NAUKOWE ODKRYCIA I TEORIE
KSZTAŁTUJĄCE MÓJ RACJONALISTYCZNY ŚWIATOPOGLĄD
Dla mnie, ateisty, jedynie przekonywujące – przy tym o ileż piękniejsze od starotestamentowych bajań – są naukowe ustalenia dotyczące powstania Wszechświata i budowy materii oraz ewolucyjnego rozwoju form życia na Ziemi (co nie znaczy, że współczesne teorie naukowe nie mogą w przyszłości zostać zmodyfikowane). Na moje poglądy o świecie fizycznym i biologicznym składają się m.in. poniższe odkrycia, teorie i badania.
Cząstki elementarne i fundamentalne
Pojęcie cząstki elementarne wprowadzono w latach 1930-1935 i oznaczało ono elektron, proton, neutron i kwant pola elektromagnetycznego (foton). Rozumiano je jako najmniejsze, niepodzielne składniki materii. W latach późniejszych odkryto miony, mezony, hiperony i wiele innych cząstek oraz ich antycząstki. Początkowo wszystkie były uznane za elementarne. Obecnie znanych jest ponad 200 takich cząstek, większość z nich współcześnie nie jest już jednak uważana za elementarne. Np. protony i neutrony są również cząstkami złożonymi z innych, bardziej podstawowych cząstek – kwarków.
Wprowadzono więc nowe pojęcie cząstek fundamentalnych, z których, jak z budulca, złożone byłyby wszystkie inne cząstki "elementarne", a które same nie byłyby już złożone z niczego innego.
Najnowsza teoria superstrun, potencjalna teoria wszystkiego, przewiduje istnienie w co najmniej dziesięciowymiarowym wszechświecie*1 (którego tylko cztery wymiary są dostępne naszej obserwacji) jednowymiarowych składników wszystkich cząstek elementarnych nazwanych strunami. Zatem superstruny byłyby owymi cząstkami fundamentalnymi.
Wielkości subatomowe
W fizyce kwantowej mówi się o najmniejszej długości mającej sens fizyczny, nazwanej długością Plancka - 1,61624 × 10-35 metra. A do tego rzędu wielkości (może należałoby powiedzieć - małości) zbliża się ww. teoria superstrun mierzących 10-31 metra. Skoro proton ma średnicę 10-15 metra, to superstruna jest tyle razy mniejsza od protonu, ile razy proton od 10 metrów.
Wiek wszechświata
Obserwacje astronomiczne pokazują, że nasz wszechświat istnieje około 13,75 miliarda lat od momentu gdy w Wielkim Wybuchu (ang. Big Bang) wyłonił się on z bardzo gęstej i gorącej osobliwości. Gdyby wiek wszechświata porównywać do długości ludzkiego życia trwającego niekiedy 100 lat, to w łatwiejszej do pojęcia skali proporcja ta byłaby jak czas jednego roku do 0,23 sekundy.
Wielkości astronomiczne
Średnica wszechświata to około 92 miliardy lat świetlnych, czyli 8,8 × 1026 metrów*2
Ilość gwiazd, życie we wszechświecie
Nasza galaktyka – Droga Mleczna – liczy około 2 miliardów gwiazd, z których wiele posiada układy planetarne, a takich galaktyk jest w widzialnym wszechświecie co najmniej 150 miliardów. Jest więc wysoce prawdopodobne, że na wielu planetach istnieją warunki do powstania życia, może także życia inteligentnego, a w tym także wysoko rozwiniętych cywilizacji.
Wiek życia na Ziemi
Nasz Układ Słoneczny liczy ok. 5 miliardów lat, a Ziemia istnieje od 4,6 miliarda lat. Początki życia są trudne do datowania, ale skamieniałości świadczące o jego już rozwiniętych formach pochodzą z okresu tzw. eksplozji kambryjskiej tj. sprzed 542 mln lat.
I znów, żeby wyobrazić sobie ten ogrom czasu, to wiek życia na Ziemi liczony od kambru w stosunku do stu lat długiego ludzkiego życia ma się tak, jak jeden rok do 5,81 sekundy.
Konkluzja
Świadomość naszego zawieszenia między tak małymi i tak wielkimi wymiarami przestrzeni i czasu, może wzbudzać iście pascalowską rozpacz, albo wprost przeciwnie - zachwycenie prawami kształtującymi materię i dotychczasowymi osiągnięciami człowieka w poznawaniu jej tajemnic, oraz przeświadczenie, że kiedyś, w epoce posthumanistycznej, będziemy w stanie w pełni panować nad materią w jej mikro- i makroskali.
Nb. z czasów, gdy zajmowałem się jeszcze filozofią chrześcijańską, za wartą rozważania uznałem filozofię (być może już teozofię) jezuity o. Thailarda de Chardin. Jego twierdzenie, że cała rzeczywistość ma charakter dynamiczny i ewolucyjny, dąży od punktu Alfa do punktu Omega, mając swój początek i koniec w osobie Boga, interpretowałem jako ewolucję wszechświata i ludzkości ku boskiej doskonałości. Podobne perspektywy dla ludzkości roztaczają transhumanizm i posthumanizm, oraz utopijna wizja „Republiki Muz” A.R. Nowickiego – idei, których jestem zwolennikiem.
Przypisy:
*1 Według teorii strun poruszamy się w świecie, który przenika co najmniej 10 wymiarów. Cztery z nich są dla nas obserwowalne. Pierwsze trzy tworzą siatkę, w której żyjemy i nadają wszystkiemu wymiary: wysokość, szerokość i głębokość, natomiast czwartym wymiarem jest czas. Teorie superstrun zakładają istnienie aż 10 wymiarów lub 11 (gdyby wliczyć zerowy wymiar, którym jest kropka kwantowa). Fizyka kwantowa opisuje dokładnie pozostałe wymiary. Piąty wymiar można sobie wyobrazić jako rozgałęzienia na osi czasu, która przedstawia czwarty wymiar. Tak więc, piąty wymiar to nasze możliwości wyboru ścieżki życiowej. Szósty wymiar tworzą możliwe równoległe światy, czyli światy w których powstały zupełnie inne piąte wymiary niż w naszym. Inaczej mówiąc szósty wymiar zawiera wszystkie możliwe ścieżki rozwoju wszechświata od momentu powstania pierwszych cząstek. Siódmy wymiar sięga punktu wcześniejszego i zawiera w sobie nieskończoność, czyli punkt w którym zaczął powstawać nasz wszechświat. Ósmy wymiar jest jeszcze bardziej niezwykły, ponieważ posiada w sobie różne nieskończoności. W tym wymiarze znajdują się wszechświaty zupełnie różne od naszego, rządzące się zupełnie innymi prawami fizyki. Dziewiąty wymiar tworzy więź pomiędzy wszystkimi nieskończonościami znajdującymi się w ósmym wymiarze i daje możliwość przemieszczania się pomiędzy nimi. Dziesiąty wymiar to punkt w którym powstały wszystkie możliwe nieskończoności.
*2 Jak to możliwe, skoro wszechświat liczy tylko 13,75 miliarda lat, a największa prędkość to prędkość światła? – Odsyłam do artykułów w www.racjonalista.pl.
japa45