Wentylacja I Klimatyzacja.pdf

R APORT 13

abc w pytaniach i odpowiedziach

Zadaniem wentylacji jest wy-

miana powietrza w budynku

– odprowadzanie na

zewn¹trz zu¿ytego i dopro-

wadzanie odpowiedniej

iloœci œwie¿ego. Niezbêdne

jest bowiem usuwanie

z wnêtrza pary wodnej, nad-

miaru dwutlenku wêgla,

dostarczanie odpowiednich

iloœci powietrza do urz¹-

dzeñ, w których zachodz¹

procesy spalania (kuchenki

gazowe, kominki, piece).

Dlaczego wentylacja pomieszczeñ

jest tak istotna?

Najkrócej ujmuj¹c: wentylacja to proces usuwania z pomieszczeñ zanie-

czyszczonego powietrza i dostarczania w jego miejsce œwie¿ego . Jakoœæ

powietrza w naszym domu ma zasadnicze znaczenie dla samopoczucia i zdro-

wia domowników.

W pomieszczeniach zamkniêtych przebywamy œrednio ok. 20 godzin dzien-

nie, z czego 12 godzin w swoim domu. Czteroosobowa rodzina w ci¹gu 1 doby

wydziela ok. 12 l. pary wodnej. W ci¹gu 1 godziny ka¿da osoba potrzebuje do-

starczenia ok. 20 m 3

œwie¿ego powietrza; jeœli w pomieszczeniu pali siê papie-

rosy – do 30 m 3 .

Wentylacja jest niezbêdna, aby usun¹æ parê wodn¹ wytwarzan¹ podczas

wykonywania ka¿dej czynnoœci, nawet tylko oddychania. Wymusza ona ko-

rzystn¹ wymianê powietrza w pomieszczeniach. Usuwa nadmiar dwutlenku wê-

gla, dymu tytoniowego..

Bez odpowiedniej wentylacji nie mog¹ byæ instalowane kuchenki gazo-

we, piecyki, kominki i inne urz¹dzenia, w których zachodzi proces spalania .

Konieczna jest równie¿ tam, gdzie jest wytwarzana wilgoæ, czyli w kuchniach i ³a-

zienkach.

Odpowiednio zaprojektowana wentylacja przeciwdzia³a wilgoci, a wiêc za-

pobiega te¿ pogarszaniu technicznego stanu budynku.

Kto chce dbaæ o zdrowie domowników, powinien pamiêtaæ, ¿e w domu po-

winna byæ nie tylko w³aœciwa temperatura, ale równie¿ odpowiednia wilgotnoœæ.

Optymalne warunki to temp. 20-22° C i wilgotnoœæ 40-60%.

Przy tym warto pamiêtaæ, ¿e stosowane dzisiaj techniki wentylacji pozwalaj¹

na takie wykorzystanie strumienia powietrza, które mo¿e siê przyczyniæ do

oszczêdnoœci zu¿ywanej energii.

Oddychanie powietrzem z³ej

jakoœci pogarsza samopo-

czucie i wywo³uje choroby.

Co to jest wentylacja naturalna?

Wentylacja mo¿e odbywaæ

siê w sposób naturalny

(wentylacja grawitacyjna)

i wymuszony (wentylacja

mechaniczna). Skutecznoœæ

wentylacji grawitacyjnej

zale¿y od warunków atmos-

ferycznych, konstrukcji bu-

dynku i rozmieszczenia po-

mieszczeñ oraz jego otocze-

nia. Wentylacja mechanicz-

na nie zale¿y od warunków

atmosferycznych. Przep³yw

powietrza jest wymuszony

wentylatorem. Wentylacja ta

mo¿e byæ wywiewna – wen-

tylatory montuje siê w kana-

³ach wentylacyjnych, lub na-

wiewno-wywiewna, w której

doprowadzenie i usuniêcie

powietrza odbywa siê za po-

œrednictwem wentylatorów

i anemostatów.

Najprostsz¹ form¹ wentylacji naturalnej jest otworzenie okna . Jej bar-

dziej zaawansowana postaæ - wentylacja grawitacyjna - polega na po³¹czeniu

pomieszczenia z otoczeniem za pomoc¹ kana³u wyprowadzonego ponad dach

budynku. Zostaje tu wykorzystana naturalna si³a tzw. ci¹gu, który jest spowodo-

wany przez ruch wznosz¹cy ogrzanego powietrza. W sezonie grzewczym po-

wietrze znajduj¹ce siê w kana³ach wentylacyjnych jest cieplejsze, a tym samym

l¿ejsze od zewnêtrznego. Kiedy wydostaje siê na zewn¹trz, w jego miejsce na-

p³ywa powietrze œwie¿e. To zapewnia wentylacjê pomieszczeñ. Ró¿nica ciœnieñ,

stanowi¹ca o sile ci¹gu, jest tym wiêksza, im wiêksza jest ró¿nica temperatur we

wnêtrzu i na zewn¹trz. Na skutecznoœæ tego rodzaju wentylacji ma wp³yw tak¿e

wysokoœæ kana³ów wentylacyjnych. Przy wentylacji naturalnej najskuteczniejszy

ci¹g wystêpuje na ni¿szych kondygnacjach, gdzie odleg³oœæ miêdzy kratk¹ wen-

tylacyjn¹ a wylotem komina jest du¿a. Wyloty kominów nale¿y lokalizowaæ tak,

aby wiatr wspomaga³ naturaln¹ wentylacjê, a nie jej przeciwdzia³a³; w skrajnym

przypadku mo¿e on powodowaæ ci¹g odwrotny.

Sprawnoœæ dzia³ania grawitacyjnego systemu wentylacyjnego zale¿y od ja-

koœci wykonania oraz stanu utrzymania kana³ów i kratek wentylacyjnych, a tak-

¿e od szczelnoœci drzwi i okien w budynku. Jej zwiêkszenie powoduje zwykle,

¿e wietrzenie pomieszczeñ jest niedostateczne.

Wentylacjê naturaln¹ mo¿na uniezale¿niæ od przypadkowego przep³ywu po-

wietrza przez zastosowanie nawiewników higrosterowanych, wyposa¿onych

w czujniki reaguj¹ce na wilgotnoœæ powietrza w pomieszczeniu. Odpowiednio

reguluj¹ jego wymianê. Nap³ywa go tym wiêcej, im wilgotnoœæ jest wy¿sza.

192

2004 4

Dom

budujemy

czyli To, co najważniejsze

Co to jest wentylacja mechaniczna?

Wentylacja mechaniczna zapewnia wymianê powietrza wymuszon¹ przez

wentylatory. Mo¿e byæ nawiewna, wywiewna i nawiewno-wywiewna. W nawiew-

nej powietrze jest wt³aczane do pomieszczeñ. Ulatuje kana³ami wskutek po-

wsta³ego nadciœnienia. W wywiewnej, stosowanej najczêœciej, w miejsce kratki

wentylacyjnej w istniej¹cym przewodzie wentylacji grawitacyjnej montuje siê

wentylator wyci¹gowy. Skutecznie usuwa on z pomieszczeñ powietrze zu¿yte,

w którego miejsce nap³ywa œwie¿e powietrze z zewn¹trz.

W znacznie bardziej skomplikowanej wentylacji nawiewno-wywiewnej

œwie¿e powietrze z zewn¹trz jest doprowadzane do domu g³ównym kana³em,

nastêpnie rozprowadzane do poszczególnych pomieszczeñ kana³ami poœredni-

mi. Powietrze zu¿yte jest odci¹gane z pomieszczeñ i usuwane na zewn¹trz bu-

dynku kana³em zbiorczym.

Instalacjê tego systemu wentylacji nale¿y powierzyæ fachowcom. Jego g³ów-

nym i najdro¿szym elementem jest jednostka centralna (wentylatory: nawiewny

i wywiewny, wymiennik ciep³a i filtry powietrza.) £¹czy siê j¹ z kana³ami wentylacyj-

nymi (wykonanymi zwykle z blachy) za pomoc¹ króæców przy³¹czeniowych. Na ze-

wn¹trz budynku lokuje siê czerpnie, czyli miejsca poboru œwie¿ego powietrza, za-

bezpieczone od zewn¹trz kratk¹, oraz wyrzutnie, przez które usuwa siê powietrze

zu¿yte.

Kratki wentylacyjne (fot. Dospel)

Wentylatory wyci¹gowe (fot. Eureka)

Do czego s³u¿¹ rekuperatory?

Rekuperatory s¹ to urz¹dzenia, za pomoc¹ których mo¿na odzyskiwaæ cie-

p³o z usuwanego powietrza (z francuskiego récupérer – odzyskiwaæ). Dziêki nim

kosztowna energia pobierana zim¹ do ogrzewania domu nie idzie w powietrze,

lecz jest wykorzystywana. Montuje siê je w instalacjach wentylacji mechanicznej.

S¹ zasilane energi¹ elektryczn¹ (wentylatory). Pozwalaj¹ odzyskaæ 60-80% cie-

p³a. Montuje siê je zwykle w piwnicy lub na strychu.

W skrócie: za pomoc¹ rekuperatorów pobierane z zewn¹trz ch³odne po-

wietrze jest ogrzewane przez powietrze ciep³e, usuwane z pomieszczenia;

powietrze nap³ywaj¹ce i zu¿yte nie mieszaj¹ siê ze sob¹ .

Latem rekuperator mo¿e dzia³aæ odwrotnie: sch³adza cieplejsze powietrze

nap³ywaj¹ce z zewn¹trz powietrzem ch³odniejszym, wychodz¹cym z domu.

Rekuperator (fot. Systemair)

Na czym polega klimatyzacja?

Klimatyzacja pozwala na utrzymanie w pomieszczeniach mikroklimatu o sta-

³ych, po¿¹danych przez u¿ytkowników parametrach temperatury, wilgotnoœci

i czystoœci powietrza. Od nich zale¿y samopoczucie domowników.

Domowa klimatyzacja nie jest ju¿ tak kosztowna jak niegdyœ. Urz¹dzenia kli-

matyzacyjne precyzyjnie reguluj¹ temperaturê, co pozwala zachowaæ w pomiesz-

czeniach ch³ód nawet podczas najwiêkszych upa³ów. Utrzymuj¹ automatycznie

wilgotnoœæ powietrza na poziomie najbardziej odpowiednim dla organizmu cz³o-

wieka. Zapewniaj¹ w³aœciwy przewiew, wykluczaj¹cy przeci¹gi. System filtrów urz¹-

dzeñ klimatyzacyjnych pozwala na uzyskanie w pomieszczeniach powietrza o du-

¿ym stopniu czystoœci, po zatrzymaniu dop³ywu kurzu, py³u, bakterii i roztoczy a na-

wet przykrych zapachów. Urz¹dzenia klimatyzacyjne mog¹ te¿ s³u¿yæ do ogrze-

wania, z wykorzystaniem ciep³a , które zawiera powietrze zewnêtrzne nawet

Wyci¹g

Œwie¿e

powietrze

Wyci¹g

zu¿ytego

powietrza

Wylot

zu¿ytego

powietrza

Zasada dzia³ania rekuperatora (fot. Went-Dom)

Dom

4 2004

193

budujemy

R APORT 13

abc w pytaniach i odpowiedziach

o temperaturze bardzo niskiej. Mówi siê, ¿e dzia³aj¹ jak pompa ciep³a. Niezale¿nie

od tego mog¹ byæ wyposa¿one w elementy grzejne, wspomagaj¹ce dogrzewanie

pomieszczeñ.

Uzupe³nieniem systemu

wentylacji jest doprowadza-

nie œwie¿ego powietrza

poprzez okna. S³u¿¹ do tego

okucia z funkcj¹ mikrowen-

tylacji, listwy wentylacyjne,

oraz nawiewniki: higrostero-

wane, ciœnieniowe,

temperaturowe.

Czemu s³u¿¹ montowane na oknach nawiewniki?

Ubog¹ wentylacjê grawitacyjn¹ wspomaga³y do niedawna powszechnie...

nieszczelne okna. Domy projektowano z za³o¿eniem, ¿e wywiew powietrza bê-

dzie siê dokonywa³ przez ci¹gi wentylacyjne (z regu³y kratki wentylacyjne, a wiêc

dostêp do pionów mamy tylko w kuchni i ³azience), nawiew zaœ przez szczeliny

w oknach - miêdzy skrzyd³em okna a oœcie¿nic¹, miêdzy oœcie¿nic¹ a murem

oraz miêdzy szyb¹ a drewnian¹ ram¹.

Wstawiane obecnie nowoczesne okna wysokiej jakoœci zapewniaj¹ dobry

komfort cieplny i wysok¹ szczelnoœæ, co z kolei przysparza nowych k³opotów.

Pomieszczeniom z tak dobrymi oknami brakuje bowiem wymiany powietrza nie-

zbêdnej dla zdrowia mieszkañców oraz dobrej kondycji œcian. Jej brak powo-

duje wzrost zawilgocenia. Bezpoœrednim jego skutkiem jest roszenie szyb.

W krótszym lub d³u¿szym czasie na œcianach pomieszczeñ z niedostateczn¹

wentylacj¹ mo¿e siê pojawiæ pleœñ.

Aby temu zapobiec, wprowadzono okucia okienne zaopatrzone w detale umo¿-

liwiaj¹ce korzystanie z nowej, dodatkowej funkcji – rozszczelniania , czyli szczeliny

uzyskiwanej za pomoc¹ odpowiedniego po³o¿enia klamki. Powietrze przenika

przez ni¹ nawet wtedy, gdy okno jest zamkniête. Jednak u¿ytkownik okien musi

byæ œwiadomy, ¿e u¿ywanie tej funkcji jest wa¿ne i potrzebne. I musi pamiêtaæ

o ustawianiu klamki okna w odpowiednim po³o¿eniu.

A o tym nie zawsze pamiêta. Z tego te¿ powodu i inne rozwi¹zanie, radykal-

niejsze: montowane na ramach okiennych rêcznie otwierane nawiewniki, równie¿

nie sta³o siê popularne. W koñcu i na to znalaz³a siê rada: wymyœlono system na-

wiewno-wywiewny umo¿liwiaj¹cy prawid³ow¹ wymianê powietrza w pomieszcze-

niach z dobr¹, szczeln¹ stolark¹ okienn¹. Wprowadza on do wnêtrza tyle powietrza,

aby nie by³o w nim zbyt wiele wilgoci. Gdy poziom wilgotnoœci wzrasta ponad usta-

lon¹ normê, odchyla siê listwa przys³aniaj¹ca otwór nawiewny i doprowadza tak¹

iloœæ powietrza, jaka jest potrzebna. Gdy poziom wilgotnoœci siê wyrówna, listwa

wraca do po³o¿enia zasadniczego, które pozwala na doprowadzanie minimalnych

iloœci powietrza. Czyli tyle, ile uzyskuje siê przy wykorzystaniu funkcji rozszczelnie-

nia okna.

Nawiewnik dzia³a prawid³owo przy sprawnym systemie wywiewnym przez pio-

ny wentylacyjne oferowane s¹ oferowane do nich kratki wentylacyjne, które otwie-

raj¹ siê samoczynnie w przypadku wzrostu wilgotnoœci w pomieszczeniu. Zapo-

biega to przeci¹gom i niepo¿¹danym stratom powietrza ogrzanego.

Nawiewniki naokienne nie zastêpuj¹ systemu wentylacji, lecz s³u¿¹ do jego uzu-

pe³nienia.

System wentylacji mecha-

nicznej nawiewno-wywiewnej

pozwala odzyskiwaæ czêœæ

ciep³a (do 70%) zawartego

w powietrzu usuwanym

z budynku. Jest to mo¿liwe

dziêki znajduj¹cym siê

w centralach wentylacyjnych

rekuperatorom. W domach

jednorodzinnych najczêœciej

stosuje siê rekuperatory

krzy¿owe.

Centrala wentylacyjna musi

byæ dobrana indywidualnie.

Nale¿y uwzglêdniæ wielkoœæ

planowanej wymiany powie-

trza, iloœæ mieszkaj¹cych

w domu osób oraz ich nawy-

ki (np. palenie papierosów

zmusza do intensywniejszej

wymiany powietrza).

Dlaczego konieczna jest te¿ wentylacja dachu?

Nawet w najlepiej przewietrzanym domu, w warstwie izolacji termicznej dachu

mo¿e gromadziæ siê wilgoæ. Przesycona ni¹ we³na nie izoluje cieplnie. Dlatego

szczególnie istotne jest by, bezpoœrednio pod po³aciami dachu zachowaæ kilku-

centymetrow¹ szczelinê, któr¹ para wodna mo¿e wydostawaæ siê z warstwy ocie-

plenia. Œwie¿e, suche powietrze nap³ywa wtedy otworami wykonanymi przy dolnej

krawêdzi po³aci (np. w podsufitce okapów) a wydostaje kominkami wentylacyjny-

mi lub specjaln¹ szczelin¹ przebiegaj¹c¹ wzd³u¿ kalenicy.

194

2004 4

Dom

budujemy

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: