Makroekonomia -cišga.doc

Makroekonomia a mikroekonomia

a)                     makroekonomia to inaczej ekonomia dużej skali (gr. makro), zaś mikroekonomia - to ekonomia małej skali (gr. mikro);

b)                     różnice w podejściu i metodzie - makroekonomia zajmuje się gospodarką jako całością i bada występujące w niej współzależności między podstawowymi zmiennymi (agregatami), takimi jak np. konsumpcja, inwestycje i produkcja;

Cel - osiągnięcie maksymalnej satysfakcji z tytułu konsumpcji w drodze efektywnego wykorzystania rzadkich zasobów

Metoda makroekonomii

a)                     zasady budowy modelu;

b)                     przyjęte założenia upraszczające;

c)                     koncentracja na najbardziej istotnych związkach;

d)                     próba znalezienia kompromisu między ogólnością i szczegółowością

-                      rezygnacja z nadmiernej liczby szczegółów, co pozwala zachować kontrolę nad analizą,

-                      umiar w tej rezygnacji, aby model nie odbiegał nazbyt od rzeczywistości.

Makroekonomiczne – przedsiębiorstwo na poziomie gospodarczym.

Czyli jeśli bezrobocie rośnie o 1% to produkcja spada o 3%

Metodologia

·                      obserwacja faktów;

·                      sformułowanie hipotezy;

·                      testowanie hipotezy;

·                      akceptacja, odrzucenie, modyfikacja hipotezy;

·                      ponowne testowanie hipotezy;

·                      sformułowanie prawa, modelu ekonomicznego;

Cele mikroekonomiczne:

·                      Maksymalizacja zysków;

·                      Minimalizacja kosztów;

·                      Maksymalizacja użyteczności.
Cele makroekonomiczne:

·                      Wzrost gospodarczy;

·                      Pełne zatrudnienie;

·                      Stabilny poziom cen;

·                      Produkcja gospodarcza (PKB)

·                      Pełne zatrudnienie, niskie bezrobocie

·                      Niska inflacja, czyli stabilny poziom cen

·                      Handel zagraniczny, żeby import nie przewyższał eksportu

·                      Budżet państwa

·                      Polityka fiskalna

·                      Niekiedy deficyt
Polityka ekonomiczna- czyli jak te cele osiągnąć

·                      kreślenie celu - (pełne zatrudnienie);

·                      sformułowanie alternatywnych opcji mających za zadanie osiągnięcie danego celu oraz określenie możliwych skutków zastosowania danej polityki (pełne zatrudnienie - polityka fiskalna – czyli podatki, polityka pieniężna – czyli banki centralne, komercyjne, operacje otwartego rynku);

·                      zastosowanie i ocena wdrażania wybranej polityki.
Cena rośnie, popyt maleje.

Zagregowany Popyt (AD) – inaczej globalny, suma wszystkich dóbr w gospodarce
Popyt to konsument, czyli to co chce on kupić.

Popyt zależy od ceny, dochodu, indywidualne ceny dóbr substytucyjnych (zamiennych) i komplementarnych (uzupełniających), np. jeśli cena auta rośnie to cena popytu na nie także
Cena rośnie,  to podaż też rośnie.

Podaż to producent, czyli to ile dóbr producenci produkują.

Negatywnie na podaż wpływają:

-                      koszty produkcji maja wpływ na podaż

-                      państwo, czyli podatki

Pozytywnie na podaż wpływają:

+                      podatki

+                      nowe technologie

Zagregowana Podaż (AS) -  czyli suma całkowitej podaży w gospodarce

Cena rośnie,  to produkcja też rośnie.
Równowaga Makroekonomiczna
Ruch okrężny – zachodzi w gospodarce

a) założenia: brak państwa i wymiany z zagranicą (gospodarka zamknięta);

b) gospodarstwa domowe jako posiadacze (ostateczni dysponenci) wszystkich czynników produkcji (praca, ziemia, kapitał);

INTERPRETACJA:

- krąg wewnętrzny: transfer zasobów rzeczowych;

- krąg zewnętrzny: przepływy pieniężne.

Istotą makroekonomii jest poznanie prawidłowości kształtowania się kategorii ekonomicznych takich jak:

·                      Produkt narodowy

·                      Inflacja

·                      Salda obrotów handlowych i płatniczych

·                      Inwestycje

·                      Bezrobocie

·                      Konsumpcja

·                      Oszczędności

Gospodarka Narodowa

·                      to całość zasobów oraz działalności prowadzonej w sferze produkcji, podziału, obiegi i konsumpcji dóbr i usług w danym kraju.

·                      Jest to więc ogół działań w obrębie państwa, realizowanych w interesie wszystkich obywateli związanych z tworzeniem wartości komercyjnych i ich podziałem.

Podstawowe problemy gospodarki narodowej:

1.                     poziom rozwoju gospodarczego i możliwość jego podnoszenia (inwestycje, akumulacja, stopa oszczędności)

2.                     struktura gospodarki narodowej (struktura produkcji, organizacji, nakładów)

3.                     makroekonomiczna koordynacja działań gospodarczych i sterowanie procesami rozwojowymi (rola państwa w gospodarce).

Najprostszym sposobem zmierzenia rozwoju gospodarki jest stwierdzenie, czy wzrasta produkcja czy też nie.

Struktura działowa gospodarki:

1.                     dział pierwotny (surowcowy) – rolnictwo, leśnictwo, rybołówstwo, górnictwo

2.                     przemysł (przetwórstwo)

3.                     usługi (niematerialne – edukacja, TV itp. oraz materialne – krawiectwo itp.)\
Teoria przemian strukturalnych Fishera, Clarka i Fourastiego

Punktem wyjścia jest podział gospodarki na trzy sektory

·                      Sektor pierwszy – to zawłaszczanie dóbr przyrody

·                      Sektor drugi – to przetwarzanie dóbr na dużą skalę (przemysł, budownictwo, itp.)

·                      Sektor trzeci – to cała gama usług (handel, transport, rekreacja, zdrowie itd.)

Kierunek zmian struktury działowej gospodarki:
Wyróżnia i grupuje elementy gospodarki według rodzajów własności:

a)                     sektor prywatny

b)                     sektor publiczny

Gospodarka wysoko rozwinięta charakteryzuje się:

1.                     dominującym udziałem usług (75-80% wartości PKB)

2.                     znacznym udziałem przemysłu (około 20% wartości PKB)

3.                     stosunkowo niskim udziałem sektora pierwotnego (kilka procent wartości PKB)

Gospodarka średnio rozwinięta charakteryzuje się:

1.                     ominującym udziałem przemysłu (35-40% wartości PKB)

2.                     znacznym udziałem sektora pierwotnego (10-30% wartości PKB)

3.                     usługi – pozostałość

Gospodarka słabo rozwinięta:

1.                     dominuje sektor pierwotny (30-70% wartości PKB)

2.                     wysoki udział usług

3.                     brak przemysłu lub bardzo słabo rozwinięty

Problemy początkowych stadiów wzrostu gospodarczego:

1.                     Ekspansja przemysłu i usług

2.                     Kurczenie się i restrukturyzacja działu pierwotnego

Kwestia działów pierwotnych:

1.                     względnie niski poziom wydajności pracy i związane z tym międzysektorowe zróżnicowanie dochodów, nieracjonalne wykorzystanie siły roboczej w gospodarce, niższa ogólna efektywność gospodarowania i powstawanie zjawisk inflacyjnych

2.                     sprzeczność między globalnym popytem i globalną podażą

3.                     niska cenowa elastyczność podaży produktów działu pierwotnego

4.                     niska cenowa elastyczność popytu na produkty działu pierwotnego

Produkt Krajowy Brutto (PKB)

·                      Wielkość produkcji wytworzona przez czynniki wytwórcze zlokalizowane na terytorium danego kraju, niezależnie od tego kto jest ich właścicielem;

·                      PKB per capita (czyli na osobę) - PKB / całkowita populacja

·                      PKB – wszystko wytworzone w Polsce w ciągu roku

Mierzenie PKB

a)                     sumowanie produkcji (wartości dodanej);

b)                     sumowanie wydatków w kraju;

c)                     sumowanie dochodów;

a)                     Wartość dodana - przyrost wartości dóbr w wyniku określonego procesu produkcji;

Dobra finalne - dobra nabyte przez ostatecznego użytkownika (konsumpcyjne bądź inwestycyjne);

Dobra pośrednie - dobra częściowo przetworzone, które stanowią nakład w procesie produkcji w innym przedsiębiorstwie, gdzie są zużywane.

b)                     Sumowanie wydatków

·                      Podstawowe składniki PKB:

C – wydatki gospodarstw domowych na zakup dóbr i usług;

G – wydatki rządowe;

I – wydatki przedsiębiorstw;

Export – Import (Export netto).
PKB = C + I + G + X

PKB = C + I + G + (Export – Import)

                                             X
Czy poszczególne wartości są wliczane do PKB?

- Stypendium studenta ekonomii; nie, transfery

- zakup nowego ciągnika przez rolnika; tak, inwestycja

- zakup używanych narzędzi przez hydraulika; nie, używane

- zakup nowej łodzi podwodnej przez rząd; tak, G

- fryzjer - wynagrodzenie za ułożenie fryzury; tak, C – usługa

Czy poszczególne wartości są wliczane do PKB Polski? Czy jest to C; I; G?

- Wydajesz 15 zł na bilet do kina? C

- Opłacasz ekipę (100 000) budującą twój dom? I

- Kupujesz dom zbudowany 3 lata temu za 250 000 zł? Nie liczymy

- Płacisz 200 zł za uszycie nowej sukienki? C

- Rząd zwiększa wydatki na armię o 1 mln zł? G

- Budżet państwa wypłaca emeryturę  w wysokości 900 zł? Nie liczymy

- Kupujesz na giełdzie akcje firmy NOKIA warte 2 000 zł? Nie liczymy - transakcja finansowa

- Fabryka Forda kupuje nową maszynę wykorzystywana przy produkcji samochodów? I

...