I-2,3

Czas – 2 x 45 min

KONSPEKT ZAJĘĆ TEORETYCZNYCH

Film 45min

TEMAT:

BEZPIECZEŃSTWO RUCHU DROGOWEGO I CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA JEGO POZIOM; PRZYCZYNY WYPADKÓW DROGOWYCH; KULTURA JAZDY JAKO CZYNNIK WPŁYWAJĄCY NA BEZPIECZENSTWO I PŁYNNOŚĆ RUCHU DROGOWEGO

CEL POZNAWCZY:

·         poznanie czynników wpływających na bezpieczeństwo ruchu drogowego,

·         poznanie możliwości uniknięcia niebezpieczeństwa w ruchu drogowy,

·         zapoznanie się z wpływem alkoholu na organizm kierującego,

·         poznanie konsekwencji niebezpiecznych zachowań na drodze,

·         poznanie dopuszczalnego stężenia alkoholu we krwi i w wydychanym powietrzu.

CEL KSZTAŁCĄCY:

·         kształcenie świadomości, że każdy uczestnik ruchu drogowego ma wpływ na bezpieczeństwo,

·         wykształcanie umiejętnego stosowania zasad bezpiecznego korzystania z dróg,

·         kształcenie nawyków poszanowania przepisów  ruchu drogowego i konsekwentnego stosowania się do nich,

·         kształcenie umiejętności oceny własnych umiejętności,

·         kształcenie zdolności właściwej oceny stanu psychofizycznego kierującego pojazdem.

CEL WYCHOWAWCZY:

·         kształtowanie postawy odpowiedzialnego uczestnika ruchu drogowego,

·         wykształcanie przekonania, że bezpieczeństwo ruchu drogowego jest bardzo ważnym elementem kultury jazdy,

·         kształtowanie przekonania, że to właśnie ja jestem odpowiedzialny za bezpieczeństwo na drodze,

METODA:

·         wykład,

·         pokaz plansz,

·         pokaz z użyciem modeli i makiet,

·         ćwiczenia praktyczne,

·         samodzielna praca z tabelą,

·         dyskusja,

·         pogadanka,

·         pokaz z użyciem programu na CD,

·         pokaz filmu DVD,

·         test wyboru przy użyciu programu CD jako metoda sprawdzenia wiadomości.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:

·         tablica,

·         flamastry,

·         wskaźnik,

·         ustawa „prawo o ruchu drogowym”,

·         odtwarzacz DVD,

·         TV,

·         komputer ,

·         rzutnik multimedialny,

·         mapa drogowa Europy,

·         „Znaki drogowe”: plansza nr 1 –17,

·         „Sytuacje drogowe”: plansza nr 5 „Hamowanie”,

·         plansza „Hierarchia znaków i sygnałów drogowych”,

·         plansza „Martwe pola obserwacji”,

·         plansze „Wpływ alkoholu na organizm”,

·         tabele ilustrujące stężenie alkoholu we krwi,

·         alcogoogle i inne pomoce do eksperymentu,

·         program CD „Znaki i sygnały drogowe”,

·         Film: „Wypadki drogowe”,

·         CD PRAWKO B „CREDO” – testy i nauka.

STRUKTURA LEKCJI

SPRWY ORGANIZACYJNE:

·         sprawdzenie obecności,

·         wpisanie tematu do dziennika,

·         inne sprawy organizacyjne.

PODANIE NOWEGO TEMATU I ZAPISANIE GO NA TABLICY

BEZPIECZEŃSTWO RUCHU DROGOWEGO I CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA JEGO POZIOM; PRZYCZYNY WYPADKÓW DROGOWYCH; KULTURA JAZDY JAKO CZYNNIK WPŁYWAJĄCY NA BEZPIECZENSTWO I PŁYNNOŚĆ RUCHU DROGOWEGO

ILOŚĆ WYPADKÓ I ILOŚĆ OFIAR

Badania Światowej Organizacji Zdrowia wskazują, że wypadki drogowe są dzisiaj na 7 miejscu na liście największych zagrożeń zdrowia i życia ludzkiego. Za 25 lat znajdą się na drugim, tuż po chorobach słuchu występujących na tle nerwicowym. Te zresztą będą wywołane w części hałasem spowodowanym przez środki transportu. Europejska Rada Bezpieczeństwa Drogowego przedstawia w sposób następujący skutki działania całego systemu transportu na życie i zdrowie obywateli:

·         1 na 3 obywateli UE będzie hospitalizowany z powodu uczestnictwa w wypadku drogowym,

·         1 na 20 obywateli zginie, bądź będzie ciężko ranny w wypadku drogowym,

·         1 na 80 obywateli zakończy swe życie o 40 lat wcześniej z powodu wypadku drogowego,

·         średnio życie obywateli UE jest skrócone o 6 miesięcy z powodu wypadków drogowych,

·         w przeciwieństwie do innych przyczyn zgonów, wypadki drogowe powodują zgony głównie ludzi młodych,

·         wypadki drogowe powodują największą liczbę przedwczesnych zgonów z przyczyn zewnętrznych.

Prace nad poprawą bezpieczeństwa prowadzone są w dwóch grupach:

·         zagadnienia techniczne,

·         prace zmierzające do zmniejszenia wpływu błędu człowieka; można to osiągnąć przez edukację, trening, legislację i nadzór nad ruchem.

NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY WYPADKÓW

-          nadmierna prędkość

·         ponad 20% wypadków drogowych wiąże się z nadmierną prędkością lub prędkością nie dostosowaną do warunków,

·         ok. 30% ofiar śmiertelnych wszystkich wypadków;

-          młodzi kierowcy

·         brak doświadczenia i umiejętności prowadzenia pojazdu,

·         skłonność do podejmowania ryzykownych zachowań,

·         stosunkowo częsty udział w sytuacjach typu powrót z dyskoteki w piątek lub sobotę wieczorem + jazda z nadmierną prędkością + alkohol;

-          nietrzeźwi użytkownicy dróg

·         bardzo częsta przyczyna wypadków,

·         przyzwolenie społeczne na prowadzenie pojazdów po wypiciu alkoholu,

·         złudne przekonanie, że mała ilość alkoholu nie ma wpływu na reakcję;

-          niechronieni użytkownicy dróg

·         piesi, rowerzyści i motorowerzyści,

·         szczególnie zagrożone grupy to dzieci, osoby starsze i osoby niepełnosprawne (bardzo dużo ofiar śmiertelnych);

-          przejścia dróg w małych miejscowościach

·         nakładanie się ruchu dalekobieżnego na ruch lokalny,

·         duży ruch pieszy związany z rozmieszczeniem wzdłuż drogi obiektów handlowo-magazynowych;

-          miejsca koncentracji wypadków drogowych

·         więcej niż 4 wypadki na odcinku 1km w ciągu 1 roku,

·         tzw. czarne punkty;

POZAOSOBOWE I OSOBOWE CZYNNIKI MAJĄCE WPŁYW NA BEZPIECZEŃSTWO RUCHU DROGOWEGO

CZYNNIKI POZAOSOBOWE:

1. 1. Stan dróg – jako użytkownicy nie mamy na to wpływu. Jakość dróg w Polsce jest zła, jednak z roku na rok się poprawia. Mała ilość autostrad (wystarczy spojrzeć na mapę Europu i porównać). Drogi są często dziurawe, źle naprawiane, często spotykamy roboty drogowe. Niejednokrotnie widzimy złe oznaczenie robót drogowych lub brak tego oznaczenia. Wynika to  z niedbalstwa lub niewiedzy pracowników drogowych.
   2. Stan techniczny pojazdów – statystyka wskazuje, że niewielka liczba wypadków spowodowana jest złym stanem technicznym lub awarią pojazdu. Polacy jeżdżą coraz lepszymi samochodami i coraz częściej są one serwisowane i naprawiane w dobrych warsztatach. Nie można jednak zaniedbywać bieżących i okresowych przeglądów, żeby nie być uczestnikiem tych zdarzających się jednak kilku procentach wypadków. Można mówić jeszcze o bezpieczeństwie wynikającym z konstrukcji samochodu (bezpieczeństwo bierne i czynne) jednak tym zajmują się konstruktorzy i w tej dziedzinie jest coraz lepiej wraz z postępem technicznym. Nas jako kierujących, od strony technicznej  interesować będą sprawy, na które mamy wpływ tzn. obsługa codzienna pojazdu i używanie pasów bezpieczeństwa.
   3. Warunki zewnętrzne (atmosferyczne) – bywają różne, jednak doświadczony i dobrze wyszkolony kierowca potrafi właściwie reagować na zmieniające się warunki atmosferyczne i przystosować swój sposób jazdy do aktualnie panujących. Najważniejszą i podstawową rzeczą jest w takich sytuacjach zmniejszenie prędkości, bowiem daje to kierującemu więcej czasu na zareagowanie na niebezpieczeństwo.

Prezentacja planszy „droga hamowania” i omówienie danych przez nią prezentowanych.

4. 4. Dystraktory (czynniki rozpraszające uwagę kierującego, np.: dzwoniący telefon komórkowy, palenie tytoniu, picie napojów i spożywanie pokarmów, rozmowa, sytuacje obserwowane w otoczeniu, nie mające związku z sytuacją na drodze)
   5. Inni uczestnicy ruchu drogowego – w związku z tym, że piesi (szczególnie dzieci), rowerzyści i motorowerzyści tzn. osoby, które nie muszą mieć uprawnień do poruszania się po drogach, ale są zobowiązane do znajomości przepisów ruchu drogowego nie znają tych przepisów lub ich nie przestrzegają, my jako kierujący musimy być bardziej uważni i czujni i niejako przewidywać za innych uczestników. Dlatego też na drogach często spotykamy znaki ustrzegające kierujących o możliwości wkroczenia pieszych lub rowerzystów na drogę a nie ostrzega się (przy pomocy znaków) pieszych przed pojazdami

Osobami mającymi największy wpływ na bezpieczeństwo w ruchu drogowym są kierujący pojazdami. Poza tym na kursie na prawo jazdy problem bezpieczeństwo rozpatrujemy z punktu widzenia kierującego pojazdem, czyli z naszego.

PREDYSPOZYCJE DO BYCIA KIEROWCĄ

·        podzielność , przerzutność uwagi,

·        precyzja ruchów,

·        refleks,

·        spostrzegawczość,

·        umiejętność oszacowania odległości,

·        koordynacja wzrokowo – ruchowa,

·        odporność na zmęczenie,

·        odporność na dystraktory.

CECHY OSOBOWE  PWODUJĄCE PODNIESIENIE RYZYKA WYPADKÓW

·        agresywność w życiu przenosi się na drogę,

·        skłonność do dominacji – podkreślanie własnego „ja” (rywalizacyjny sposób prowadzenia pojazdu),

·        niska odporność na frustrację,

·        obniżony krytycyzm (brak obiektywnej oceny sytuacji i zagrożenia),

·        wysokie poczucie kontroli; przekonanie, że w każdej sytuacji jest się w stanie zapanować nad pojazdem,

·        „przekonanie o nieśmiertelności” występujące u osób, które wyszły bez szwanku z niebezpiecznych wypadków.

CZYNNIKI OSOBOWE MAJĄCE WPŁYW NA BEZPIECZEŃSTWO RUCHU DROGOWEGO

1.      Sprawność psychomotoryczna – indywidualna dla każdego człowieka; można jednak ją wyćwiczyć, podnieść jej poziom. Technika kierowania samochodem nie wymaga szczególnych uzdolnień ani predyspozycji, więc każdy człowiek dysponujący sprawnością przeciętną jest w stanie nauczyć się kierowania pojazdem

2.      Emocje (pozytywne i negatywne) – szczególnie niebezpieczne jest odczuwanie 

      gniewu, które może być również spowodowane sytuacją na drodze lub 

      nagromadzeniem się tych sytuacji np. zachowanie się pieszych, wolno jadące pojazdy,

      fala czerwonych świateł. 

UWARUNKOWANIA ZACHOWAŃ AGRESYWNYCH

·        wpływ testosteronu,,

·        środki psychoaktywne (narkotyki, niektóre leki, alkohol),

·        ...