Lam J., Pan komisarz wojenny. Koroniarz w Galicji.pdf

Aby rozpocząć lekturę,

kliknij na taki przycisk ,

który da ci pełny dostęp do spisu treści książki.

Jeśli chcesz połączyć się z Portem Wydawniczym

LITERATURA.NET.PL

kliknij na logo poniżej.

JAN LAM

PAN KOMISARZ

WOJENNY

KORONIARZ W GALICJI

Tower Press 2000

PAN KOMISARZ WOJENNY

SZKIC WSPÓŁCZESNY Z WŁASNYCH I CUDZYCH SPOSTRZEŻEŃ

Szanowny czytelniku! Widzę, jak się zabierasz do czytania powieści. Kazałeś służbie, że-

by się cicho zachowywała w kredensie, bo skończywszy herbatę i wydawszy ostatnie dyspo-

zycje ekonomowi, udajesz się do spoczynku. Wyciągasz się wygodnie na doskonałych mate-

racach, zakrytych świeżym prześcieradłem, zapalasz fajkę i spoglądasz na zegarek, dziwiąc

się, że jeszcze tak wcześnie.

Z tego to ostatniego powodu bierzesz dziennik do ręki, uśmiechając się błogo – nie do

dziennika – ale do tej myśli, że przeczytawszy kilka kartek, zdmuchniesz świecę i schowasz

głowę w poduszki, zatulisz się mocniej w twoją ciepłą kołdrę i uśniesz tak głęboko, jak ja

bym spał w tej chwili, gdybym nie musiał pisać dlatego, ażebyś ty tym smaczniej zasypiał.

Nic – nic z tego nie będzie, mój kochany! Ja ci spać nie dam, wywlokę cię z twoich podu-

szek, prześcieradeł i materaców, z twego ciepłego pokoju. Musisz porzucić fajkę, pantofle,

wszystko – nawet nadzieję smacznej kawuńci z bułką, którą pokrzepiasz twój żołądek, nie-

spokojny o przyszłość – musisz pójść ze mną, i to nie do drugiego pokoju, nie na podwórze,

nie na folwark, ale daleko, daleko na północ, do lasu – do obozu powstańców. Dostaniesz

razem śniadanie, obiad i kolację, w postaci kawałka słoniny, do której, jeżeli masz bujną wy-

obraźnię, możesz sobie dofantazować krumkę chleba i nieco soli, a nawet i szklankę piwa,

skoro nie masz nic przeciw temu. Potem pójdziesz na wartę, boś nie tak zmęczony jak inni, i

będziesz uważał, żeby nieprzyjaciel nie zszedł znienacka twoich śpiących braci. A pamiętaj,

żebyś nie strzelał do pniaków, w których by ci się przywidywali Kozacy, albo żebyś nie pytał

o hasło puszczyków przelatujących ci nad głową. Nic nieznośniejszego jak fałszywe alarmy –

przekonasz się o tym niezadługo. Nieraz przemokły do nitki, zziębnięty, głodny i znużony,

położysz się pod drzewem, sen dobroczynny sklei ci powieki, zapomnisz o niewygodach i

zaczniesz marzyć o domowym ognisku, o żonie i dzieciach – wtem wystrzał pada o jakie

dwieście kroków od ciebie – wszystko woła: do broni! Twój dowódzca budzi cię i stawia na

nogi – nie możesz znaleźć czapki, dubeltówki – rożka z prochem – widzisz już w wyobraźni

kilkunastu Dońców pędzących prosto na ciebie – dowódzca zrzędzi i krzyczy, a co najgorsza

– ma słuszność. Nareszcie zbierasz wszystkie zmysły i siły, broń i czapkę, i stajesz w szeregu

na to, żeby się dowiedzieć, że to twemu koledze wypaliła strzelba, właśnie kiedy próbował,

czy kurki dobrze chodzą.

Cóż, kochany czytelniku? jakoś mi kwaśno wyglądasz? Czy nie masz ochoty iść ze mną?

Aha, czekasz, aż twój łoszak dorośnie, wolisz być w kawalerii – dobrze, poczekamy trochę. A

może czujesz w sobie wyższe zdolności, które się tylko za piecem rozwijać mogą? Możeś się

urodził na dyplomatę i chcesz wywołać interwencję przez groźne wyczekiwanie? 1 Bardzo

pięknie – ja szanuję wolność zdań, nie będę cię naglił.

Opowiem ci tylko powiastkę, w której byś ty także odgrywał niepospolitą rolę, gdybym

miał przyjemność znać cię osobiście. Jeżeli tedy jeszcze nie spisz, to posłuchaj.

Było to w lutym, i to w drugiej połowie lutego, która dla przyczyn wiadomych chyba sa-

memu świętemu Mikołajowi daleko była przykrzejszą od pierwszej. Oprócz kilku stopni mro-

zu mokry śnieg i wiatr dotkliwy dawał się we znaki wszystkim, co nie mieli tak ciepłego po-

koju i tak wygodnego łóżeczka, jak ty, kochany czytelniku. Do tych – wszystkich – należałem

i ja także, znajdowałem się bowiem wówczas w województwie X * i nocowałem w krzakach,

razem z innymi, w miejscu, gdzie jesienią musi bywać mnóstwo zajęcy. Tą razą atoli owa

leszczyna mogła się poszczycić znacznie odważniejszymi lokatorami. Kilka ognisk dymiło

więcej, niż płonęło, w jej obrębie, naokoło stały czaty porozstawiane w stosownych miejscach

i czekały z upragnieniem zmiany wart, żeby się dostać do kociołków, w których niezbyt wy-

rafinowana sztuka kucharska przemieniła kilka garncy krup na coś podobnego do kaszy czy

1 – aluzja do stanowiska Białych, którzy traktowali powstanie jako zbrojną demonstrację obliczoną na wy-

wołanie interwencji mocarstw zachodnich: Anglii i Francji.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: