Zobacz, czy możesz oddać krew?Krew mogą oddać:- osoby od 18 do 65 roku życia, które ważą, co najmniej 50 kilogramów;- osoby, u których w ciągu ostatnich 6 miesięcy nie wykonano tatuażu, przekłucia uszu lub innych części ciała;- osoby, które w ciągu ostatnich 6 miesięcy nie miały wykonanych diagnostycznych badań i zabiegów endoskopowych (gastroskopii, panendoskopii, artroskopii, laparoskopii);- osoby, które w ciągu ostatnich 6 miesięcy nie były leczone krwią lub jej składnikami.
Przeciwwskazania do oddania krwi:Dyskwalifikacja Stała (BEZWZGLĘDNE PRZECIWWSKAZANIA DO ODDANIA KRWI):- choroby układu krążenia, między innymi:- wady serca (poza wadami wrodzonymi całkowicie wyleczonymi)- choroba niedokrwienna mięśnia sercowego- stan po zawale- niewydolność krążenia- miażdżyca znacznego stopnia- choroby pochodzenia naczyniowo-mózgowego (np. stan po udarze mózgu)- przewlekłe choroby naczyń obwodowych (choroby tętnic, nawracające zapalenia żył)- choroby zakaźne:- WZW typu B, WZW typu C, wirusowe zapalnie wątroby w wywiadzie- Żółtaczka pokarmowa i każda żółtaczka o niejasnej etiologii- Babeszjoza- Kala Azar (leiszmanioza trzewna)- Trypanosoma Crusi (gorączka Chagasa)- Promienica- Tularemia- HLTV I/II retrowirus uważany za czynnik wywołujący białaczkę/chłoniak z komórek T u dorosłych – występuje endemicznie w południowej Japonii i basenie Morza Karaibskiego- poważne choroby układu pokarmowego (w tym schorzenia wątroby), oddechowego, moczowego, nerwowego- poważne choroby skóry (w tym łuszczyca)- choroby układowe np. kolagenozy- nowotwory złośliwe- choroby krwi i układu krwiotwórczego, zaburzenia krzepnięcia w wywiadzie- choroby metaboliczne i układu endokrynnego np. cukrzyca, choroby tarczycy, nadnerczy itp.- nosicielstwo wirusa HIV oraz zespół nabytego upośledzenia odporności (AIDS)- przynależność do grup, które ze względu na swoje zachowania seksualne są szczególnie narażone na zakażenie poważnymi chorobami, mogącymi przenosić się drogą krwi w tym:- narkomani- osoby uprawiające prostytucję- osoby często zmieniające partnerów seksualnych- osoby mające partnerów seksualnych z wyżej wymienionych grup- lekozależność, alkoholizm- choroba Creutzfeldta-Jakoba (CJD) u osoby lub w rodzinie- przebycie przeszczepu rogówki, opony twardej, leczenie w latach 1958-1986 hormonem wzrostu uzyskanym z ludzkich przysadek- przebywanie w okresie od 01.01.1980 r. do 31.12.1996 r. łącznie przez 6 m-cy lub dłużej w Wielkiej Brytanii, Francji, Irlandii- przebycie malarii (chyba, że badania immunologiczne lub metodami biologii molekularnej dają wyniki negatywne)- zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania spowodowane używaniem subst. Psychotropowych.
Dyskwalifikacja czasowa:- okres miesiączkowania i do 3 dni po zakończeniu- 7 dni po zabiegu usunięcia zęba, leczeniu przewodowym i innych drobnych zabiegach chirurgicznych- do następnego dnia po leczeniu zęba i wizycie u higienistki stomatologicznej- 6 miesięcy w przypadku większych operacji i innych zabiegów medycznych wykonywanych sprzętem wielokrotnego użytku i przebiegających z naruszeniem skóry lub błon śluzowych- 6 miesięcy po wykonaniu tatuażu, akupunktury, zakładaniu kolczyków, itp.- 6 miesięcy od zabiegu endoskopii- 6 miesięcy od zabiegu: gastroskopii (wziernikowanie żołądka), bronchoskopii (wziernikowanie drzewa oskrzelowego), rektoskopii (wziernikowanie odbytu)- czas do pełnego wyleczenia w przypadku ostrych chorób: (np.: układu pokarmowego, moczowego, oddechowego)- okres, gdy wartość ciśnienia tętniczego nie mieści się w granicach 90/60 – 180/100 mm Hg- 2 lata po wyleczeniu gruźlicy i otrzymaniu od lekarza ftyzjatry zaświadczenia o wyleczeniu- choroby zapalne i uczuleniowe skóry, ostre stany uczuleniowe i okres odczulania, zaostrzenie przewlekłej choroby alergicznej- 1 rok od zakończenia leczenia na rzeżączkę- 6 miesięcy od powrotu z krajów o wysokiej zachorowalności na AIDS (Afryka Ĺąrodkowa i Zachodnia, Tajlandia)- 6 miesięcy od powrotu z rejonów, gdzie endemicznie występują choroby tropikalne i malaria (jeśli nie wystąpiły w tym okresie objawy choroby)- 2 lata od potwierdzonego wyleczenia Brucelozy i gorączki Q- 2 lata po przebyciu gorączki reumatycznej, jeśli nie wystąpiła przewlekła choroba serca- 6 miesięcy od całkowitego wyleczenia z toksoplazmozy- 6 miesięcy od wyleczenia mononukleozy zakaźnej- nietypowe zmiany skórne powodują dyskwalifikację do czasu wyjaśnienia ich przyczyny- ciąża i okres karmienia piersią oraz- 9 miesięcy po porodzie- 6 tygodni po poronieniu- 6 miesięcy po przetoczeniu krwi i jej składników- 6 miesięcy po przeszczepie ludzkich komórek i tkanek- co najmniej 2 tygodnie po przebyciu choroby zakaźnej i uzyskaniu prawidłowych wyników badań klinicznych i laboratoryjnych- 2 tygodnie po przebyciu grypy, zakażenia grypopochodnego i gorączce powyżej 38oC- 2 tygodnie po zaprzestaniu przyjmowania antybiotyków- kontakt z chorobami zakaźnymi dyskwalifikuje na czas równy inkubacji danej choroby (zwykle 4 tygodnie)- bliski kontakt w warunkach domowych z chorym na wirusowe zapalenie wątroby dyskwalifikuje na okres 6 miesięcy- okres pozbawienia wolności i 6 miesięcy po odbytej karze więzieniaPo szczepieniach:- 4 tygodnie od szczepienia szczepionkami z osłabionymi bakteriami i wirusami przeciw BCG, odrze, różyczce, żółtej febrze, nagminnemu zapaleniu ślinianek przyusznych, nagminnemu porażeniu dziecięcemu, durowi brzusznemu, cholerze- 48 godzin od szczepienia szczepionkami z zabitymi bakteriami, riketsjami, wirusami przeciw cholerze, durowi brzusznemu, krztuścowi, durowi plamistemu, porażeniu dziecięcemu- 48 godzin od szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A lub B (bez kontaktu z chorobą)- 3 miesiące po biernym uodparnianiu surowicami odzwierzęcymi- 48 godzin od przyjęcia anatoksyny błonicowej i tężcowej- 48 godzin od przyjęcia szczepionki przeciw wściekliźnie i kleszczowemu zapaleniu mózgu, a 1 rok od kontaktu z tymi chorobamiOkres przyjmowania leków z wyjątkiem witamin, doustnych leków antykoncepcyjnych oraz leków hormonalnych stosowanych w okresie menopauzy, w przypadku innych leków należy uzyskać zgodę lekarza (np. zażywanie aspiryny dyskwalifikuje przez 3 dni od ostatniego zażycia).Wystąpienie objawów sugerujących chorobę AIDS takich jak:- przewlekłe powiększenie węzłów chłonnych (zwłaszcza szyjnych, karkowych, nadobojczykowych i pachowych)- nocne poty- gorączka o niewyjaśnionej przyczynie- niewyjaśniona utrata wagi ciała- przewlekła biegunka
Informacja o chorobach zakaźnych dla krwiodawców.
Twoja krew zostanie zbadana, aby stwierdzić, czy nie jesteś zakażony/a kiłą, AIDS, żółtaczką zakaźną B lub C. Jeśli test wypadnie dodatnio, nie zostanie przetoczona. Jednak przy każdej infekcji pomiędzy momentem zakażenia i chwilą, gdy staje się możliwe wykrycie go drogą badań laboratoryjnych, upływa pewien czas. W tym okresie w żadnym wypadku nie wolno oddawać krwi, ponieważ może być źródłem zakażenia, chociaż testy laboratoryjne są jeszcze ujemne. Nie oddawaj więc krwi, jeżeli przez ryzykowne kontakty lub zachowania naraziłeś/aś się na niebezpieczeństwo.
Ryzyko stwarzają:
1. Wcześniej lub aktualnie stosowane narkotyki w postaci zastrzyków.2. Kontakty seksualne z osobami stosującymi narkotyki w postaci zastrzyków.3. Kontakty seksualne z wieloma partnerkami/partnerami.4. Kontakty seksualne z patrnerem/partnerką, których znasz od niedawna.5. Kontakty seksualne w celu zarobkowym.6. Kontakty seksualne z osobami, u których testy w kierunku AIDS, kiły lub żółtaczki zakaźnej B lub C wypadły dodatnio.
Zdajemy sobie sprawę, że zadając te pytania wkraczamy w Twoją sferę prywatną. Jednak niewielkie ryzyko przeniesienia zakażenia drogą krwi można dalej zmniejszyć jedynie wtedy, gdy będąc dawcą dokładnie przemyślisz opisane tu sytuacje i skrupulatnie odpowiesz na postawione pytania. Twoje dane będą traktowane poufnie. Przy pozytywnych wynikach badań (wskazujących na infekcję) zostaniesz o tym poinformowany/a przez lekarza.Oddanie krwi: przed i po zabieguZanim udasz się do centrum krwiodawstwa musisz pamiętać o kilku ważnych rzeczach.Sprawdź czy możesz zostać dawcą, zapoznaj się z wytycznymi, które mówią, kto może a kto nie może oddawać krwi.Podjąłeś już decyzje, więc zaplanuj ten dzień:- sprawdź, w jakie dni i w jakich godzinach jest czynny punkt/stacja, w którym chcesz oddać krew;- wybierz dzień, przed którym będziesz mógł wypocząć – wyspać się;- koniecznie zjedz lekki posiłek przed oddaniem krwi (unikaj pokarmów zawierających dużą ilość tłuszczu);- pij dużo soków owocowych i wody- unikaj nadmiernego fizycznego wysiłku przed oddaniem krwi- idź do punktu/stacji; jeżeli wybierasz się po raz pierwszy zabierz ze sobą kogoś do towarzystwa, poczujesz się pewniej a przede wszystkim bezpieczniej;- po oddaniu krwi zastosuj się do poleceń personelu (odpocznij kilkanaście minut w stacji, zjedz czekoladę, wypij sok)- skorzystaj z dnia wolnego, jaki przysługuje Ci w dniu oddania krwi;- unikaj nadmiernego obciążenia ręki, z której pobrano krew;- jedz regularnie posiłki; pamiętaj, aby dieta była bogatsza w węglowodany tego dnia, jedz czekoladę;- dużo odpoczywaj: pamiętaj, że nie jesteś maszyną, oddanie krwi jest obciążeniem dla Twojego organizmu;- unikaj szybkiej zmiany pozycji z leżącej na stojącą, najpierw usiądź dopiero po chwili wstawaj;- staraj się nie wykonywać obciążających prac domowych;- unikaj wysiłku fizycznego.Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, zawsze pytaj personel stacji: to najlepszy i najpewniejszy sposób uzyskania fachowych i wyczerpujących informacji.
Oddawanie krwi krok po kroku.1. Zarezerwuj sobie około godziny czasu, weź dowód tożsamości oraz zjedz beztłuszczowy posiłek przed donacją.2. Zgłoś się do rejestracji dawców i wypełnij kwestionariusz z pytaniami o twój stan zdrowia.3. Zostanie pobrana od Ciebie próbka krwi na wstępne badanie (morfologia), a po kilku minutach zostaniesz wezwany do gabinetu lekarskiego, gdzie lekarz zakwalifikuje Ciebie do oddawania krwi lub jej składników, albo wyjaśni dlaczego dziś nie możesz oddać krwi.4. Usiądź z poczekalni, w której jest umieszczony dozownik z wodą.5. Oddawanie krwi pełnej wybierz rękę, z której chcesz oddawać krew, usiądź wygodnie na fotelu i zanim minie 10 minut oddasz jedną jednostkę krwi (450ml.). Oddawanie składników krwi różni się czasem i technicznym sposobem pobierania.6. Wypocznij jeszcze przez około 10-15 minut i odbierz czekolady, które mają uzupełnić ubytek energetyczny. Możesz też otrzymać zaświadczenie zwalniające w dniu oddania krwi z pracy lub szkoły, a także zwrot kosztów podróży.
* Cały proces oddawania krwi pełnej trwa zwykle mniej niż jedną godzinę.* Większość ludzi czuje jedynie lekkie ukłucie igłą, a samo oddawanie krwi jest bezbolesne.* Tylko jednorazowy sprzęt używany jest podczas donacji. Nie obawiaj się zarażenia wirusem HIV.Jakie są sposoby pobierania krwi?Pobieranie krwi metodą konwencjonalną tzn. krwi pełnejJednorazowo pobiera się 450ml krwi pełnej, która zawiera krwinki czerwone, krwinki płytkowe, krwinki białe i osocze. Krew pobiera się z pojedynczego wkłucia do żyły, do jednorazowych pojemników z tworzywa sztucznego.
Oddanie 450ml krwi trwa ok. 5-10 minut. Po oddaniu obowiązuje 8-tygodniowa przerwa regeneracyjna. W ciągu roku mężczyzna może oddać krew pełną 6 razy a kobieta 4 razy.Pobieranie preparatów metodą aferezyZabiegi wykonuje się przy pomocy urządzeń zwanych separatorami, które umożliwiają pobieranie od dawcy tylko wybranych składników krwi. W ten sposób można pobierać:
* osocze* płytki krwi* krwinki czerwone* krwinki białePobieranie osocza – plazmafereza* jednorazowo pobiera się 600ml osocza,* stosuje się zestawy jednorazowego użytku,* zabieg trwa ok. 30 minut.Osocze można oddawać tą metodą co 2 tygodnie, 20 razy w roku.Pobieranie płytek krwi – trombafereza* jednorazowo pobiera się 300-400 ml płytek zawieszonych w osoczu,* stosuje się zestawy jednorazowego użytku,* zabieg trwa od 1 do 2 godzin.Płytki można oddawać tą metodą co 1 miesiąc.Pobieranie krwinek czerwonych – erytroafereza* jednorazowo pobiera się 600 ml krwinek czerwonych,* stosuje się zestawy jednorazowego użytku,* zabieg trwa ok. 1,5 godzinyKrwinki czerwone można oddawać co sześć miesięcy.Pobieranie krwinek białych – leukafereza* jednorazowo pobiera się 200 ml* stosuje się zestawy jednorazowego użytku,* zabieg trwa 2 godziny.Krwinki białe można oddawać tą metodą co 1 miesiąc.
Jednostka (j.) krwi pełnej ma objętość około 500 ml i zawiera około 450 ml krwi i 63 ml płynu konserwującego. Jej hematokryt (Ht) wynosi od 0,36 do 0,44 (36-44 %). Przechowywana musi być w lodówce w temperaturze od 2°C do 6°C. Termin ważności krwi pełnej pobranej do płynu CPDA wynosi 35 dni.
Wskazania do stosowania krwi pełnejPowinno być ograniczone tylko do następujących sytuacji:* masywne krwawienia z utratą ponad 25 % objętości krwi krążącej;* transfuzja wymienna u noworodków; w takich przypadkach zaleca się przetaczanie krwi przechowywanej nie dłużej niż 5 dni ze względu na wyższe stężenie potasu w osoczu krwi przechowywanej ponad 6 dni.
Przeciwwskazania* Nie należy stosować krwi pełnej u chorych z niedokrwistością, u których konieczne jest jedynie zwiększenie zdolności przenoszenia tlenu;* Nie należy przetaczać krwi pełnej, gdy wystarczające jest stosowanie środków takich jak: krystaloidy, albumina, hydroksyetylowana skrobia (HES) czy dekstran;* Nie należy stosować krwi pełnej w celu korygowania poziomów czynników krzepnięcia lub liczby krwinek płytkowych i białych.
Uwaga: Należy przetaczać krew zgodną w zakresie antygenów układu AB0 oraz antygenu D (układ Rh), po wykonaniu prób zgodności. Z przetoczeniem krwi związane jest ryzyko przeniesienia chorób wirusowych.
Dawkowanie i sposób przetaczaniaDorośli: jedna jednostka krwi pełnej powinna spowodować wzrost poziomu Hb o około 10 g/l (1 g/dl), a Ht o 0,03-0,04 (3-4 %).Dzieci: przetoczenie 8 ml/kg ciężaru ciała zwiększa poziom Hb o około 10 g/l (1 g/dl). Krew pełna musi być przetaczana przez standardowy zestaw do przetoczeń. Szybkość przetaczania zależy od stanu klinicznego biorcy. Natomiast czas przetoczenia 1 j. nie powinien być dłuższy niż 4 godz.
Koncentrat krwinek czerwonych otrzymywany jest z 1 j. krwi pełnej poprzez usunięcie z niej 200-300 ml osocza. Przechowywany musi być w lodówce w temperaturze od 2°C do 6°C. Krwinki czerwone przechowywane wpłynie CPDA mają Ht od 0,65 do 0,75 (65-75 %) i termin ich ważności wynosi 35 dni. Krwinki czerwone przechowywane w płynie CPD z dodatkiem roztworów uzupełniających takich jak Adsol, SAGM, Nutricel mają Ht 0,50-0,70 (50-70%), a termin ich ważności wynosi 42 dni.
Wskazania do przetoczenia KKCz* Leczenie niedokrwistości u chorych normowolemicznych, u których konieczne jest jedynie zwiększenie zdolności przenoszenia tlenu oraz zwiększenie liczby krwinek czerwonych.* KKCz może być stosowany do transfuzji wymiennych u noworodków (przechowywany nie dłużej niż 5 dni).
Przeciwwskazania* Nie należy stosować KKCz u chorych z niedokrwistością, u których wystarczające jest leczenie preparatami żelaza, witaminą B i kwasem foliowym. U chorych z niedokrwistością w przebiegu ciężkich, przewlekłych chorób nerek zamiast przetoczeń można stosować preparaty erytropoetyny.
Uwaga: Należy przetaczać KKCz zgodny w zakresie antygenów układu AB0 oraz antygenu D (układ Rh), po wykonaniu prób zgodności. Z przetoczeniem KKCz związane jest ryzyko przeniesienia chorób wirusowych.
Dawkowanie i sposób przetaczaniaKKCz musi być przetaczany przez standardowy zestaw do transfuzji w czasie nie dłuższym niż 4 godz. Przetoczenie 1 j. KKCz powoduje po 24 godz. taki sam wzrost poziomu Hb i Ht, jak przetoczenie 1 j. krwi pełnej.
Preparat ten zawiera krwinki czerwone przemyte jałowym, fizjologicznym roztworem chlorku sodowego. Po przemyciu krwinki te zawieszone są również w 0,9 % Nad tak, aby Ht wynosił 0,65-0,75 (65-75 %). Celem przemywania jest przede wszystkim usunięcie białek osocza. Krwinki czerwone mogą być przemywane w dowolnym dniu okresu ważności. Koncentrat krwinek czerwonych przemywanych musi być przetoczony do 8 godzin od chwili przygotowania. Jeśli w tym czasie musi być przechowywany, to tylko w lodówce w temperaturze od 2°C do 6°C. KKCz przemywany w systemie zamkniętym, przy użyciu specjalnych zgrzewarek można przechowywać do 24 godzin.
Wskazania do przetoczenia przemywanego KKCz* U chorych z nawracającymi lub ciężkimi powikłaniami alergicznymi po przetoczeniu KKCz lub krwi pełnej, w szczególności u biorców z przeciwciałami przeciwko IgA i IgE.
Uwaga: Koncentraty krwinek czerwonych przemywanych zawierają w jednostce około 5 x l O8 leukocytów, więc ich stosowanie nie zapobiega alloimmunizacji.
Uwaga: Należy przetaczać przemywany KKCz zgodny w zakresie antygenów układu AB0 oraz antygenu D (układ Rh), po wykonaniu prób zgodności. Z przetoczeniem przemywanego KKCz związane jest ryzyko przeniesienia chorób wirusowych.
Dawkowanie i sposób przetaczaniaPreparat musi być przetaczany przez standardowy zestaw do transfuzji. Przetoczenie 1 j. tego koncentratu powoduje mniejszy wzrost poziomu Hb i Ht niż przetoczenie 1 j. KKCz, ponieważ część krwinek czerwonych ulega zniszczeniu w czasie przemywania.
Krwinki czerwone można przechowywać w niskich temperaturach (od -80°C do -196°C) nawet przez okres 10 lat, stosując glicerol jako środek krwioochronny. Przed użyciem takie krwinki czerwone są rozmrażane i przemywane roztworem 0,9 % NaCl w celu odpłukania glicerolu, a następnie zawieszane w fizjologicznym roztworze Nad (Ht 0,50-0,65). Przygotowany w ten sposób preparat należy jak najszybciejprzetoczyć choremu. Jeżeli natomiast zachodzi konieczność przechowywania, preparat należy przechowywać w temperaturze od 2°C do 6°C nie dłużej niż 8 godzin.
Wskazania do przetoczenia deglicerolizowanych krwinek czerwonych* Konieczność przetoczenia krwinek czerwonych osobie (biorcy) z przeciwciałami do antygenów o dużej częstości występowania w populacji.* Przetoczenia autologiczne.
Uwaga: Należy przetaczać deglicerolizowane krwinki czerwone zgodne w zakresie antygenów układu ABO oraz antygenu D (układ Rh), po wykonaniu prób zgodności. Z ich przetoczeniem związane jest ryzyko przeniesienia chorób wirusowych.
Dawkowanie i sposób przetaczaniaDeglicerolizowane krwinki czerwone należy podawać przez standardowy zestaw do transfuzji. Ze względu na straty w czasie przygotowywania, ich biorcy mogą wymagać dodatkowych transfuzji w celu uzyskania pożądanego wzrostu poziomu hemoglobiny i hematokrytu.
Otrzymywany jest poprzez filtrowanie KKCz przez specjalne filtry powodujące usunięcie powyżej 99 % leukocytów. Ma to na celu przede wszystkim zapobieganie alloimmunizacji.
Wskazania* U chorych z powtarzającymi się powikłaniami gorączkowymi po przetoczeniu KKCz.* Zapobiegawczo u wybranych wielokrotnych biorców zakwalifikowanych do przeszczepu szpiku.* W celu zabezpieczenia przed przeniesieniem zakażenia wirusem CMV.
Uwaga: Decyzja o zapobiegawczym stosowaniu ubogoleukocytamych KKCz powinna być podjęta przed pierwszym przetoczeniem i musi dotyczyć zarówno preparatów krwinek czerwonych, jak i krwinek płytkowych.
Uwaga: Należy przetaczać ubogoleukocytamy KKCz zgodny w zakresie antygenów układu ABO oraz antygenu D (układ Rh), po wykonaniu prób zgodności. Z przetoczeniem ubogoleukocytamego KKCz związane jest ryzyko przeniesienia chorób wirusowych.
Dawkowanie i sposób przetaczaniaStosując usuwające leukocyty filtry przyłóżkowe, należy preparat przetaczać zgodnie z instrukcją dołączoną do danego filtru. Jeżeli usunięcie leukocytów wykonano w placówce służby krwi, wówczas ta placówka określi czas ważności preparatu i sposób jego przechowywania.
KKP otrzymywany z 1 j. krwi pełnej metodą konwencjonalną, czyli przez odwirowanie krwi i następnie osocza powinien zawierać co najmniej 0,60 x 10 do pot.11 krwinek płytkowych w 50 ml osocza. Krwinki płytkowe można przechowywać mieszając (używając specjalnych mieszadeł) w temperaturze od 22°C do 24°C przez 72 godz. w pojemnikach standardowych oraz przez 5 dni w tzw. pojemnikach oddychających.
Wskazania do przetaczania KKP* Małopłytkowość spowodowana niedostatecznym wytwarzaniem krwinek płytkowych (wywołana chorobą podstawową lub lekami mielotoksycznymi).* Małopłytkowość z rozcieńczenia (zwykle po przetoczeniu 15-20 j. KKCz).* Małopłytkowość spowodowana zwiększonym niszczeniem krwinek płytkowych (tylko w stanach zagrożenia życia).* Nieprawidłowości funkcji krwinek płytkowych.
Uwaga: Wskazaniem do stosowania KKP jest stan chorego a nie liczba płytek. Profilaktycznie można stosować KKP u chorych z hipoplazją szpiku spowodowaną chemioterapią, nacieczeniem nowotworowym lub u chorych z aplazją, z liczbą płytek poniżej 10 x 10 do pot. 9/l. Ta wartość graniczna może być bezpiecznie obniżona.
Przeciwwskazania* Profilaktyczne stosowanie w przypadkach masywnych krwotoków lub zabiegów operacyjnych z zastosowaniem krążenia pozaustrojowego.* Nieskuteczne jest stosowanie KKP w przypadkach gwałtownego niszczenia płytek w krążeniu biorcy w przebiegu ITP, DIC oraz u chorych z posocznicą lub hipersplenizmem (u tych chorych przetoczenia mogą być wykonane tylko w przypadkach masywnych krwawień zagrażających życiu).
Uwaga: Z przetoczeniem KKP otrzymywanych metodą konwencjonalną związane jest ryzyko przeniesienia chorób wirusowych.
Dawkowanie i sposób przetaczaniaU dorosłego chorego należy zwykle przetoczyć 6-8 j. koncentratu, który na ogół uzyskuje się w placówce służby krwi przez zlanie do jednego pojemnika pojedynczych koncentratów, pochodzących od 6-8 dawców. Dzieciom zaś 1 j. na 10 kg ciężaru ciała. KKP przygotowany z 1 j. krwi powinien powodować wzrost liczby płytek o 5-10 x l09/l u chorego o powierzchni 1,8 m2 jeżeli nie występują objawy infekcji z gorączką, krwawienia, DIC, hipersplenizmu, lub autoimmunizacji. Powinno się przetaczać krwinki płytkowe zgodne w układzie AB0. Niezgodność w zakresie antygenu D z układu Rh nie ma wpływu na czas przeżycia płytek, ale obecność krwinek czerwonych może doprowadzić do alloimmunizacji u biorców Rh ujemnych otrzymujących preparaty od dawców Rh dodatnich. Dlatego należy unikać takich przetoczeń szczególnie u kobiet przed menopauzą.
KKP powinien być przetoczony jak najszybciej po dostarczeniu do oddziału szpitalnego. Można stosować standardowe zestawy do przetaczania krwi lub specjalne filtry zatrzymujące leukocyty w celu uniknięcia alloimmunizacji.
Krwinki płytkowe uzyskane metodą aferezy pochodzą od jednego dawcy, poddanego zabiegowi trombaferezy. Taki koncentrat powinien zawierać co najmniej 3,0 x 10 do pot. 11 płytek (odpowiada to 5 j. preparatu otrzymywanego metodą konwencjonalną). Okres ważności i sposób przechowywania określa placówka służby krwi, która przygotowała preparat.
Wskazania* Chorzy z małopłytkowością wymagający przewlekłego leczenia KKP lub tacy, którzy wytworzyli przeciwciała przeciwko antygenom zgodności tkankowej układu HLA lub antygenom krwinek płytkowych HPA.
PrzeciwwskazaniaPatrz KKP otrzymywany metodą konwencjonalną.
Uwaga: Z przetoczeniem KKP otrzymywanego metodą aferezy związane jest ryzyko przeniesienia chorób wirusowych.
Dawkowanie i sposób przetaczaniaPrzetoczenie KKP uzyskanego metodą aferezy (zgodnego w zakresie antygenów AB0) powinno spowodować zwiększenie liczby krwinek płytkowych od 30 do 60 x 10 do pot.9/l u dorosłego biorcy ważącego około 70 kg.
Otrzymywany jest metodą filtracji lub wirowania (usunięcie > 99 % leukocytów) przede wszystkim aby zapobiec alloimmunizacji. Czas ważności i sposób przechowywania określa placówka służby krwi, która przygotowuje preparat.
Wskazania* Ubogoleukocytarne KKP powinny być stosowane u chorych, u których przewiduje się długotrwałe leczenie preparatami krwi.
Przeciwwskazania i uwagiPatrz KKP otrzymywany metodą konwencjonalną.
Dawkowanie i sposób przetaczaniaDo każdego filtra usuwającego leukocyty przy łóżku chorego dołączona jest instrukcja, do której należy ściśle się stosować. Przetaczanie KKP przez filtry przy łóżku chorego nie wymaga już stosowania standartowych filtrów krwi.
Otrzymywane są metodą leukoferezy od jednego dawcy. Każdy preparat powinien zawierać ponad 1,0 x 10 do pot. 10/l granubcytów, różne ilości limfocytów, płytek i erytrocytów w 200 do 400 ml osocza. Powinny być przetoczone jak najszybciej po ich przygotowaniu. Jeśli potrzeba, mogą być przechowywane w temperaturze od 22°C do 24°C, ale muszą być przetoczone w ciągu 24 godzin od chwili przygotowania (jak najszybciej po dostarczeniu do oddziału szpitalnego).
Wskazania do przetaczania koncentratów granulocytarnychSą niezwykle ograniczone i decyzja o ich przetoczeniu powinna być konsultowana z lekarzem transfuzjologiem. Przetoczenie koncentratu granulocytamego należy rozważyć w przypadkach neutropenii poniżej 0,5 x 10 do pot. 9/l i:* gorączki w przebiegu posocznicy bakteryjnej, przede wszystkim Gram (-) utrzymującej się przez 24-48 h, nie odpowiadającej na leczenie właściwymi antybiotykami lub zakażenie oporne na antybiotykoterapię i dostępne metody leczenia;* hipoplazji linii białokrwinkowej szpiku.
Koncentraty granulocytarne należy przetaczać tylko tym chorym, u których istnieje szansa odnowy szpiku. Skuteczne mogą być u noworodków z posocznicą oraz u chorych z zaburzeniami funkcji granulocytów.
PrzeciwwskazaniaStosuje się preparaty zgodne w zakresie antygenów układu AB0 i antygenu D (układ Rh). Nie należy stosować koncentratów granulocytarnych profilaktycznie.
Uwaga: Z przetoczeniem koncentratu granulocytamego związane jest ryzyko alloimmunizacji oraz przeniesienia chorób wirusowych.
Dawkowanie i sposób przetaczaniaW koncentratach granulocytarnych znajdują się znaczne ilości erytrocytów, dlatego przed przetoczeniem należy wykonać próbę zgodności surowicy biorcy z krwinkami czerwonymi dawcy. Leczenie powinno trwać przez co najmniej kolejne 4 dni. Należy stosować standardowy filtr do przetaczania krwi.
Osocze składa się głównie z wody i zawiera 7 % białka, 2 % węglowodanów oraz lipidy. FFP to takie osocze, które zostało zamrożone nie później niż w ciągu 6 godzin od chwili pobrania i zawiera wszystkie czynniki krzepnięcia, w tym labilne: V i VIII. Objętość typowej...
Doorciaa