Wzorce ruchowe
Wzorzec 1
- rotacja wewnętrzna i przywiedzenie w stawie ramiennym
- zgięcie w łokciu
- supinacja w stawach przedramienia
- zgięcie w stawie promieniowo-nadgarstkowym
- zgięcie palców, mm długie powierzchowne i głębokie
Wzorzec 2
- uniesiona łopatka- odpowiada za to m. trapezus część wstępująca, jest to starofilogenetyczny mięsień i ma prymitywne unerwienie, czyli trudno je zniszczyć, np. w przypadku spadku ciśnienia dojdzie do niedokrwienia małych tętnic, to łatwo redukować patologię tego mięśnia;
łatwo jest go pobudzić do skurczu, łatwo jest go włączyć do kompensacji, np. aby wszedł w funkcję budowania napięcia po udarze
- zgięcie w stawie łokciowym nie jest aż tak duże
- nie ma zgięcia w stawie promieniowo-nadgarstkowym, do tego mięśnia nie dociera żadna impulsacja
Po ostrzyknięciu zginacza powierzchownego palców możemy zmniejszyć patologiczne zgięcie w stawie łokciowym.
Wzorzec 3
- napięty mięsień ramienno-promieniowy, bo przedramię jest w pozycji neutralnej
- zgięcie stawu łokciowego
- zgięcie stawu promieniowo-nadgarstkowego
Wzorzec 4
- aktywność mięśni antagonistów dla stawu łokciowego (kokontrakcja- jednoczesne napięcie antagonistów i agonistów)
- probacja przedramienia
- przywiedzenie w stawie promieniowo-nadgarstkowym
Wzorzec 5
- przywiedzenie i wyprost stawu ramiennego
- wyprost w stawie łokciowym
- przywiedzenie nadgarstka
- np. u pacjentów z uszkodzeniem pnia mózgu
Wzorzec 6 Spastic flexed hand
- spastyczność jest nasilona przez brak czucia głębokiego
- bez kontroli wzroku ręka ustawia się w dość dziwnych pozycjach
- zazwyczaj ruchy przeciwko sile ciążenia, ponieważ grawitacja rozciąga mięśnie
Wzorzec 7 Ręka dystoniczna (claw hand)
- podobna do ręki reumatoidalnej
- mozaikowe uszkodzenie neuronów
- przeprost w stawie śródręczno-paliczkowym
- nie jest to ręka statyczna, raz jest bardziej napięta, raz mniej
- mogą wystąpić jej ruchy robaczkowe
Wzorzec 8 Intrinsic lumbrical hand
- wewnętrzne napięcie mm glistowatych
- przy schorzeniach ogniskowych
- mm glistowate zapewniają chwyt subtelny
Optymalizacja leczenia toksyną botulinową chorych ze spastycznością z perspektywy fizjoterapeuty
Klasyfikacja ICF (wydana przez WHO)
Napięcie mięśniowe- b735
b7350- napięcie pojedynczych mięśni i grup mięśniowych
b7351- napięcie mięśni całej kończyny
b7352- napięcie mięśni jednej połowy ciała
b7353- napięcie mięśni dolnej części ciała
b7354- napięcie mięśni wszystkich kończyn
b7355- napięcie mięśni tułowia
b7356- napięcie mięśni całego ciała
Patologiczne napięcie może spowodować zaburzenia innych funkcji ciała:
- siły mięśniowej
- wytrzymałości mięśniowej
- odruchowej i dowolnej aktywności ruchowej
- ruchomości i stabilizacji stawów
- wzorcu chodu
- połykania
- wentylacji
- funkcji układu krążenia
- głosu
- mowy
- czucia bólu
- snu
- wydalania
- trawienia.
Kości i mięśnie uczestniczą w zmianach podstawowych pozycji ciała, transferach, przenoszeniu przedmiotów i manipulowaniu nimi, rzucaniu, pływaniu, kierowaniu samochodem, aktywności dnia codziennego, korzystaniu ze środków transportu.
Patologiczne wzorce ruchowe Zaburzenia napięcia
mięśniowego
Zmiany strukturalne mięśni Zmiana czucia i systemów
i stawów kontroli sensomotorycznej
Zmiana schematu ciała
Mózg po udarze inaczej funkcjonuje, co jest spowodowane uczeniem się nowych wzorców, a mózg uczy się dopiero postrzegania własnego ciała.
Analiza rozkładu napięcia mięśniowego w czasie ruchu
- stabilność- kontrola antygrawitacyjna postawy, np. mięśnie tułowia; praca w oparciu o skurcz toniczny- cocontraction
- mobilność- ruch np. mięśni kończyn, lokomocja; praca w oparciu o skurcz fazowy- coactivation
Koaktywacja- jedna grupa mięśni ma większe wartości skurczu i przeważają i wtedy dochodzi do ruchu np. przy zginaniu łokcia:
- biceps zaczyan się napinać
- triceps kontroluje poprzez skurcz ekscentryczny szybkość zginania stawu
- zwiększone napięcie bicepsa
Badanie chorego ze spastycznością
1) w spoczynku:
- skala Ashwortha
- skala Tardieu
- obserwacja i badanie palpacyjne
2) w czasie ruchu:
- ocena reakcji stowarzyszonych
- ocena stanu funkcjonalnego i niepełnosprawności
3) analiza ruchu
Linia przerywana- kończyna chora
Linia żółta- przeciwna kończyna
Powyżej linii- wyprost
Najwyższe zgięcie osiąga się po oderwaniu stopy od podłoża
W zdrowej kończynie wyprost jest za duży, w ogóle nie ma zgięcia w stawie skokowym.
W chorej kończynie jest duży deficyt wyprostu, chory nie odrywa wysoko nogi od podłoża, tylko ją ciągnie po podłożu. Przed oderwaniem stopy dochodzi do zgięcia stawu skokowego
Wyniki badania elektromiograficznego 16 zespołów mięśniowych (kończyna chora po stronie lewej)
- nadaktywność prawej kończyny
- brak napięcia (z wyjątkiem m płaszczkowatego) w lewej kończynie dolnej, mięsień najbardziej napięty przejmuje rolę stabilizującą
- mięśnie są najbardziej rozciągane w pozycji stojącej ( trójgłowy, piszczelowy) i dlatego są one najbardziej skłonne do skurczu i łatwiej dochodzi do ich spastyczności i innych patologii
- m pośladkowy średni nie zawsze jest mocno rozciągany, zależy w jaki sposób pacjent stoi
- m piszczelowy przedni jest aktywny w momencie oderwania pięty od podłoża, bo jest rozciągany przez siłę ciążenia, jednak napięcie nie jest utrzymywane na dłużej
- ostrzyknięcie płaszczkowatego nie ma większego sensu u tego pacjenta, bo kiedy inne mięśnie wykazują obniżone napięcie, on zapewnia jedyną stabilność
Norma w zmianach kątowych pomiędzy obręczą barkową i miedniczną w czasie chodu
1) w płaszczyźnie strzałkowej
- w fazie podwójnego podparcia dochodzi do wyprostu
- w fazie pojedynczego podparcia dochodzi do zgięcia
2) w płaszczyźnie czołowej- wykresy powinny być lustrzanym odbiciem
3) w płaszczyźnie strzałkowej- wykresy powinny być lustrzanym odbiciem
Zastosowanie toksyny botulinowej w spastyczności a fizjoterapia:
- przygotowanie strukturalne przed zastosowaniem botuliny
- aktywizacja mięśni w celu utrzymania efektu botuliny, od 0,5 do 1 h od wstrzyknięcia chory powinien ćwiczyć, gdyż wtedy lek działa lepiej i lepiej się rozprowadza, a jego działanie nie jest aż tak wybiórcze
- analiza ruchu przed podaniem botuliny
Przygotowanie strukturalne przed ostrzyknięciem:
- streching manualny i z wykorzystaniem ciężaru ciała pacjenta, stopniowa pionizacja, pozycje podporowe
- mobilizacja tkanek miękkich (zwiększenie własności elastycznych mięśnia)
- rozciąganie powięzi
- układanie, pozycje terapeutyczne
- zastosowanie dodatkowych pomocy, ortez twardych i miękkich, taśm
Sylwinka761