BF - balneologia.pdf - artykuły z czasopism - ala_an

kosmetyka wellness

W drodze do spa

Balneologia

Balneologia jest znana w naszej kulturze od setek lat, a jej właściwości lecznicze doceniali już nasi dalecy

przodkowie. Warto pamiętać, że to właśnie uzdrowiska i kurorty były odbierane jako pierwsze ośrodki spa

i wellness. Wróćmy więc choć na chwilę do źródeł i przyjrzyjmy się efektom, jake mogą przynieść kąpiele lecznicze.

K ąpiele uzdrawiające stosowa-

sze wzmianki dotyczyły Cieplic Śląskich

z 1137 roku i Lądka z około 1241 r.

W 1793 roku jako uzdrowisko zaczęła funk-

cjonować Krynica, a w 1880 Nałęczów.

Pierwsza rozprawa o wodolecznictwie na-

pisana po łacinie została ogłoszona w 1522

roku przez Marcina z Miechowa. W 1575 ro-

ku nadworny lekarz Stefana Batorego, dr

Wojciech Oczko, wydaje w Krakowie dzieło

pt. „Cieplice”, gdzie po raz pierwszy podaje

wskazania i przeciwwskazania do leczenia

uzdrowiskowego, z tego też względu uznaje

się go za ojca polskiej balneologii.

Mimo tej bogatej historii za ojca współ-

czesnej balneologii uznaje się Emila

Osanna, który w pierwszej połowie

XIX wieku wsławił się odkrywczymi ba-

daniami dotyczącymi źródeł mineralnych.

no już w starożytności, zarówno

w starożytnym Egipcie, jak i w an-

tycznej Grecji i Rzymie. Większość naj-

starszych uzdrowisk europejskich w swo-

jej historii sięga XII i XIII wieku, a od XV

wieku leczenie uzdrowiskowe było bardzo

szeroko stosowane. Polskie uzdrowiska

cieszyły się dużym uznaniem, a pierw-

BEAUTY FORUM POLSKA 10/2011

W tym okresie zaczęto powszechnie stosować kuracje polegające

m.in. na piciu wód mineralnych i różnorodnych kuracjach wodnych.

Koniec wieku przyniósł jednak postęp cywilizacyjny, a przez roz-

wój nauk medycznych, w szczególności farmakologii, balneologia

znacznie straciła na popularności.

Balneologia to samodzielna dziedzina wiedzy medycznej wykorzy-

stująca do leczenia, profilaktyki, rehabilitacji i częściowo diagnosty-

ki naturalne surowce lecznicze tj. wody mineralne, gazy lecznicze,

peloidy i walory klimatyczne.

Balneologia dziś

Obecnie naturalne metody lecznicze przeżywają renesans. Wiąże

się to między innymi z poznaniem skutków ubocznych farmaceuty-

ków oraz z rozwojem samej balneologii, której metody lecznicze są

coraz bardziej efektywne i mogą być stosowane w przypadku coraz

szerszego zakresu dolegliwości i chorób.

W leczeniu uzdrowiskowym stosuje się obecnie zarówno kąpiele

w składnikach pochodzenia naturalnego, jak i syntetycznego, zaś

kryterium przydatności stanowią ich właściwości chemiczne i fi-

zyczne. Poza samą kąpielą dzisiejsze uzdrowiska dysponują także

wyspecjalizowaną kadrą medyczną, specjalistami w dziedzinie geo-

logii czy klimatologii oraz nowoczesnymi urządzeniami wspomaga-

jącymi działanie kąpieli.

Naturalnie, zdrowo, tanio

Dlaczego warto korzystać z dobrodziejstw, jakie niesie ze sobą ta

dziedzina medycyny? Wspominaliśmy już o tym, że stosowanie

farmakoterapii oprócz efektów korzystnych wywołuje cały szereg

objawów ubocznych. Natomiast niepodważalną zaletą zdecydo-

wanej większości metod naturalnych jest brak skutków ubocznych.

Jakie są minusy? Zabieg chirurgiczny czy silne leki pozwalają na

natychmiastowe uzyskanie oczekiwanego wyniku, natomiast me-

tody fizjoterapeutyczne wymagają czasu. Oceniając jedynie szyb-

kość działania metody naturalne wypadają często niekorzystnie,

Warto wiedzieć

Wody lecznicze są to naturalne wody podziemne posiadające udowodnione

właściwości lecznicze i cechujące się stałym składem chemicznym oraz natural-

ną czystością mikrobiologiczną. Wody zaliczane do mineralnych muszą zawierać

co najmniej 1000 mg składników mineralnych w litrze. O właściwościach leczni-

czych decyduje rodzaj i stężenie składników mineralnych. W Polsce mamy bogate

złoża wód mineralnych leczniczych. Najczęściej spotykanymi i najważniejszymi

wodami są: wody chlorkowo-sodowe, wodorowęglanowe, siarczkowo-siarko-

wodorowe, radoczynne i termalne. Wody mineralne stosuje się do kąpieli leczni-

czych w wannach i basenach, do inhalacji, płukań, irygacji i kuracji pitnej.

Peloidy – w Polsce popularne zwłaszcza borowiny – złoża bogate, ale i bardzo

wartościowe pod względem przydatności leczniczej. Najczęściej stosowane

zabiegi borowinowe to: okłady, kąpiele całkowite i częściowe, zabiegi gineko-

logiczne, nasiadówki. Rzadziej stosowane zabiegi to kąpiele zawiesinowe oraz

jontoforeza i fonoforeza borowinowa.

Gazy lecznicze – występują one naturalnie w przyrodzie w formie rozpuszczonej

w wodzie lub w formie gazowej. W balneologii wykorzystuje się głównie dwutle-

nek węgla, siarkowodór, radon, tlen, ozon oraz powietrze.

BEAUTY FORUM POLSKA 10/2011

kosmetyka wellness

jednak szybkie efekty lecznicze wiążą się

z dodatkowym ryzykiem. Zanim zastosuje-

my lek, zwłaszcza silnie działający, stajemy

często przed dylematem wyboru mniejsze-

go zła. Ten problem przestaje istnieć w przy-

padku metod uzdrowiskowych. Ponadto

uzyskane dzięki nim wyniki lecznicze są

trwalsze i utrzymują się dłużej. Wynika to

z odmiennego mechanizmu działania me-

tod naturalnych w porównaniu z farmako-

terapią. Zabiegi balneologiczne pobudzają

mechanizmy adaptacyjne i aktywują rezer-

wy czynnościowe organizmu, co prowa-

dzi do usprawnienia funkcjonowania wie-

lu układów fizjologicznych równocześnie.

Żadne farmaceutyki nie mogą z tym dzia-

łaniem konkurować. Warto także zwrócić

uwagę, że koszty leczenia uzdrowiskowego

są dużo niższe niż wszelkie inne metody

lecznicze. W połączeniu ze wspomnianymi

wcześniej cechami staje się zatem najbar-

dziej pożądanym produktem. Oczywiście

nie neguję tu w żaden sposób konieczno-

ści ingerencji medycznej w uzasadnionych

przypadkach i chorobach, które bez lecze-

nia farmakologicznego mogłyby zagrażać

zdrowiu czy życiu.

Wszystkie zabiegi balneologiczne przepro-

wadzane winny być pod kontrolą lekarza.

W uzdrowiskach i zakładach fizjoterapii

pracują wykwalifikowani balneolodzy, któ-

rzy także posiadają specjalizację kliniczną.

Wśród najbardziej popularnych kąpieli wy-

różnić można następujące:

Kąpiele błotne – stosowane w naturze

przez zwierzęta przede wszystkim do po-

zbywania się pasożytów ze skóry oraz ja-

ko ochrona przed słońcem. W lecznictwie

stosowane przede wszystkim dla efektów

upiększających oraz w przypadku proble-

mów skórnych, reumatyzmu i chorób zwy-

rodnienia stawów. Ze względu na ciepło

większość kąpieli błotnych wiąże się z ko-

jącymi rytuałami, co daje efekt relaksu

i zmniejsza napięcia;

Kąpiel kwasowęglowa – to zabieg z wy-

korzystaniem wody ze zwiększoną zawar-

tością dwutlenku węgla, który wchłania-

ny jest przez skórę i układ oddechowy.

Poprawia krwiobiegi przez obniżenie po-

ziomu cholesterolu i glukozy we krwi i roz-

szerzenie naczyń włosowatych;

Kąpiele tlenowe – wykonywane przez che-

miczne rozpuszczanie w wodzie nadboranu

sodu lub boranu manganu lub przez wysy-

cenie wody tlenem w saturatorze. Działają

odprężająco, odświeżająco i regenerująco,

zwiększają ogólną wydolność organizmu;

Kąpiele siarkowe – woda napełniona siar-

kowodorem przez działanie odczynu za-

sadowego siarki przyspiesza metabolizm

skóry. Dzięki rozszerzeniu się naczyń wło-

sowatych siarka łatwiej wnika do organi-

zmu. Skuteczne w walce z łuszczycą, egze-

mą, łojotokiem i trądzikiem;

Kąpiele jodowo-bromowe – skóra ab-

sorbuje obecne w nich jodki. Zmniejszają

pobudliwość nerwów czuciowych i rucho-

wych oraz normalizują ciśnienie tętnicze.

Regulują metabolizm skóry i poprawiają

jej odporność. Stosowane w schorzeniach

reumatycznych, chorobach przemiany ma-

terii, jako środek pomocniczy w leczeniu

łuszczycy, wyprysku przewlekłego czy ner-

wic naczyniowych;

Kąpiele w igliwiu – odwar ze świeżych

gałęzi sosen i świerków oraz aromatycz-

ne olejki dodawane są do kąpieli. Kąpiele

takie działają uspokajająco i rozluźnia-

ją mięśnie, stosowane są między innymi

w zwalczaniu bezsenności;

Kąpiele borowinowe – używa się w nich

borowin, czyli rozdrobnionych torfów, sta-

nowiących naturalne substancje mineral-

ne. Podczas zabiegu ciało poddawane jest

powolnemu, stopniowemu przegrzaniu,

dzięki któremu uruchamiane są mecha-

nizmy termoregulacji. Borowina zawiera

ponad 50% substancji organicznych i ma

zastosowanie głównie w leczeniu gośćca,

chorób kobiecych i niektórych chorób na-

rządów wewnętrznych;

Kąpiel perełkowa – rodzaj zabiegu balne-

ologicznego polegający na kąpieli w wo-

dzie o temperaturze 35–37°C, do której

wtłaczane jest powietrze pod ciśnieniem.

Można wykonywać ją na bazie zwykłej wo-

dy, ale zastosowanie wód leczniczych po-

tęguje jej zdrowotne działanie. Kąpiel pe-

rełkową przeprowadza się w wannach ze

specjalnym rusztem na dnie, przez który

wtłaczane jest powietrze o ciśnieniu 2–4

atmosfer. Zabieg trwa ok. 15 minut, działa

odprężająco i zabezpiecza przed możliwoś-

cią zaburzeń krążeniowych. Zalecany jest

przy nerwicach, ogólnym osłabieniu, prze-

męczeniu itp.

Do większości metod leczniczych stoso-

wanych w uzdrowiskach wykorzystuje

się surowce naturalne tj. wody mineral-

ne lecznicze, peloidy (denne osady wodne

– borowiny, muły) i gazy.

Balneologia jest znana w naszej kulturze

od setek lat, podobnie jak jej własności

lecznicze. Także od wieków znajduje swo-

ich gorących zwolenników i miłośników,

a w ostatnim czasie to uzdrowiska i kurorty

były odbierane jako pierwsze ośrodki spa

i wellness. Dziś klienci oczekują szybszych

efektów. Jednak rola tego typu miejsc jest

nadal niezwykle ważna w poprawie nasze-

go zdrowia, jak i kondycji psychofizycznej.

Rafał Bielawa | Dyrektor PR & marketingu Nova 2. Na

podstawie „Lecznictwo uzdrowiskowe – poradnik dla chorych”

prof. dr hab. Ireny Ponikowskiej

BEAUTY FORUM POLSKA 10/2011

BF - balneologia.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: