THE PRESENT SIMPLE 1.Wz�r zdania twierdz�cego: PODMIOT+(przys�. cz�stotl.)+CZASOWNIK G�.+...+(okre�lenie przys�.) 2.Zastosowanie Czas Present Simple jest stosowany g��wnie dla okre�lenia czynno�ci zwyczajowych, powtarzaj�cych si� oraz takich czynno�ci lub stan�w, kt�re s� sta�e, charakterystyczne, typowe lub w�a�ciwe dla podmiotu zdania. Pijam du�o kawy I drink much coffee W dzisiejszych czasach ludzie du�o pal� Nowdays people smoke a lot Czas ten mo�na r�wnie� zastosowa� w nag��wkach gazet, narracji, relacjach zdarze� oraz w przypadku czynno�ci maj�cych si� odby� w przysz�o�ci, z tym, �e s� one obj�te harmonogramem, programem, planem lub wynikaj� z rozk�adu jazdy. G��wny �wiadek ginie Key witness dies Ten mecz zaczyna sie o 11 The match starts at 11 3.Charakterystyczne przys��wki cz�stotliwo�ci oraz okre�lenia przys��wkowe: ALWAYS-zawsze, NEVER-nigdy, OFTEN/FREQUENTLY-cz�sto, RARELY/SELDOM-rzadko, USUALY-zwykle, SOMETIMES-czasami, OCCASIONALLY-od czasu do czasu, EVER-kiedykolwiek, NOWDAYS-w dzisiejszych czasach, EVERY MORNING-ka�dego ranka, ON FRIDAYS-w pi�tki, ONCE A WEEK-raz w tygodniu 4.Budowa pyta� i przecze�: Z wyj�tkiem czasownik�w: TO BE-by� oraz TO HAVE-tut. posiada�, z kt�rymi pytania budujemy przez inwersj�, czyli zamian� szyku wyraz�w W 1 i 2 os. l. poj. oraz w 1, 2 i 3 os. l. mn. pytania i przeczenia budujemy przy pomocy czasownika posi�kowego DO Wyj�tek stanowi� pytania o podmiot Zdanie twierdz�ce: Jego rodzice daj� mu kieszonkowe co tydzie� His parents give him pocket money every week Pytania og�lne: (Czy jego rodzice daj�...) Do his parents give him pocket money every week? (Czy jego rodzice nie daj�) Don't his parents give him pocket money...? lub Do his parents not give him pocket money...? Pytania szczeg�owe o podmiot: (Kto daje) 3 os. l. poj. Who gives him pocket money every week? (Czyi rodzice daj�) Whose parents give him pocket money every week? Natomiast, np.: (Kto nie daje mu pieni�dzy?) Who doesn't give him any money? Pozosta�e pytania szczeg�owe maj� nast�puj�cy szyk: WYRAZ PYTAJ.+SZYK PYT. OG�L. (ale bez wyrazu(�w), o kt�ry(e) pytamy) (Co daj�) What do his parents give him every week? Zdanie przecz�ce: His parents don't give him pocket money every week. -w 3 os. l. poj. pytania i przeczenia budujemy przy pomocy czasownika posi�kowego DOES Wyj�tek stanowi� pytania o podmiot. Zdanie twierdz�ce: Jego ojciec daje mu kieszonkowe co tydzie� His father gives him pocket money every week Pytania og�lne: (Czy jego ojciec daje...) Does his gather give him pocket money every week? (Czy jego ojciec nie daje) Doesn't his father give him pocket money every week? lub Does his father not give him pocket money every week? Pytania szczeg�owe o podmiot: (Kto daje) Who gives him pocket money every week? (Czyj ojciec daje) Whose father gives him pocket money every week? Pozosta�e pytania szczeg�owe maj� nast�puj�cy szyk: WYRAZ PYTAJ.+SZYK PYT. OG�L. (ale bez wyrazu(�w), o kt�ry(e) pytamy) (Co daje) What does his father give him every week? THE PRESENT CONTINOUS 1.Wz�r zdania twierdz�cego: PODMIOT+BE (AM/ARE/IS)+CZASOW. G��WNY z ko�c. -ING+...+(okre�lenie czasu) 2.Zastosowanie Czas Present Continous jest stosowany g��wnie dla okre�lenia zdarze� lub czynno�ci, kt�re maj� miejsce (trwaj�) teraz, lecz niekoniecznie w tej w�a�nie chwili, ale r�wnie� w tera�niejszo�ci obejmuj�cej d�u�szy okres czasu, np.: obecnie, w tym tygodniu. On s�ucha radia teraz He is listening to the radio now Pada �nieg teraz It is snowing now Czas ten mo�na r�wnie� zastosowa� w przypadku czynno�ci zamierzonych lub zaplanowanych (przez wykonawc� czynno�ci), kt�re maj� si� odby� w przysz�o�ci. Jad� jutro do Londynu I'm going to London tomorrow On wydaje przyj�ci wieczorem He is giving a party tonight 3.Charakterystyczne przys��wki cz�stotliwo�ci oraz okre�lenia przys��wkowe: NOW-teraz, AT PRESENT-obecnie, AT THE (PRESENT) MOMENT-w tej chwili TODAY-dzisiaj, THIS MORNING-tego ranka, TOMMOROW-jutro 4.Budowa pyta� i przecze�: W czasie Present Cont. pytania budujemy przez inwersie, czyli zmian� szyku wyraz�w Zdanie twierdz�ce: Ci ameryka�scy tury�ci rozmawiaj� z twoim koleg� teraz. Teh American tourists are talking to your frieng now. Pytania og�lne: (Czy...) Are the American tourists talking to your friend now? (Czy nie...) Aren't the American tourists talking to your friend now? lub Are the American tourists not talking to your friend now? Pytania szczeg�owe o podmiot: (Kto rozmawia) 3. os. l. poj. Who is talking to your friend now? (Kt�rzy tury�ci) Which tourists are talking to your friend now? Natomiast, np.: (Kto nie rozmawia teraz?) Who isn't talking now? Pozosta�e pytania szczeg�owe maj� nast�puj�cy szyk: WYRAZ PYTAJ.+SZYK PYT. OG�L. (ale bez wyrazu(�w), o kt�ry(e) pytamy) (Z kim) Who(m) are teh American tourists talking to now? (Z czyim koleg�) Whose friend are the American tourists talking now? Zdanie przecz�ce: The American tourists aren't talking to your friend now. Czasowniki wyra�aj�ce stany emocjonalne, os�d, przekonanie, posiadanie oraz czasowniki wyra�aj�ce percepcj� przy pomocy zmys��w zwykle nie wyst�puj� w czasie PRESENT CONTINOUS, lecz w czasie PRESENT SIMPLE. Oto najcz�ciej spotykane: BELIVE, BELONG, CARE, CONTAIN, COST, DEPEND, DISLIKE, EXPECT, FORGET, FORGIVE, HATE, HAVE, HEAR, KNOW, LOVE, MEAN, MIND, NOTICE, OWN, POSSESS, REALIZE, RECALL, RECOGNIZE, REFUSE, REMEMBER, SEE, SEEM, SMELL, SUPPOSE, THINK, UNDERSTAND, WANT. THE PRESENT PERFECT 1.Wz�r zdania twierdz�cego: PODMIOT+HAVE (3 os. l. poj.-HAS)+(przys�.)+IMIES�. BIERNY (3-cia forma)+...+(przys�. lub okre�l. przys�.) 2.Zastosowanie Czas Present Perfect jest czym� w rodzaju kombinacji przesz�o�ci z tera�niejszo�ci�, tzn. czas ten zawsze sugeruje lub wskazuje na powi�zanie czasu przesz�ego z tera�niejszym -u�ywaj�c czasu Present Perfect, nawi�zujemy do minionego zdarzenia (lub jego braku) tylko dlatego, �e znaczenie, skutki, czy te� konsekwencje tego zdarzenia (lub jego braku) s� w dalszym ci�gu odczuwalne w tera�niejszo�ci -czas Present Perfect stosujemy r�wnie� wtedy, kiedy m�wimy o kontynuowaniu, trwaniu stanu, czy te� czynno�ci od pewnego okresu czasu lub od pewnego momentu w przesz�o�ci do chwili obecnej 3.Charakterystyczne przys��wki cz�stotliwo�ci oraz okre�lenia przys��wkowe: FOR+okres czasu-OD jakiego� czasu do teraz np.: FOR A LONG TIME-od dawna, FOR 2 HOURS-od 2 godzin, FOR MANY DAYS-od wielu dni, FOR 8 YEARS-od 8 lat SINCE-moment w przesz�o�ci-OD jakiego� momentu w przesz�o�ci do teraz np.: SINCE 9 O'CLOCK-od godziny 9, SINCE FRIDAY-od pi�tku, SINCE 1987-od 1987 JUST-w�a�nie, ALREADY- (w zd. twierdz. i pytaj.) ju�, YET-(w zd. pytaj.) ju�, YET-(w zd. przecz. z NOT) jeszcze (nie), LATELY-ostatnio, RECENTLY-niedawno, AT LAST-nareszcie, EVER-kiedykolwiek, NEVER-nigdy, SO FAR-jak dot�d, UP TILL NOW-do tej pory, UP TO THE PRESENT-do teraz A oto kilka wyra�e� przys��wkowych, kt�re okre�laj� niezako�czony, a wi�c zwi�zany z tera�niejszo�ci� okres czasu (nie wiadomo kiedy dok�adnie, w obr�bie wyszczeg�lnionego okresu czasu, zdarzenie mia�o miejsce): THIS MORNING-dzisiaj rano, THIS WEEK-w tym tygodniu, TODAY-dzisiaj 4.Budowa pyta� i przecze�: W czasie Present Perfect pytania budujemy przez inwersj�. -wz�r pyta� dla 1 i 2 os. l. poj. oraz 1, 2 i 3 os. l. mn. Zdanie twierdz�ce: Jego rodzice wys�ali im 2 kr�tkie wiadomo�ci ostatnio HIs parents have sent them 2 short messages lately Pytania og�lne: (Czy...) Have his parents sent them 2 short messages lately? (Czy nie) Haven't his parents sent them 2 short messages lately? Pytania szczeg�owe o podmiot: (Kto wys�a�) 3 os. l. poj. Who has sent them 2 short messages lately? Natomiast, np.: (Kto nie wys�a� �adnej wiadomo�ci?) Who hasn't sent any message? Pozosta�e pytania szczeg�owe maj� nast�puj�cy szyk: WYRAZ PYTAJ.+SZYK PYT. OG�L. (ale bez wyrazu(�w), o kt�ry(e) pytamy) (Co wys�ali) What have his parents sent them lately? Zdanie przecz�ce: His parents haven't sent them 2 short messages lately -wz�r pyta� dla 3 os. l. poj. Zdanie twierdz�ce: Jego ojciec wys�a� im 2 kr�tki wiadomo�ci ostatnio His father has sent them 2 short messages lately Pytania og�lne: (Czy...) Has his father sent them 2 short messages lately? (Czy nie) Hasn't his father sent them 2 short messages lately? Pytania szczeg�owe o podmiot: (Kto wys�a�) Who has sent them 2 short messages lately? Pozosta�e pytania szczeg�owe maj� nast�puj�cy szyk: WYRAZ PYTAJ.+SZYK PYT. OG�L. (ale bez wyrazu(�w), o kt�ry(e) pytamy) (Co wys�a�) What has his father sent them? Zdanie przecz�ce: His father hasn't sent them 2 short messages lately THE PRESENT PERFECT CONTINOUS 1.Wz�r zdania twierdz�cego: PODMIOT+HAVE (3 os. l. poj.-HAS)+BEEN+CZASOW. G��WNY z ko�c. -ING+...+(okre�l. czasu) 2.Zastosowanie Czas Present Perfect Cont. jest r�wnie�, podobnie jak Present Prefect, czym� w rodzaju kombinacji przesz�o�ci z tera�niejszo�ci�, ale Pr. P. C. tym si� r�ni od Pr. P., �e kiedy m�wimy o czynno�ci przesz�ej, nie skupiamy uwagi na skutkach tej czynno�ci w chwili obecnej, lecz podkre�lamy fakt, �e czynno�� ta trwa przez pewien okres czasu w przesz�o�ci i �e zako�czy�a si� dopiero niedawno lub jeszcze trwa. Mo�emy r�wnie� dok�adnie okre�li� od jakiego czasu lub od kt�rego momentu w przesz�o�ci trwa dana czynno��. Mo�na go r�wnie� stosowa� w odniesieniu do czynno�ci cz�sto powtarzaj�cej si�. A oto czasowniki, kt�re same w sobie wyra�aj� ci�g�o�� (trwanie) czynno�ci i dlatego cz�sto wyst�puj� w Pr. P. C. (z regu�y z SINCE i FOR): TO LIVE-mieszzka�, TO LIE-le�e�, TO LEARN-uczy� si�, TO REST-odpoczywa�, TO SIT-siedzie�, TO SLEEP-spa�, TO STAND-sta�, TO STAY-przebywa�, TO STUDY-studiowa�, TO WAIT...
poncza