Odra.pdf

Odra

Choć jeszcze niedawno odra była bardzo powszechnie

spotykaną chorobą zakaźną wieku dziecięcego, teraz

zachorowania na nią należą raczej do rzadkości. Stało się tak

głównie za sprawą szczepień.

Wywoływana przez wirusa paramyxovirus morbilli, odra, rozprzestrzenia

się drogą kropelkową. I tak najłatwiej jest się nią zarazić podczas

bezpośredniego kontaktu z chorym na nią dzieckiem. Jeżeli mieliśmy

styczność z wydzieliną z jamy ustnej chorego dziecka, kichało ono w

naszej obecności lub kaszlało, to w razie, gdy nie byliśmy szczepieni na

odrę lub nie przechodziliśmy tej choroby, istnieje poważne ryzyko

zachorowania na nią. Do zakażenia może dojść nawet w czasie kontaktu

ze łzami chorego lub z jego moczem. A kiedy odra jest najbardziej

zakaźna? Odrą można się zarazić nawet przed pojawieniem się jej

pierwszych wyraźnych objawów. Jest to okres od 3, nawet do 5 dni przed

wystąpieniem charakterystycznej wysypki i trwa aż do 4 – go dnia od

pojawienia się tych pierwszych zmian skórnych. Zachorowania na odrę są

bardzo częste u dzieci nawet do 15 roku życia i najczęściej pojawiają się

w okresie wiosennym. Dorośli, choć rzadko, ale na odrę chorują, co

związane jest z nieprzechodzeniem tej zakaźnej choroby w okresie

dzieciństwa lub brak szczepienia. Niemowlęta zazwyczaj mają wrodzoną

odporność uzyskaną od matki, jednak po ukończeniu 6 miesiąca życia ta,

samoistnie zanika.

Objawy i przebieg choroby

Przebieg odry składa się z kilku charakterystycznych etapów.

· Pierwszy okres, to wylęganie się choroby po kontakcie i zarażeniu

wirusem. Może trwać od 9 nawet do 14 dni. Niestety jest zupełnie

bezobjawowy, a jedyny symptom, jaki może go cechować to

nieustępujący stan podgorączkowy.

· Drugi etap trwa od 3 do 4 dni i dość często mógłby być źle

zdiagnozowany, gdyż bardzo przypomina objawami początek

zwykłej infekcji wirusowej. Takie przypuszczenie może potwierdzać

stan podgorączkowy, który przechodzi w podwyższoną temperaturę

ciała w granicach od 38˚C do nawet 40˚C, kichanie, katar i suchy,

męczący, potocznie określając, jakby szczekający kaszel u dziecka.

Ale oprócz tych niejednoznacznych symptomów, pojawiają się

jeszcze inne, które na szczęście pozwalają wyraźnie ocenić stan

zdrowia dziecka. Jest to bardzo duża wrażliwość na światło, tak

zwany czasowy światłowstręt, nagminne łzawienie oczu i ich

zaczerwienienie. Do tego twarz dziecka sprawia wrażenie ciągle

zapłakanej. Jest jeszcze jeden typowy dla odry objaw, który staje

się widoczny w tym okresie. Na błonie śluzowej policzków, na

wysokości dolnych zębów trzonowych pojawiają się niebiesko białe

plamki, nazywane plamkami Fiłatowa - Koplika. Dodatkowym

objawem jest gruby nalot na języku chorego dziecka i nalot na

migdałkach.

· W czwartym, piątym dniu choroby, rozpoczyna się etap trzeci -

charakterystycznie nasila się wysypka. Znane jest określenie, że

odra wchodzi przez głowę, a wychodzi przez nogi. Faktycznie, ma

ono swoje podstawy, ponieważ wysypka podczas trwania odry

najpierw pokazuje się za uszami, na twarzy i na szyi, a dopiero

potem stopniowo zaczyna schodzić „w dół” dotykając pozostałych

części ciała i ostatecznie zatrzymuje się na kończynach dolnych. Co

ciekawe, gdy w ostatnim etapie, wysypka ustępuje, dzieje się to w

tej samej kolejności, czyli znika od najwyższych do najniższych

partii ciała. Okres występowania wysypki wynosi ok. tygodnia

czasu. Jest ona bardzo typowa, gdyż tworzące się na skórze

zmiany mają postać najpierw bladoróżowych, potem

ciemnoróżowych i wreszcie brunatnych plam gruboplamistych,

które wraz z mijającym czasem zaczynają się łuszczyć. Miejscami

mogą się pojawiać jaśniejsze pasma, tworzące jakby obraz „skóry

tygrysa”. Na tym etapie śluzówki jamy ustnej chorego dziecka są

bardzo zaczerwienione. Gorączka, systematycznie opada.

· Gdy temperatura ciała spada i spada, w końcu osiąga swój

właściwy poziom. W tym czasie skóra jest już dość złuszczona z

powodu ustępowania zmian skórnych. Patrząc na skórę na tym

etapie mamy wrażenie, jakby była brudna. Jest to ostatni okres

choroby, etap zdrowienia.

Niestety nie każdy przypadek odry przebiega podobnie. Pojawia się o

dzieci nie tylko w swoje ostrej postaci. Może mieć łagodny obraz

pozbawiony wysypki lub mieć nawet przebieg krwotoczny, cechujący się

małopłytkowością. Stąd tak ważna jest baczna obserwacja dziecka, a w

razie pojawienia się podejrzenia o możliwe zachorowanie na odrę, jak

najszybszy kontakt z lekarzem pediatrą.

Leczenie

Pierwszym krokiem w razie podejrzenia odry jest kontakt z lekarzem. To

on zdiagnozuje czy dziecko może na czas choroby przebywać w domu i

poddać się tam leczeniu objawowemu, czy w razie cięższej postaci

choroby będzie musiało zostać na leczeniu w szpitalu. Niestety odra jest

chorobą, która wymaga podczas leczenia powstałych objawów ciągłego

leżenia w łóżku, co w przypadku mniejszych dzieci jest bardzo trudne do

realizacji, jednak jest konieczne. Drugim utrudnieniem, jakie pojawia się

podczas leczenia domowego jest zachowanie zasady izolacji. A odra jest

bardzo zaraźliwą chorobą, stąd konieczność, odosobnienia malucha.

Dziecko powinno przebywać w oddzielnym i zaciemnionym pokoju, do

którego nie będzie docierało światło słoneczne. Na wieczorną porę warto

wymienić w lampach żarówki, na takie, które dadzą przyciemnione, jakby

stłumione światło. Takie działanie tłumaczone jest dużą wrażliwością

chorego dziecka na światło. Należy zwrócić uwagę na to, aby

temperatura w pomieszczeniu, w którym przebywa maluch nie była zbyt

niska lub za wysoka, gdyż wirus powodujący odrę na takie zmiany jest

bardzo wrażliwy. Powietrze nie może być przesuszone, gdyż utrudni to

dziecku oddychanie i sprawi dodatkowo ból podczas przełykania, a błony

śluzowe w jamie ustnej są i tak już dość zaczerwienione. Pokój powinien

być też często wietrzony. Maluch nie może być przegrzewany, dlatego do

leżenia w łóżku nie należy go grubo ubierać. Pokarmy przygotowywane

dla chorego dziecka nie powinny mu sprawiać trudności z przełykaniem,

dlatego warto je przygotować w formie łatwej do skonsumowania

konsystencji. Nie wolno podawać maluchowi, ostrych, kwaśnych lub

pikantnych potraw, które tylko bardziej podrażnią i tak już zajętą stanem

zapalnym śluzówkę jamy ustnej. Wskazane jest często dopajanie dziecka,

gdyż z uwagi na jego stan może mu grozić odwodnienie, jednak w te dni

choroby nie powinno się podawać maluchowi soków owocowych.

Doskonałe będą herbatki, niegazowana woda mineralna lub mleko z

dodatkiem miodu i odrobiny czosnku. Dziecko nie może przemęczać

oczu, oglądaniem bajek w telewizji lub długim czytaniem książek. Oczy

powinny dużo odpoczywać, wskazane jest nawet robienie kojących

okładów rumianku lub świetlika na powieki. Ze środków

farmakologicznych bardzo dobrze jest podawać witaminę A w dawce

potwierdzonej przez lekarza. Jej brak może powodować ciężkie

przechodzenie odry, a to wiąże się z wieloma zagrożeniami dla zdrowia.

Oczywiście w sytuacji, gdy temperatura przekracza 38˚C lub dziecko jest

bardzo przemęczone, można mu podać środek przeciwgorączkowy, który

działa także przeciwbólowo. W razie silnego kaszlu, wskazane jest

podanie syropów łagodzących suchy kaszel. Chore dziecko musi być pod

naszą stałą obserwacją, gdyż wystąpienie jakichkolwiek dziwnych

objawów dodatkowych w tym drgawek, nagłego podwyższenia

temperatury, krwawienia z dziąseł lub sztywności w karku, konieczny jest

pilny kontakt z lekarzem!

Groźne powikłania

Do najczęściej spotykanych powikłań z powodu zachorowania na odrę

należą:

· Zapalenie ucha środkowego

· Zapalenie krtani

· Zapalenie płuc

· Zapalenie mięśnia sercowego

· Odrowe zapalenie opon mózgowych – najgroźniejsze z powikłań

odrowych

· Skaza krwotoczna

· Zapalenie spojówek lub zapalenie rogówki

Poważne powikłania najbardziej zagrażają osobom dorosłym

przechodzącym odrę i dzieciom z objawami niedożywienia, krzywicą oraz

w wieku od 6 miesięcy do 2 roku życia.

Zalecana profilaktyka

Tylko przechorowanie odry daje odporność na powodującego ją wirusa,

do końca życia. Ale, aby nie chorować, a mimo to być odpornym

koniecznie trzeba stosować szczepienia. Dlatego w kalendarzu szczepień,

mieści się to przeciwko odrze, które powiązane z różyczką i świnką jest

zalecane do wykonania dzieciom w wieku od 13 do 15 miesiąca życia.

Ok. 7 roku życia dziecko powinno być zaszczepione powtórnie mimo

braku takiego wymogu, gdyż szczepionka traci w tym czasie swoje

działanie. Ale szczepienia nie dotyczą tylko dzieci. Osoby dorosłe także

nie powinny ich lekceważyć. A odra jest mimo naszych ucywilizowanych

czasów zbiera duże żniwo powodując w ubogich krajach falę śmierci nie

tylko pośród niedożywionych dzieci.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: