CHOROBA WRZODOWA ŻOŁĄDKA

                             I DWUNASNICY

     MORBUS ULCEROSUS VENTRICULI ET DUODENII

1        A.Wojtczak  „Choroby wewnętrzne – tom2”

EPIDEMIOLOGIA:

· co 10 dorosły człowiek ma w swym życiu okres w którym cierpi na tę chorobę

· mężczyźni 3x częsciej

· największa liczba zachorowań przypada na okres produkcyjny

· w Polsce wrzody dwunastnicy 3x częsciej niż wrzody żoładka

ETIOLOGIA:

-          etiologia jest wieloczynnikowa i często niejednolita

·  czynniki genetyczne:

-          jeżeli oboje rodzice mieli ch. wrzodową to dziecko jest 10x bardziej obciążone

-          związek z chorobą substancji grupowych krwi:

     ® substancje grupowe wydzielane do soku żołądkowego mają charakter

          mukoproteidów (rola ochronna)

     ® częściej u chorych z grupą krwi 0 – nie wydzielają substancji grupowych

          do soku żołądkowego (niewydzielacze)

·  Helicobacter pylori:

-          ponad 90% chorych z wrzodem dwunastnicy i ok. 70% z wrzodem żołądka

ma infekcję H. Pylori

-  wybitne zmniejszenie częstości wrzodów po likwidacji H. pylori

PATOGENEZA:

· wrzód trawienny – wszelki ubytek tkanki w ścianie żołądka, lub dwunastnicy

                                    zajmujący co najmniej błonę śluzową i podśluzową (sięga

                                    poza muscularis mucosae)

· lokalizacja :

-          3x czesciej w dwunastnicy niżw żołądku

-          w dwunasnicy zwykle w opuszce

-          w żołądku :

®    najczęściej w częsci przedodżwiernikowej, zwł. od strony krzywizny mniejszej

®    rzadziej w trzonie (częściej ściana tylna)

®    inne lokalizacje są nietypowe, choć nie wykluczone

OBRAZ  KLINICZNY:

         -  choroba ma charakter przewlekły z okresami zaostrzeń i remisji

OBJAWY PODMIOTOWE :

· dolegliwości bólowe:

-          zlokalizowane w nadbrzuszu (w dołku sercowym)

-          mają charakter ciężkiego ucisku, lub są palące,drążące w głąb, kurczowe

-          stosunek do posiłków:

        ® przy lokalizacji żołądkowej ból pojawia się wkrótce po, a nawet podczas

             spożywania posiłku

        ® we wrzodach dwunastnicy ból występuje na czczo, nad ranem budząc

             chorego ze snu, ustępuje po jedzeniu na kilka godzin, by potem znów

              powrócić (tak też przy wrzodach okol. odźwiernika)

-          bóle wrzodowe trwają zwykle wiele tygodni, po czym następuje remisja, nawet

bez rzadnego leczenia

-          wznowy, lub zaostrzenie objawów występują najczęsciej wiosna i jesienią

-          niekiedy chory odczuwa ból w nietypowych miejscach np. we wrzodach

wpustu ból promieniuje do klatki piersiowej

-          często towarzyszą odbijanie (kwaśne, gorzkie, piekące) i zgaga

· inne dolegliwości :

-          utrata apetytu

-          częste obstrukcje

-          ¯ m.c.

-          niedokrwistość

OBJAWY PRZEDMIOTOWE :

· badanie palpacyjne :

-          ograniczona, punktowa bolesność uciskowa :

        ® we wrzodach żołądka w dołku sercowym

        ® we wrzodach dwunastnicy w punkcie położonym na 1 – 2 cm.

              w prawo od pępka

BADANIA DODATKOWE :

· RTG z podwójnym kontrastem:

-          obarczone dużym błędem 50% przy wrzodach dwunastnicy i 30%

             przy wrzodach żoładka (fałszywie (+) i fałszywie (-))

-          oraz niszy wrzodowej

· gastroduodenoskopia :

-          oglądanie śluzówki + endoskopowa biopsja celowana

-          pozwala śledzić i stwierdzić zagojenie się wrzodu

· badanie kału na krew utajoną

· badanie wydzielania żoładkowego:

-          ma znaczenie uzupełniające

-          niezwykle wysokie wydzielanie podstawowe w zespole Zollingera – Ellisona

(norma do 5 mmol/h). Pobudzenie pentagastryną, lub histaminą niewiele

może je stymulować

ROZPOZNANIE:

A

RÓŻNICOWANIE:

· rak żoładka :

-          wczesny rak żołądka występuje zwykle jako postać zapadnięta

-          rozstrzyga badanie hist – pat.

LECZENIE:

A

POWIKŁANIA:

· krwotok :

-          objawy :

                  ® fusowate wymioty

                  ® smoliste stolce

                  ® często poprzedzone omdleniem

                  ® niepokój, tachykardia, zimne poty, ¯RR

· krwawienie :

-          owrzodzenie jest najczęstszą przyczyną krwawień z przewodu pokarmowego

-          drobne przewlekłe krwawienia objawiają się osłabieniem, niedokrwistością,

      ¯ stęż. Fe w surowicy

-          potwierdzeniem jest badanie kału na krew utajoną po 3-dniowej diecie bezmięsnej

· zwężenie odźwiernika :

-          może być bliznowate trwałe, ale może być też przejściowe wywołane silnym

obrzękiem zapalnie zmienionej błony śluzowej.

-          objawy :

®    obfite wymioty sokim żołądkowym często z resztkami pokarmowymi

występujące po posiłku

®    stawianie się żołądka widoczne przez powłoki brzuszne

®    objaw pluskania

®    potwierdzenie na drodze radiologicznej i endoskopowej

· perforacja wrzodu :

-          częściej dwunastnica

ROKOWANIE:

A

PROFILAKTYKA:

A

PATRZ TEŻ:

A