55
Opakowanie stanowi ważny składnik produktu.
Chroni towar przed zniszczeniem, zapewnia jego atrakcyjny wygląd i dostarcza klientowi informacje o towarze. Rola opakowania jest znacznie większa:
-właściwe opakowanie jest warunkiem wprowadzenia nowoczesnych form sprzedaży tj. sprzedaż samoobsługowej, czy sprzedaży z automatu.
Ponad 90% wyrobów rynkowych wymaga odpowiedniego opakowania. Z ogólnej puli opakowań przypada u nas ok. 40% opakowań z takich tworzyw jak:
Ø papier
Ø karton
Ø tektura 20% stanowią opakowania metalowe, ponad 30% to drewniane, oraz ponad 6% stanowią opakowania tkaninowe.
Opakowanie spełnia wiele funkcji.
*Opakowanie chroni produkt, gdy znajdzie się on u samego (nabywcy) użytkownika. Czyni on produkt dogodniejszy w użyciu, zabezpiecza przed zniszczeniem, zapobiega przed utratą świeżości, zmianie barwy, zabrudzeniem, zapewnia zasady higieny.
*Dostarcza pełnych informacji o produkcie, surowcach, sposobie użytkowania .
*Opakowanie jest również doskonałym środkiem reklamowym i poprzez swoją estetykę i elegancję zachęca klienta do kupna, dlatego przy projektowaniu opakowań należy uwzględnić wymagania mody i dostosować do bieżących potrzeb użytkownika.
*Promuje produkt
Ø informowanie na etykietkach o cechach produktu, składnikach i sposobie użycia
Ø oferowanie przepisów i rad
Ø dodatkowe korzyści (np.: niższa cena przy opakowaniach zbiorczych, bielizna, żywność, kasety)
Ø promowanie innych produktów firm (przedstawienie na opakowaniu poszczególnych produktów firmy całej jej oferty - np.: Jacobs i inni)
Opakowanie stanowi ważny element strategii marketingowej. Pomysłowe opakowanie o oryginalnym kształcie i kolorze może odegrać niemałą rolę w walce konkurencyjnej. Pobudzając wyobraźnię i prowokując oczekiwania konsumenta może pomóc firmie w uzyskaniu dodatkowych punktów, wobec konkurentów. Mając dobry produkt i atrakcyjne opakowanie firma może dużo zaoszczędzić na wydatkach na reklamę. Dobre i funkcjonalne opakowanie przyczynia się zatem do zwiększenia dogodności związanych z przechowywaniem i użytkowaniem produktu.
Opakowanie nie istnieje samo dla siebie, powinno być wkomponowane w całą strategię marketingu-mix. Z punktu widzenia kształtowania strategii marketingowej są istotne następujące funkcje opakowania.
*tworzenie-za pomocą kształtu, rozmiaru, koloru materiału, bądź wzoru-wizerunek produktu. Jego piękna ekonomiczność, dobrej jakości, lub kombinacji tych bądź innych walorów (funkcja promocyjna)
*precyzyjne i bezbłędne identyfikowanie produktu tak aby konsument nie pomylił go z produktem konkurencyjnym oraz odgrywanie roli „Cichego sprzedawcy” zwłaszcza gdy sprzedaż produktu jest samoobsługowa.
Dobrze zaprojektowane i starannie wykonane opakowanie pełni funkcję promocyjną. Atrakcyjnie opakowany produkt jest na ogół częściej nabywany przez konsumentów, co prowadzi do zwiększenia rotacji i obniżenia kosztów sprzedaży. Bywa, że opakowanie staje się efektywniejszym narzędziem promocji niż reklama. Ładnie opakowany produkt umieszczony w dobrym miejscu na półkach sklepowych, oraz w oknach wystawowych, może bardziej zachęcać do zakupu niż reklama produktu, która pojawiła się tylko chwilowo. Jeśli produkt jest bardzo drogi i bardzo dobrej jakości, opakowanie też powinno być bardzo dobre, wyszukane i oryginalne. Sukces niektórych firm działających dla klientów kupujących produkt z przeznaczeniem na prezent i upominki z różnych okazji polega na tym, że produkt stanowi element oryginalnego opakowania.
Opakowanie spełnia funkcję promocyjną w stosunku do handlu i do nabywcy. Funkcję promocyjną w stosunku do nabywcy spełniają głównie opakowania jednostkowe. Promują one produkt znajdujący się wewnątrz opakowania oraz kształtują u nabywcy pozytywne wyobrażenie o cechach użytkowych produktu.
Promocyjne znaczenie opakowań jest szczególnie duże w odniesieniu do artykułów codziennego i częstego użytku, znacznie mniejsze jest przy sprzedaży artykułów wybieralnych nie odgrywa natomiast prawie żadnej roli w handlu dobrami trwałego użytku.
Opakowanie nie tylko promuje produkt. Stanowi również swoistą wizytówkę producenta i jest przydatne w tworzeniu wizerunku firmy. Wzrost znaczenia opakowań jako środka informacji (pełni ono wówczas rolę nośnika informacji o produkcie i producencie), jest spowodowany rozwojem samoobsługi.
W supermarkecie gdzie konsumenci mają do wyboru dziesiątki marek tych samych towarów, jednym z warunków rynkowego powodzenia produktu jest jego wyróżnienie się właśnie dzięki opakowaniu. Liczą się tu dwa czynniki – zdolność opakowań do zwrócenia uwagi klienta oraz czas odnalezienia poszukiwanego produktu (efekt półki). Pierwszy z nich ma za zadanie zwrócenie uwagi nabywcy na produkt, którego jeszcze nie zna, drugi – skrócenie czasu poszukiwania znanego już towaru na półce sklepowej.
Rozwój nowoczesnych form handlu powoduje, że w niektórych branżach opakowanie staje się najważniejszym nośnikiem informacji o produkcie.
Funkcje promocyjne i informacyjne opakowania są także związane z tym, że 80% decyzji zakupu określonego produktu jest podejmowane w sklepie, kiedy konsument stoi bezpośrednio przed półką z produktami. Warto pamiętać że w ciągu 30 minut konsument może zobaczyć:
1. 100 kolorowych reklam w czasopismach
2. 15 reklam w telewizji
3. 20 000 produktów na półkach sklepowych
W 1990 roku w USA 44% łącznych wydatków na opakowania oraz reklamę stanowiły wydatki na opakowania, a 56% na reklamę.
Opakowanie można podzielić na wiele grup , uwzględniając różne kryteria tego podziału . W przypadku rozpatrywania zagadnienia styku opakowań z towarami możemy rozróżnić opakowania :
Ø bezpośrednie
Ø pośrednie
Opakowania bezpośrednie lub wewnętrzne-są utożsamiane z opakowaniami jednostkowymi . Opakowania te bezpośrednio stykają się z towarami . Stanowią podstawową ochronę przed wpływami zewnętrznymi .
Do opakowań bezpośrednich zaliczamy :
Ø opakowania szklane : butelki ,słoje ,ampułki ,fiolki.
Ø opakowania papierowe : torby ,papiery do owijania.
Ø opakowania kartonowe : pudełka kartonowe ,opakowania z masy papierowej (np.: wytłaczanki do jaj , tacki ) , kubki kartonowe .
Ø opakowania z tworzyw sztucznych : termoplastycznych , (torebki i owinięcia z folii giętkich , tacki , pudełka ).
Ø opakowania metalowe : puszki , pudełka , tuby , tacki .
Ø opakowania aerozolowe : pojemniki ciśnieniowe do dozowania produktu (np.: do środków owadobójczych , środków czyszczących , higienicznych .
Opakowania pośrednie-są zwane również pod nazwą opakowań zewnętrznych służą one do ochrony towarów w opakowaniach bezpośrednich , jak i samych opakowań .
Odgrywają także ważną rolę zwłaszcza w czasie transportu i w przechowywaniu . Opakowania pośrednie chronią towar od uszkodzeń mechanicznych , wpływów atmosferycznych , czy też kradzieży . Spełniają również zadanie opakowania ochronnego , niekiedy detalicznego , a dość często transportowego .
Do opakowań pośrednich zaliczamy :
Ø skrzynki i klatki drewniane : skrzynki drewniane zbijane .
Ø opakowania bednarskie : beczki , bębny .
Ø pudła tekturowe : tektura-tworzywo opakowań transportowych : pudła .
Ø worki : papierowe , tkaninowe , z tworzyw sztucznych .
Ø bale
Ø balony
Ø opakowania do maszyn i urządzeń ciężkich .
Ø W zależności od przeznaczenia rozróżniamy opakowania :
Ø jednostkowe
Ø zbiorcze
Ø transportowe
Opakowania jednostkowe-(najczęściej bezpośrednie)
Zawierają określoną ilość towarów sprzedawanych w handlu detalicznym . Opakowania te powinny umożliwiać rozpoznanie opakowanej jednostki .
Opakowania zbiorcze-zawierają od kilku do kilkudziesięciu opakowań jednostkowych . Są stosowane z reguły jako opakowania ochronne . Docierają do punktów sprzedaży detalicznej , ale najczęściej nie są przeznaczone dla konsumentów . Do klientów trafiają wyłącznie w razie zakupu dużej liczby opakowań jednostkowych . Opakowania zbiorcze ograniczają liczbę czynności manipulacyjnych i ułatwiają transport wewnętrzny . W ten sposób są pakowane m.in.: przyprawy do potraw , zapachy do ciast , niektóre słodycze .
Opakowania transportowe-obejmują takie ilości towarów , które są najwłaściwsze do wykonania czynności manipulacyjnych i samego transportu . Mogą to być zarówno opakowania bezpośrednie ( cysterny do mleka , skrzynki na owoce , beczki ) jak i pośrednie ( skrzynie , pudła , kontenery )
Ze względu na trwałość opakowań dzielimy je na :
Ø opakowania trwałe (beczki , bańki , kartoniki , folie )
Ø opakowania nie trwałe (torebki )
Ø Właściwości użytkowe opakowań decydują głównie o ich podziale na :
Ø opakowania jednorazowego użytku
Ø opakowania wielokrotnego użytku
Opakowania wielokrotnego użytku są zarówno zwrotne np.: beczki , skrzynie , kontenery , niektóre butelki,
jak i bezzwrotne , które mogą być dowolnie używane przez odbiorcę we właściwym zakresie . Do tych ostatnich należą np.: skrzynie po owocach południowych czy też nietypowe butelki .
W zależności od stopnia przystosowania opakowań do cech i właściwości towaru możemy podzielić je na :
Ø uniwersalne
Ø specjalne
Opakowania uniwersalne-mogą być wykorzystywane do towarów różnych branż , np.: butelki z tworzyw sztucznych mogą służyć do oleju (artykuł żywnościowy) lub płyn do mycia naczyń (artykuł nie żywnościowy) . W grupie tej znajduje się większość opakowań pośrednich .
Opakowania specjalne-mają ściśle określone przeznaczenie np.: beczki na śledzie , pudełka do zapałek .
Ze względu na materiały , z których są produkowane opakowania możemy wśród nich rozróżnić opakowania :
Ø drewniane
Ø metalowe
Ø papierowe
Ø szklane
Ø tkaninowe
Ø ceramiczne
Do wad opakowań drewnianych zaliczamy higroskopijność (zdolność pochłaniania wilgoci z otoczenia) , są łatwo palne , niekiedy wydzielają zapach żywicy i mogą tym samym ujemnie oddziaływać na opakowany towar . Opakowania te są wycofywane i zastępowane znacznie tańszymi opakowaniami z tworzyw sztucznych .
Do opakowań metalowych zaliczamy : puszki , beczki , wiadra , pudełka , pojemniki , skrzynie , tuby , Są często stosowane jako opakowania wielokrotnego użytku . Surowcem do produkcji tych opakowań jest cienka blacha aluminiowa lub stalowa . Zaletami tego rodzaju opakowań jest duża wytrzymałość mechaniczna i odpowiednia trwałość , co ułatwia transport i przechowywanie oraz umożliwia wielokrotne użytkowanie . Ze względu na łatwość obróbki i odporność na korozję opakowania te są powszechnie stosowane w przemyśle spożywczym . Wadą tych opakowań jest duże przewodnictwo cieplne .
Opakowania papierowe-mają bardzo liczne zastosowanie jako opakowania miękkie i sztywne . Opakowania miękkie to papier pakowy (zwykły i krepowany)
papier pakowy uszlachetniony (parafinowy , półpergaminowy) oraz powlekany tworzywami sztucznymi lub metalowymi . Do opakowań sztywnych zaliczamy : kartony , tekturę falistą jedno- i wielowarstwową oraz sklejkę tekturową wielowarstwową (może być stosowana do produkcji bębnów) . Papier jako opakowanie charakteryzuje się dobrymi właściwościami mechanicznymi , małą masą , bezwonnością , słabym przewodnictwem cieplnym . Jest też łatwy do przerobu.
Można wykonać na nim nadruki jedno- i wielobarwne . Papier jest stosunkowo tani w produkcji . Istnieje również możliwość jego odzyskania z makulatury (jest przyjazny dla środowiska) .
Opakowania papierowe mogą być jednostkowe (tuby ,pudełka , kubki ) , a także transportowe (skrzynki tekturowe , worki papierowe , wytłaczanki z mas papierniczych np.: do jaj) . Papier stosuje się również do bezpośredniego owijania towaru . Główną wadą opakowań papierowych jest szybkie wchłanianie wody (nasiąkliwość) , która zmniejsza wytrzymałość mechaniczną .
Opakowania szklane-są dość rozpowszechnione dzięki licznym zaletom . Stosuje się je głównie do pakowania artykułów żywnościowych . Mimo to coraz częściej spotykamy opakowania zastępcze np.: z tworzyw sztucznych . Do opakowań szklanych zaliczamy : butelki ,słoiki ,słoje ,balony , ampułki , fiolki . Mogą być produkowane ze szkła bezbarwnego lub barwionego . Szkło ciemne (brązowe) nie przepuszcza promieni nadfioletowych , które przyczyniają się do utraty witaminy C . Wśród licznych zalet należy przede wszystkim wymienić :
Ø gładkość powierzchni
Ø nienasiąkliwość
Ø obojętność odporność chemiczną
Ø przezroczystość
Ø stosunkowo dobrą higieniczność
Tego typu opakowania są zaliczane do opakowań wielokrotnego użytku .
Do wad opakowań szklanych zaliczamy :
Ø kruchość tj. wrażliwość na urazy mechaniczne
Ø szybkość zmiany temperatury
Ø konieczność stosowania często opakowań ochronnych
wojtas1400