RATOWNICTWO MEDYCZNE W PIGULE.docx

RATOWNICTWO MEDYCZNE NOTATKI

Lekcja nr I

Nagłe zatrzymanie krążenia - NZK

Wpisany przez dyspozytor |  | 

NAGŁE ZATRZYMANIE KRĄŻENIA - NZK

Nagłe zatrzymanie krążenia (NZK, ang. cardiac arrest) – stan, w którym dochodzi do zatrzymania czynności mechanicznej serca, co powoduje ustanie krążenia krwi i niedotlenienie narządów oraz tkanek. Niezbędna w takim wypadku okazuje się resuscytacja i jak najszybsza defibrylacja , aby przywrócić prawidłową czynność serca.

Przyczyny:

·         ostre zaburzenia pracy serca

·         zawał mięśnia sercowego i inne ostre zespoły wieńcowe

·         ostre zaburzenia rytmu serca

·         zaburzenia elektrolitowe: Mg2+, Na+, K+

·         hipotermia

Objawy:

·         utrata świadomości ( brak reakcji na bodźce - dotyk i głos ),

·         brak oddechu ( kontrola oddechu po udrożnieniu dróg oddechowych przez 10 sekund ),

·         brak tętna na dużych tętnicach ( tętnica szyjna zewnętrzna lub udowa ),

·         brak tonów serca,

objawy późne ( jeśli nie podjęto natychmiastowych działań resuscytacyjnych ):

·         drgawki toniczno-kloniczne

·         zwiotczenie mięśni,

·         sinica dystalnych części ciała,

·         szerokie źrenice (nie reagujące na światło),

·         bladość, plamy opadowe.

Mechanizmy zatrzymania:

Migotanie komór ( ang. Ventricular Fibrillation, VF, V-fib ) ( rytm defibrylacyjny ) - jest to niesynchroniczna praca komórek mięśnia sercowego, depolaryzacja zachodzi w rożnym czasie (częste pobudzenia mięśnia sercowego w okresie refrakcji względnej), które jeśli nie zostanie szybko przerwane ( do kilku minut ) nieuchronnie prowadzi do śmierci.

Migotanie komór rozpoznaje się na podstawie elektrokardiogramu ( EKG ).  W zapisie EKG brak wyodrębnionych zespołów QRS. Częstość akcji serca w takiej sytuacji może dochodzić do 600 pobudzeń na minutę.

Jest jednym z najczęstszych mechanizmów (zatrzymania krążenia) u chorych na zawał mięśnia sercowego. VF może być wysokofalowe albo niskofalowe.

Częstoskurcz komorowy bez tętna (łac. Tachycardia ventricularis, ang. Ventricular Tachycardia, w skrócie VT) ( rytm defibrylacyjny ) w zapisie EKG wysokie zespoły QRS, czasem ostre.W badaniu EKG widoczne szerokie zespoły QRS (różniące częstoskurcz komorowy od częstoskurczu nadkomorowego) i brak załamka P.

Częstoskurcz komorowy bez tętna wymaga zastosowania szybkiej defibrylacji i rozpoczęcia zabiegów reanimacji (CPR), tzn. takiego samego leczenia jako przy migotaniu komór.

Torsarde de pointer ( rytm defibrylacyjny ) - niemiarowa praca komór 15-250/min. w zapisie EKG zmieniająca się częstotliwość napięcia zespołów QRS.

Asystolia ( ang. asystole ) – całkowite zaprzestanie akcji serca bez czynności elektrycznej, w zapisie - linia ciągła falista w co najmniej dwu sąsiadujących odprowadzeniach EKG.

Jej wystąpienie oznacza zazwyczaj całkowity brak czynności s

kurczowej serca, poza przypadkami asystolii rzekomej.

Dlatego zawsze wykonujemy tzw. "protokół płaskiej linii" czyli wzmacniamy zapis EKG ( zapis z elektrod ) w przynajmniej dwóch sąsiadujących odprowadzeniach  w celu 100% potwierdzenia asystolii.

Aktywność elektryczna bez tętna - PEA ( Pulseless Electrical Activity ) rozkojarzenie elektromechaniczne, jest to czynność serca prowadząca{mavikthumnbails no}
do zatrzymania krążenia. Charakteryzuje się aktywnością elektryczną rejestrowaną w zapisie EKG lub na ekranie kardiomonitora przy braku fali tętna ( brak czynności mechanicznej serca ) .

PEA jest także nazywana nieefektywną systolą. Podczas PEA u chorego występują drobne skurcze miokardium, ale są one zbyt słabe by wywołać falę tętna lub badalne ciśnienie tętnicze. Często czynność elektryczna bez tętna spowodowana jest przez potencjalnie odwracalne przyczyny. Dla łatwiejszego zapamiętania podzielono je na dwie grupy 6H i 6T:

Potencjalnie odwracalne przyczyny PEA ( 6H, 6T ):

·         6H

1. Hypowolemia ( krwotok )
2. Hypoxia  (niedotlenienie )
3. Hydrogen ion ( kwasica )
4. Hyperkaliemia/hypokaliemia  ( poziom potasu )
5. Hypotermia ( wyziębienie )
6. Hypoglikemia/hyperglikemia ( poziom glukozy )

·         6T

1. Tablets ( zatrucie np. lekami )
2. Tamponade  ( tamponada osierdzia )
3. Tension pneumothorax ( odma opłucnowa )
4. Thrombosis, coronary ( zatorowość wieńcowa )
5. Thrombosis, pulmonary ( zatorowość płucna )
6. Trauma ( uraz )

Artykuł opracował:

Piotr Bartnicki

Lekcja nr II

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa (RKO) - jest zespołem zabiegów, których zadaniem lub skutkiem jest przywrócenie podstawowych objawów życia, tj. co najmniej krążenia krwi lub krążenia krwi i oddychania.

1. Pamiętaj !!! Zanim podejmiesz czynności ratownicze upewnij się, czy jest bezpiecze w miejscu zdarzenia i czy nic Tobie i świadkom zdarzenia nie zagraża. Jeżeli jest bezpiecznie rozpocznij czynności ratownicze.

2. Sprawdź redakcję poszkodowanego:

·         delikatnie potrząśnij za ramiona i głośno zapytaj:"Czy wszystko w porządku??, Czy Pan mnie słyszy??, Co się stało??" 

3a. Jeżeli reaguje:

·         zostaw poszkodowanego w pozycji, w której go zastałeś, o ile nie zagraża mu żadne niebezpieczeństwo,

·         dowiedz się jak najwięcej o stanie poszkodowanego i wezwij pomoc, jeśli biedzie potrzebna,

·         regularnie oceniaj jego stan. 

3b. Jeżeli nie reaguje:

·         głośno zawołaj o pomoc,

·         odwróć poszkodowanego na plecy, a następnie udrożnij drogi oddechowe, wykonując odgięcie głowy i uniesienie żuchwy: umieść jedną rękę na czole poszkodowanego i delikatnie odegnij jego głowę do tyłu, pozostawiając wolny kciuk i palec wskazujący tak, aby zatkać nimi nos jeżeli potrzebne będą oddechy ratunkowe, opuszki palców drugiej reki umieść na żuchwie poszkodowanego, a następnie unieś ją w celu udrożnienia dróg oddechowych.  

4. Utrzymując drożność dróg oddechowych wzrokiem, słuchem i dotykiem oceń, czy występuje prawidłowy oddech. Oceń wzrokiem ruchy klatki piersiowej, i nasłuchuj przy ustach poszkodowanego szmerów oddechowych, staraj się wyczuć ruch powietrza na swoim policzku. W pierwszych minutach po zatrzymaniu krążenia poszkodowany może słabo oddychać lub wykonywać głośne, pojedyncze westchnięcia. Nie należy ich mylić z prawidłowym oddechem. Na ocenę wzrokiem, słuchem i dotykiem przeznacz nie więcej niż 10 sekund. Jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości czy oddech jest prawidłowy, działaj tak, jakby był nieprawidłowy. 

5a. Jeżeli oddech jest prawidłowy:

·         ułóż poszkodowanego w pozycji bezpiecznej,

·         wyślij kogoś lub sam udaj się po pomoc (wezwij pogotowie),

·         regularnie oceniaj oddech. 

5b. Jeżeli jego oddech nie jest prawidłowy:

·         wyślij kogoś po pomoc, a jeżeli jesteś sam, zostaw poszkodowanego i wezwij pogotowie, wróć i rozpocznij uciskanie klatki piersiowej zgodnie z poniższym opisem:

·         uklęknij obok poszkodowanego,

·         ułóż nadgarstek jednej ręki na środku mostka poszkodowanego,

·         ułóż nadgarstek drugiej reki na pierwszym,

·         spleć palce obu dłoni i upewnij się, że nie będziesz wywierać nacisku na żebra poszkodowanego,

·         nie uciskaj nadbrzusza ani dolnej części mostka,

·         pochyl się nad poszkodowanym,

·         wyprostowane ramiona ustaw prostopadle do mostka i uciskaj na głębokość 4 - 5 cm,

·         po każdym uciśnięciu zwolnij nacisk na klatkę piersiową, nie odrywając dłoni od mostka. 
Powtarzaj uciśnięcia z częstotliwością 100/min (nieco mniej niż 2 uciśnięcia/s), okres uciskania i zwalniania nacisku (relaksacji) mostka powinien być taki sam. 

6a. Połącz uciskanie klatki piersiowej z oddechami ratowniczymi:

·         po wykonaniu 30 uciśnięć klatki piersiowej udrożnij drogi oddechowe, odginając głowę i unosząc żuchwę,

·         zaciśnij skrzydełka nosa, używając palca wskazującego i kciuka reki umieszczonej na czole poszkodowanego,

·         pozostaw usta delikatnie otwarte jednocześnie utrzymując uniesienie żuchwy,

·         weź normalny wdech i obejmij szczelnie usta poszkodowanego swoimi ustami,upewniając się, że nie ma przecieku powietrza,

·         wdmuchuj powoli powietrze do ust poszkodowanego przez około 1 sekundę (tak jak przy normalnym oddychaniu), obserwując jednocześnie czy klatka piersiowa się unosi; taki oddech ratowniczy jest efektywny, utrzymując odgięcie głowy i uniesienie żuchwy, odsuń swoje usta od ust poszkodowanego i obserwuj czy podczas wydechu opada jego klatka piersiowa,

·         jeszcze raz nabierz powietrza i wdmuchnij do ust poszkodowanego, dążąc do wykonania dwóch skutecznych oddechów ratowniczych, następnie ponownie ułóż ręce w prawidłowej pozycji na mostku i wykonaj kolejnych 30 uciśnięć klatki piersiowej,

·         kontynuuj uciskanie klatki piersiowej i oddechy ratownicze w stosunku 30 : 2,

·         przerwij swoje działanie w celu sprawdzenia stanu poszkodowanego tylko gdy zacznie on prawidłowo oddychać. W innym przypadku nie przerywaj resuscytacji. 
Jeżeli wykonane na wstępie oddechy ratownicze nie powodują uniesienia się klatki piersiowej jak przy normalnym oddychaniu, wykonaj następujące czynności:

·         sprawdź jamę ustną poszkodowanego i usuń widoczne ciała obce,

·         sprawdź, czy odgięcie głowy i uniesienie żuchwy są poprawnie wykonane,

·         wykonaj nie więcej niż 2 próby wentylacji za każdym razem, zanim podejmiesz ponownie uciskanie klatki piersiowej. Jeżeli na miejscu zdarzenia jest więcej niż jeden ratownik powinni oni się zmieniać podczas prowadzenia RKO co 1 - 2 minuty, aby zapobiec zmęczeniu. Należy zminimalizować przerwy w resuscytacji podczas zmian. 

6b. RKO ograniczona wyłącznie do uciśnięć klatki piersiowej możesz prowadzić w następujących sytuacjach:

·         Jeżeli nie jesteś w stanie lub nie chcesz wykonywać oddechów ratowniczych, zastosuj uciśnięcia klatki piersiowej.

·         Jeżeli stosujesz wyłącznie uciśnięcia klatki piersiowej, wykonuj je bez przerwy, z częstotliwością 100 uciśnięć/min.

·         Przerwij swoje działanie w celu sprawdzenia stanu poszkodowanego tylko wtedy, jeżeli zacznie on prawidłowo oddychać. W innym przypadku nie przerywaj resuscytacji...