Podatki
(Powtórzenie) Rodzaje polityki fiskalnej:
Aktywna polityka fiskalna - podejmowanie takich decyzji dotyczących zmian dochodów i wydatków budżetowych, które pozwolą na zamierzone w danej sytuacji cele gospodarcze (np. zmiana stawek i zasad opodatkowania).
Pasywna polityka fiskalna -zmiana poziomu dochodu narodowego, zatrudnienia i innych wielkości ekonomicznych poprzez stabilizatory koniunktury, które samoczynnie reagują na zmianę koniunktury bez potrzeby podejmowania konkretnych decyzji.
Podatki - to przymusowe, bezzwrotne świadczenia
pieniężne nałożone przez państwo na podatnika (os.
fizyczną lub prawną) w celu uzyskania dochodów dla
pokrycia wydatków związanych z zadaniami państwa.
Funkcje podatków:
1. Fiskalna - dostarczenie państwu dochodów.
2. Redystrybucyjna - podatki mogą być wykorzystywane jako narzędzie korekty dochodów różnych grup społecznych.
Spełnia się to w Polsce poprzez progresywną skalę podatku
dochodowego od osób fizycznych.
3. Stabilizacyjna - instrument polityki gospodarczej państwa.
4. Motywacyjna - ukierunkowanie działalności podmiotów gospodarczych zgodnie ze strategią rozwoju przyjętą przez kraj (ulgi, zniżki).
Klasyfikacja podatków
Klasyfikacja podatków w Polsce wg kryteriów:
I. Kryterium przedmiotu opodatkowania (co podlega opodatkowaniu)
1. Podatki przychodowe - podstawą opodatkowania jest przychód np.: podatek leśny, rolny. Opierają się na cenach świadczących o osiąganych dochodach. Pomijane są koszty poniesione na wszystkie przychody, a jedynie przyjmuje się w formie domniemania, że dochód został otrzymany.
2. Podatki dochodowe - podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT)i prawnych (CIT). Ma charakter osobisty (od nadwyżki przychodów nad poniesionymi kosztami uzyskania tych dochodów).
3. Podatki majątkowe (płacone od majątku). Zróżnicowane, uzupełniają podatki dochodowe.
a. od wielkości majątku (posiadania)
§ podatek od nieruchomości,
§ podatek od środków transportu,
§ dywidendy (które płacą przedsiębiorcy)
§ oprocentowanie kapitału w jednoosobowych spółkach skarbu państwa
b. podatki od przyrostu majątkowego
§ podatek od spadków i darowizn
4. Podatki od wydatków - naliczane w momencie płacenia za kupowane dobro lub usługę. Ich ciężar ponosi konsument, a podatnikiem jest sprzedawca dobra
a. od towarów i usług (VAT)
b. akcyzowy
c. podatek od gier
d.
II. Kryterium stosunku przedmiotu opodatkowania do źródła podatku (relacja: kto jest obciążony podatkiem, a kto go uiszcza)
1. Podatki bezpośrednie - opodatkowaniu podlegają dochody podatnika i posiadany przez niego majątek np.:
a. podatki przychodowe
b. podatki dochodowe
c. podatek majątkowy od posiadania majątku oraz przyrostu majątku
2. Podatki pośrednie - są jednym ze składników cen produktów i są płacone w momencie dokonywania zakupów.
a. podatki od obrotu majątkiem i wydatków,
b. pozostałe podatki
III. Kryterium podziału dochodów podatkowych między państwo i samorząd terytorialny
1. Państwowe - trafiają do Centralnego Budżetu Państwa. Zasilane wpływami z podatków budżetu państwa i budżetów gmin
a. podatek od towarów, usług.
2. Samorządowe - trafiają wyłącznie do Kasy Samorządu.
a. podatek rolny,
b. podatek leśny,
c. podatek od nieruchomości,
d. podatek od środków transportowych.
3. Podatki wspólne - trafiają częściowo do Centralnego Budżetu Państwa, częściowo do Samorządowego.
a. podatek od osób fizycznych (85% przypada budżetowi państwa, 15% gminom),
b. podatek od osób prawnych (95% państwo, 5% gminy)
Przychody z podatków
Krzywa Laffera
Krzywa opiera się na założeniu, że wpływy do budżetu (z podatków) zależą od dwóch wielkości:
· podstawy opodatkowania (wysokości dochodów)
· wysokości stóp podatkowych (h)
Przy niskiej stopie opodatkowania np. 20% i dochodzie stanowiącym podstawę opodatkowania wynoszącym 500 jednostek pieniężnych, można uzyskać takie same wpływy do budżetu T1, jak przy wysokiej stopie opodatkowania np. 80% oraz dochodzie wynoszącym 125 jednostek.
xxksxx