          chrypka (zmiany troficzne nabłonka)

-          nawracające zakażenia układu oddechowego

· zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego :

→    wynikają ze zmian troficznych nabłonka

-          ból przy połykaniu

-          nawracajace biegunki

-          zaburzenia wchłaniania

-          dolegliwosci dyspeptyczne (¯ wydzielania kwasu solnego w żołądku)

OBJAWY PRZEDMIOTOWE :

· skóra i jej przydatki :

-          bladość skóry i śluzówek

-          skóra szorstka

-          nadżerki w kącikach ust

-          paznokcie :

→    szorstkie, kruche, łamliwe

→    łyżeczkowaty kształt (koilonychia)

-          włosy :

→    przerzedzone

→    kruche, łamliwe, szorstkie

→    bez połysku

· jama ustna :

-          bladość śluzówek

-          zanik brodawek językowych

· układ krążenia :

-          objawy krążenia hiperkinetycznego

→    tachykardia

→    szmery czynnościowe nad polami zastawkowymi

BADANIA DODATKOWE :

· morfologia krwi z rozmazem :

-          ¯ HGB

-          ¯ HCT

-          ¯(N) RBC

-          ¯ MCHC, MCH (hipochromia), MCV (mikrocytoza)

-          Ret% zwykle ¯, lub N

-          RDV :

→    jest miarą anizocytozy

→    jeśli > 15%

→    bardzo czuły wskaźnik

-          anulocyty  - erytrocyty z rozjaśnieniem w środku

· poziom żelaza w surowicy :

-          zmniejszony

· poziom ferrytyny w surowicy :

-          obniżony, ale w przypadku stanu zapalnego może być podwyższony

· zdolność wiązania żelaza przez transferynę :

-          zwiększona

· poziom receptora transeryny w surowicy :

-          zwiększony

-          najczulszy wskaźnik

· badanie szpiku kostnego :

-          bardzo rzadko

-          ­ odsetka komórek układu czerwonokrwinkowego z zahamowaniem dojrzewania na szczeblu erytroblasta zasadochłonnego i polichromatofilnego

-          brak złogów hemosyderyny w szpiku

-          brak syderoblastów

· kał na krew utajoną :

-          wykluczenie krwawienia z przewodu pokarmowego

· parametry układu krzepniecia :

ROZPOZNANIE:

·

RÓŻNICOWANIE:

INNE STANY PRZEBIEGAJACE Z NIDOKRWISTOŚCIĄ MIKROCYTARNĄ NIEDOBARWLIWĄ :

· niedokrwistość w przewlekłych zakażeniach :

-          wywiad

-          nie ma ­ zdolnosci wiązania  żelaza przez transferynę

· talasemie :

· niedokrwistosci syderoblastyczne :

-          podwyższony poziom żelaza

· hemochromatoza :

-          RTG płuc

· wrodzony brak transferyny :

· wrodzona akumulacja żelaza w wątrobie :

· niedobór miedzi :

LECZENIE:

LECZENIE PRZYCZYNOWE :

-          w zależnosci od przyczyny

PREPARATY ŻELAZA :

· podawane doustnie :

-          preparaty Fe powodują zabarwienie stolca na czarno (brak zabarwienia świadczy o nieprzyjmowaniu leku)

-          po podaniu zaleca się dokładne płukanie zębów (preparaty mogą powodować przebarwienia zębów)

...