14
SCENARIUSZ LEKCJI – jest w jakimś sensie konspektem lekcji, czyli metodyczno – treściowym szkicem lekcji, streszczeniem lekcji, stara się przekazać krok po kroku czynności nauczyciela i ucznia. Jest wypadkową wszystkich współczesnych poszukiwań i osiągnięć w dziedzinie dydaktyki.
Reżyseria pedagogiczna – to świadome zainscenizowanie przebiegu lekcji w choreografii i scenografii przez nas założonej.
Jakie funkcje powinien spełniać dobry scenariusz lekcji ?
Spełnia funkcję dyscyplinującą
NAJWAŻNIEJSZE ELEMENTY SCENARIUSZA :
1. Temat lekcji – wiodący i nadrzędny motyw lekcji
2. Cele – ogólne i szczegółowe
3. Metody – sposoby pracy
4. Formy – organizacja procesu nauczania
5. Środki – podręcznik, pomoce dydaktyczne, materiały edukacyjne
6. Czas realizacji – timing – jak organizujemy czasem
7. Ewaluacja
8. Praca domowa – ważny element pracy na lekcji
9. Bibliografia – teksty źródłowe, literatura itp.
- jest wiodącym i nadrzędnym motywem lekcji, stanowi on jednostkę treściową.
PAMIĘTAJ !
Pisz temat tak, aby prosty człowiek, po przeczytaniu kilku słów wiedział,
o czym była ta lekcja.
Funkcja tematu:
1. Zaznajamia uczniów z treścią i zakresem pracy na lekcji.
2. Stawia uczniów w stan gotowości do działania.
Temat może być zapisany w formie :
- zdania prostego lub złożonego
- pytania
- równoważnika zdania
- zdania niedokończonego
- zdania oznajmującego
- zdania rozkazującego pojedynczego
- kilku zdań lub kilku równoważników
-
Temat a metoda prowadzenia lekcji:
Przykładowo: forma zdania pojedynczego jest typowa dla lekcji problemowych.
Cele ogólne – wyznaczają perspektywę pracy dydaktycznej w dłuższym wymiarze czasowym i dotyczą najogólniejszego zakresu tematycznego.
Cele pośrednie – określają etapowe osiągnięcia.
Cele szczegółowe – są celami konkretnymi, których realizacja przyczynia się do osiągnięcia założeń – celów ogólnych.
Od precyzji w określaniu celów lekcji zależny jest dobór metody i temat lekcji.
Cele – zapobiegają rozproszeniu, odbieganiu od tematu, zmuszają do skupienia uwagi na określonych celach, zagadnieniach i czynnościach, są podstawą nauczycielskiej samokontroli.
Cel lekcji jest poprawnie sformułowany, gdy można w nim wyróżnić :
1. Działanie – które ma być wykonane
2. Treść – która wyraża przedmiot, materiał, w stosunku do których działanie jest podjęte
3. Warunki – czyli okoliczność w jakich działanie ma miejsce
4. Standard – czyli określenie oczekiwanego poziomu reakcji zachowania
CELE NAUCZANIA
CEL OGÓLNY
Cel ogólny kształcenia wskazuje kierunek dążenia. Jest bogaty znaczeniowo, zwięzły.
Adresatem takiego celu jest zazwyczaj nauczyciel.
Np.: Celem nauczania matematyki w szkole jest kształcenie logicznego myślenia.
CEL SZCZEGÓŁOWY ( OPERACYJNY )
Cel operacyjny to czynność ucznia, która jest wynikiem kształcenia. Taki cel jest jednoznaczny, mierzalny i odnosi się do ucznia.
Np.: Po zakończeniu nauczania funkcji kwadratowych uczeń potrafi rozwiazać równanie kwadratowe o współczynnikach rzeczywistych.
OPERACJONALIZACJA CELÓW TO ZAMIANA CELÓW OGÓLNYCH NA CELE OPERACYJNE
Sprecyzowanie – pozbawienie wyrażeń służących ozdobie.
Uszczegółowienie – zamiana pojedynczego, lakonicznego hasła w kilka dłuższych zdań lub równoważników zdań o bogatej treści.
Konkretyzacja – możliwe dokładne określenie zarówno sytuacji, w której działania się dokonuje, jak i końcowego, do którego działanie zmierza.
Upodmiotowienie – osiągającego cel, polegające na osobistym zaangażowaniu, inwencji i odpowiedzialności ucznia
CELE INTELEKTUALNE :
¨ Wyrobienie u ucznia nawyku precyzyjnego myślenia oraz dokładnego formułowania i motywowania swoich sądów.
¨ Poznanie przez ucznia podstawowych struktur współczesnej matematyki.
¨ Wyrobienie sprawności dedukcyjnej.
¨ Wyrobienie sprawności rachunkowych.
¨ Opanowanie przez ucznia umiejętności stosowania matematyki do zagadnień wziętych z innych nauk oraz życia codziennego.
¨ Wyrobienie umiejętności określania zakresu, w jakim można stosować dana teorie.
CELE WYCHOWAWCZE :
¨ Rozbudzanie zamiłowania do pokonywania trudności typu intelektualnego.
¨ Wyrobienie rzetelności intelektualnej.
¨ Przyzwyczajenie do długotrwałej pracy nad ostatecznym rozwiązaniem.
CELE INTELEKTUALNE KSZTAŁCENIA MATEMATYCZNEGO
( struktura wg. J. Nowika i A. Szała)
I Przyswajanie informacji matematycznych i operowanie nimi – informacje
.I. 1. Posługiwanie się terminologią i faktami matematycznymi
Uczeń świadomie posługuje się terminologią matematyczną i informacjami niezbędnymi w dalszym zdobywaniu wiedzy na poziomie danego szczebla nauczania i odpowiednim do jego możliwości,
Na przykład uczeń potrafi :
- posługiwać się terminologią matematyczną, zapisywać liczby i wyrażenia matematyczne oraz używać podstawowych symboli matematycznych;
- rozpoznawać jednostki miar, długości, masy;
- rozpoznawać przekształcenia geometryczne;
- rozpoznawać i nazywać figury geometryczne, typy równań;
- określić zbiór liczb spełniających dany warunek.
I.2. Stosowanie algorytmów, praw, twierdzeń i definicji
Uczeń wykorzystuje do rozwiązania zadania odpowiedni algorytm, twierdzenie lub definicję.
Na przykład uczeń potrafi:
- rozwiązać zadanie wymagające bezpośredniego posłużenia się algorytmem;
- podstawić dane liczbowe do wzoru;
- przekształcić wzór oraz określić warunki jego stosowalności;
- wykonać elementarną konstrukcję geometryczną;
- rozwiązać równanie elementarne;
- obliczyć wartości funkcji trygonometrycznej na podstawie definicji;
I.3.Odczytywanie informacji z różnych źródeł
Uczeń wyszukuje źródło zawierające potrzebną informację oraz odczytuje ją z niego.
- Wskazać źródło zawierające odpowiednią informację – poradnik encyklopedyczny, tablice matematyczne itp.;
- Znaleźć odpowiednią informację w spisie treści;
- Znaleźć właściwą tabelę w zbiorze tablic matematycznych i odczytać wartości trygonometryczne danego kąta;
- Odczytać informację z wykresu;
- Uzyskać informację z użyciem kalkulatora.
I.4. Rozumienie tekstu matematycznego i komunikowanie informacji
Uczeń umie śledzić rozumowania matematyczne i dowody zawarte w tekście oraz opisywać swoje spostrzeżenia i poczynania matematyczne.
- Streścić (opowiedzieć) przeczytany lub wysłuchany tekst matematyczny;
- Zilustrować zadanie – wykonać rysunek do treści zdania;
- Analizować treść zadania, wyodrębniając niewiadome oraz informacje niezbędne do znalezienia jego rozwiązania;
- Wskazać założenia twierdzeń i rozumowań;
- Zrozumieć związki między poszczególnymi etapami dowodu;
- Dostrzec problem matematyczny w sytuacji opisanej słowami i zinterpretować go w postaci matematycznej, np. wzoru, równania;
- Opisać czynności wykonywane podczas rozwiązywania zadania, np. konstrukcyjnego;
U.1. Umiejętność rozwiązywania zadań typowych
Uczeń wykorzystuje posiadane wiadomości i umiejętności do rozwiązywania zadań typowych.
- Przedstawić treść zadania w formie rachunkowej ( równanie, działanie) i odwrotnie;
- Wykonywać działania w rachunku pamięciowym z wykorzystaniem odpowiednich własności;
- Rozwiązywać proste równania, korzystając z algorytmów;
- Wykonywać proste konstrukcje geometryczne.
U. 2. Umiejętność rozwiązywania zadań nieschematycznych, problemowych
Uczeń dostrzega problem w sytuacji przedstawionej w formie luźnego zbioru informacji i przedstawia go w postaci zadania, rozwiązuje zadania nietypowe.
- Dostrzec sytuację problemową i sformułować zadanie;
- Określić, jakie informacje są potrzebne do rozwiązania problemu;
- Rozwiązać zadanie mające wiele rozwiązań;
- Rozwiązywać zadania, w których trzeba dostrzec brakujące elementy i znaleźć je w odpowiednich źródłach.
U.3. Umiejętność stosowania metod matematycznych do rozwiązywania zadań praktycznych
Uczeń potrafi rozwiązać problem praktyczny wymagający metod lub technik matematycznych.
- Rozwiązywać zadania związane ze zdobywanym zawodem;
- Opracować zasady prowadzenia budżetu domowego;
- Obliczyć zużycie materiałów niezbędnych do przeprowadzenia remontu;
- ...
michuczy