Uwarunkowania ekonomiczne i polityczne procesów migracyjnych oraz ich konsekwencje.
Migracje z przyczyn ekonomicznych – występują w celu poprawy bytu materialnego. Emigrant decydując się na wyjazd za granicę motywuje się głównie ogólnymi warunkami rozwoju w ojczyźnie czy perspektywami rozwoju kariery i porównuje je z warunkami jakie zastanie na emigracji. Taką motywację określają czynniki wypychające i przyciągające. Do pierwszych (skłaniających do emigracji) zaliczymy m.in.. bezrobocie czy coraz bardziej pogarszające się warunki życiowe(głód, bieda). Do drugiej grupy (czynniki przyciągające) zakwalifikujemy np. możliwość zatrudnienia czy podniesienia standardu życia w kraju imigracji. Za przykład takich migracji można podać np. wyjazd mieszkańców Indii do wschodniego wybrzeża Afryki i Indochin. Obecnie największymi regionami imigracyjnymi są: Europa Zachodnia, Ameryka Północna oraz Australia i Nowa Zelandia. Z kolei Afryka, Azja i Ameryka Łacińska to obszary nasilonej emigracji.Migracje z przyczyn politycznych – są spowodowane wojnami, prześladowaniami politycznymi i etnicznymi. Osoby migrujące z tych powodów chcą uniknąć prześladowań politycznych czy etnicznych. Ten rodzaj migracji nasilił się szczególnie w XX wieku. W latach 90. takie migracje dotyczyły m.in. obszarów Liberii w Afryce-około 1 mln osób opuściło ten kraj w wyniku wojny domowej; obszarów byłej Jugosławii, gdzie w wyniku wojen około 5 mln ludzi opuściło swoje domy; Iraku, skąd wypędzono około 700 tys. Kurdów. Współcześnie największe migracje na tle politycznym zachodzą w Afryce i Azji (rejon Bliskiego Wschodu oraz pogranicze Afganistanu)
Z punktu widzenia zarządzania migracjami, należy zwrócić uwagę na fakt, że konsekwencje procesów migracyjnych mogą być zarówno pozytywne (korzyści), jak i negatywne (koszty). Poza tym można opisać je w zależności od skali i perspektywy spojrzenia na samo zjawisko migracji, które może dotyczyć:
- Gospodarki światowej,
- Gospodarki poszczególnych państw i regionów,
- Społeczności i gospodarek lokalnych,
- Rodzin migrantów (gospodarstwa domowe),
- Migrantów.
Skutki te są widoczne zarówno w regionach emigracyjnych, jak i imigracyjnych. Wśród
skutków migracji można wyróżnić, podobnie jak w przypadku determinant, obszary
tematyczne np.:
a) Gospodarcze (np. przepływy finansowe, sytuacja na rynkach pracy, inwestycje,
wzrost konkurencyjności itp.),
b) Demograficzne (zmiana liczebności i struktur populacji np. odmłodzenie lub
postarzenie populacji),
c) Społeczne i kulturowe (np. tworzenie się sieci powiązań międzynarodowych,
problemy asymilacyjne, zmiany w funkcjonowaniu rodzin, konieczność
dostosowania się chociażby szkół do przyjęcia dzieci z innych kultur, drenaż
i marnotrawstwo mózgów),
d) Psychologiczne (dotyczące samych migrantów, ale i np. członków rodzin
pozostawionych w domu).
Oczywiście skutki migracji są ze sobą powiązane, często na zasadzie przyczynowo-skutkowej np. zmiana struktury demograficznej kraju pociąga za sobą zmiany w poziomie obciążeń emerytalnych. Poza tym skutki migracji są rozłożone w czasie, niektóre mogą pojawić się natychmiast (np. transfery finansowe do kraju emigracji), a inne po wielu latach i mogą dotyczyć dopiero kolejnych pokoleń (np. zmiany kulturowe).
Tomacek_2