J. Auleytner POLITYKA SPO�ECZNA SPIS ROZDZIA��W Przedmowa do wydania III.................................................................................... 17 I. TEORETYCZNE PODSTAWY NAUKI O POLITYCE SPO�ECZNEJ 1. Polityka spo�eczna jako dzia�alno�� i jako dyscyplina naukowa................. 21 2. Kwestia socjalna jako przedmiot nauki o polityce spo�ecznej .................... 61 3. Polityka spo�eczna w programach lat okupacji (1939 - 1945) .................... 92 4. Doktryny polityki spo�ecznej ...................................................................... 99 5. Liberalizm i jego niekt�re szko�y spo�eczne...............................................107 6. My�l narodowa, agraryzm i konserwatyzm a polityka spo�eczna...............152 7. Socjalizm i jego niekt�re szko�y spo�eczne.................................................169 8. Doktryna socjalna Ko�cio�a katolickiego i prawos�awnego........................192 9. Katolicyzm spo�eczny w Polsce..................................................................211 lO.Ekorozw�j ...................................................................................................231 II. PODMIOTY POLITYKI SPO�ECZNEJ I ICH AKTYWNO�� 11.Organizacja Narod�w Zjednoczonych jako podmiot globalnej polityki spo�ecznej ....................................................................................................245 12.1nstytucje europejskiej polityki spo�ecznej .................................................272 13.Pa�stwowe podmioty polskiej polityki spo�ecznej .....................................306 14.Fundusze celowe i sk�adkowe w polityce spo�ecznej..................................404 15. Samorz�d terytorialny jako lokalny podmiot polityki spo�ecznej................421 l�.Pozapa�stwowe podmioty polityki spo�ecznej............................................463 17.Zako�czenie- prognoza polskiej polityki spo�ecznej..................................481 SPIS TRE�CI Przedmowa do wydania III.................................................................................... 17 I. TEORETYCZNE PODSTAWY NAUKI O POLITYCE SPO�ECZNEJ 1. Polityka spo�eczna jako dzia�alno�� i jako dyscyplina naukowa.................. 21 1.1 Geneza polityki spo�ecznej................................................................. 21 1.2. Nauka wobec konfliktu kapita� - praca.............................................. 22 1.3. Poj�cie polityka spo�eczna w Polsce do II wojny �wiatowej ............. 23 1.4. Poj�cie polityka spo�eczna w Polsce powojennej .............................. 28 1.5. Polityka spo�eczna w latach stalinizmu.............................................. 31 1.6. Nauka o polityce spo�ecznej po 1957................................................. 32 1.7. Nauka o polityce spo�ecznej po 1989................................................. 38 1.8. M. Weber i jego krytyka nauk spo�ecznych ....................................... 42 1.9. Odpowied� aksjolog�w...................................................................... 45 1.10. Zwolennicy kompromisu naukowego ................................................ 47 1.11. Polityka spo�eczna w systemie nauk .................................................. 49 1.12. Prekursorzy w nauce o polityce spo�ecznej........................................ 53 1.13. Podsumowanie ................................................................................... 59 2. Kwestia socjalna jako przedmiot nauki o polityce spo�ecznej...................... 61 2.1. Kwestia socjalna jako swoisty koszt post�pu..................................... 61 2.2. Naukowa tradycja poj�cia kwestia spo�eczna .................................... 62 2.2.1. Ewolucjonizm kwestii socjalnej .................................................. 62 2.2.2. Teoria asymetrii ........................................................................... 63 2.2.3. Teoria nier�wno�ci....................................................................... 64 2.2.4. Teoria sprzeczno�ci spo�ecznych ................................................. 67 2.2.5. Teoria zawodno�ci �adu spo�ecznego........................................... 68 2.3. Wymiary kwestii spo�ecznej .............................................................. 71 2.3.1. Wymiar lokalny ........................................................................... 71 2.3.2. Wymiar narodowy ....................................................................... 73 2.3.3. Wymiar globalny ......................................................................... 76 2.4. Polska kwestia spo�eczna w XX wieku.............................................. 78 2.4.1. Dualne pojmowanie kwestii spo�ecznej ....................................... 78 2.4.2. Brak historii polityki spo�ecznej .................................................. 79 2.4.3. Podej�cie podmiotowe do kwestii spo�ecznej .............................. 80 2.4.4. Podej�cie przedmiotowe do kwestii spo�ecznej ........................... 83 2.5. Pr�ba zdefiniowania kwestii spo�ecznej ............................................ 86 2.6. Podsumowanie ................................................................................... 89 3. Polityka spo�eczna w programach lat okupacji (1939-1944) ....................... 92 3.1. W poszukiwaniu nowego �adu ........................................................... 92 3.2. Koncepcje socjalistyczne (nie komunistyczne).................................. 92 3.3. Koncepcje narodowe.......................................................................... 94 3.4. Koncepcje chadeckie.......................................................................... 96 3.5. Koncepcje agrarne.............................................................................. 97 Doktryny polityki spo�ecznej ....................................................................... 99 4.1. Doktryny polityki spo�ecznej jako problem badawczy ...................... 99 4.2. Funkcje doktryn polityki spo�ecznej ..................................................103 4.3. Niekt�re metodologiczne problemy doktryn polityki spo�ecznej................................................................107 Liberalizm i jego niekt�re szko�y spo�eczne ................................................110 5.1. Za�o�enia i nurty ................................................................................110 5.2. Brytyjski model liberalnej polityki spo�ecznej pa�stwa ....................115 5.2.1. Ewolucja socjalnej roli pa�stwa...................................................115 5.2.2. Edukacja jako spos�b odnawiania �yciowych szans ...................117 5.3. Niemiecki model socjalnej gospodarki rynkowej ..............................120 5.3.1. Sytuacja powojenna - w poszukiwaniu nowego �adu ..................120 5.3.2. Zasady socjalnej gospodarki rynkowej ........................................122 5.3.3. Socjalna gospodarka rynkowa w praktyce...................................124 5.3.4. Zasada pluralizmu w polityce spo�ecznej ....................................126 5.4 Spo�eczny empiryzm pa�stwa polskiego lat 1918-1939 .....................130 5.4.1. Sp�r o czas pracy .........................................................................130 5.4.2. Przyk�ady walk parlamentarnych o kszta�t ustaw socjalnych ......131 5.4.3. Sanacja wobec polityki spo�ecznej ..............................................133 5.4.4. Empiryczne kszta�towanie polityki spo�ecznej ............................134 5. 5. Empiryzm W. Zawadzkiego..............................................................136 5. 6. Paternalizm A. Heydla ......................................................................140 5. 7. Demokratyzacja polityki spo�ecznej F. Zweiga ................................142 5. 8. Antyegalitaryzm w Polsce socjalizmu realnego................................145 5. 9. Biurokratyzacja wsp�czesnej polityki spo�ecznej pa�stwa..............145 5.10. Podsumowanie ..................................................................................151 My�l narodowa, agraryzm i konserwatyzm a polityka spo�eczna................152 6.1. Warto�ci w my�li narodowej ..............................................................152 6.2. Kwestie spo�eczne S. G��bi�skiego (1913r.) .....................................153 6.3. Kwestia robotnicza R. Dmowskiego..................................................155 6.4. Agraryzm............................................................................................156 6.5. Konserwatyzm....................................................................................159 6.5.1. Kwestie definicyjne .....................................................................159 6.5.2. Zasady konserwatyzmu................................................................160 6.5.3. Diagnoza sytuacji.........................................................................161 6.5.4. Program dzia�a� socjalnych .........................................................163 7. Socjalizm i jego niekt�re szko�y spo�eczne.......................................................169 7.1. Socjalizm utopijny .............................................................................169 7.2. Anarchizm..........................................................................................170 7.3 Socjalizm bezpa�stwowy E. Abramowskiego ....................................171 7.4. Marksizm ...........................................................................................173 7.5. Sp�r o podmiotowo�� zwi�zk�w zawodowych w socjalizmie pa�stwowym...............................................................174 7.5.1. Anarchosyndykalizm ................................................
marszalek1