klima_poln_klimawandel.pdf

PACJENT

KLIMAT ŚWIATA

Jakie są skutki zmian klimatu?

WPROWADZENIE

Pacjent klimat świata Wprowadzenie Strona 1/1

Wieczór w kinie. Aysche, Viona, Manuel i Feliks obejrzeli film „Niewygodna prawda“,

traktujący o skutkach zmian klimatu. Już podczas napisów końcowych zaczynają dys-

kutować. „To kompletna przesada“, mówi Viona. „Tak źle naprawdę nie jest.“ „A może

jednak“, zaprzecza Feliks, „jeśli wyciągnie się niewłaściwą kartę.“ Viona nie rozumie,

także Aysche patrzy na niego pytająco. Tylko Manuel ma pomysł: „kartę A...?“ „Nie, nie

tę, tylko kartę katastrofy klimatycznej.“ „Jaką kartę?“, dopytuje się Viona. Feliks odpo-

wiada, jakby to było zupełnie oczywiste: „kartę katastrofy klimatycznej.“ Rozkoszuje

się ich zdziwieniem, po czym wyjaśnia: „jest taka gra...“

Manuel podchodzi jednak do wszystkiego na luzie. „Ziemia się przecież ociepla, nie-

prawdaż? To przecież super; nigdy nie cierpiałem zimy. W czym problem?“ Aysche

odpowiada: „Bo przez to pogoda się właśnie nie poprawia, lecz przede wszystkim staje

się pełna skrajności.“ „A co to znaczy ‚pełna skrajności’?“, dopytuje się Manuel. „Czyżby

padał śnieg na pustyni? Wcale nie byłoby źle!“ Pozostali troje śmieją się, ale najbardziej

cieszy się ze swojego żartu sam Manuel. Aysche szybko wraca do poważnego tonu:

„Niestety nie. Widziałeś przecież te burze i powodzie na filmie.“ Viona mówi trochę

prowokująco: „chodzi po prostu o to, żeby mieszkać we właściwym miejscu, tak?“

„No, wtedy jest dobrze“, odpowiada równie uszczypliwie Aysche. „To wcale nie

jest takie głupie, co mówi Viona“, wtrąca się Feliks. „Te wszystkie złe skutki zmian

klimatu mają oczywiście też kilka dobrych stron.“

Aysche i Viona patrzą pytająco na Feliksa. Jak on może coś takiego powiedzieć, po

takim filmie? „A co z kartą katastrofy klimatycznej?“, przypomina sobie Manuel.

Feliks odpowiada szybko: „Jeśli się ją wyciągnie, to koniec.“

ZADANIE DO OPRACOWANIA:

1. Czy uważacie, że takie filmy czy książki mogą skłonić ludzi do tego, by bardziej

interesowali się zmianami klimatu? I że dzięki nim zmienią swoje postępowanie?

2. Wykorzystajcie w dyskusji także argumenty zawarte w tekście „Niewygodna prawda“

na arkuszu informacyjnym!

3. Przeczytajcie wypowiedzi klimatologów i byłego wiceprezydenta Stanów Zjednoczonych

Ala Gore’a na arkuszu informacyjnym 1. Co krytykują naukowcy w filmie

„Niewygodna prawda“? Dlaczego Al Gore nakręcił film w ten sposób?

Zapiszcie sobie główne hasła. Następnie omówcie w klasie swoje spostrzeżenia!

NIEWYGODNA PRAWDA

Pacjent klimat świata Arkusz informacyjny 1 Strona 1/1

Oto co mówią o filmie klimatolodzy:

Agencja prasowa AP zapytała czołowych światowych fachowców z dziedziny klimatologii o opinię na

temat filmu. Ci, którzy widzieli film, byli zadziwiająco jednomyślni: Al Gore prawidłowo przedstawił

poglądy naukowców. William Schlesinger, dziekan wydziału nauk o Ziemi na Duke University, powied-

ział na przykład: „Wykorzystuje najważniejszy materiał i robi to właściwie.“ Zdarzyły się jednak rów-

nież drobne błędy w szczegółach, na przykład pokazano niewłaściwy rdzeń lodowy. W sumie nie były

to jednak błędy bardzo istotne. Tom Wigley, były badacz National Center for Atmospheric Research,

krytykuje natomiast zbyt optymistyczną jego zdaniem wypowiedź Ala Gore’a, że można jeszcze teraz

jakoś zaradzić zmianom klimatu.

(wedlug: The Washington Post z 27 czerwca 2006)

Al Gore na ten temat:

„Cel, który chcę osiągnąć przy pomocy pokazów slajdów, tego filmu, a niebawem także nowej książki,

to przede wszystkim przekonanie ludzi, że musimy się bezzwłocznie zająć kryzysem klimatu. Mamy do

czynienia z sytuacją krytyczną w skali planety, którą możemy rozwiązać tylko wspólnie. Ale możemy ją

rozwiązać. Środki do tego istnieją – być może poza wolą polityczną.”

(Źródło: Welt am Sonntag z 11 czerwca 2006)

KOMUNIKAT METEOROLOGICZNY

Pacjent klimat świata arkusz do pracy 1 Strona 1/1

Czy rzeczywiście już dziś mamy do czynienia z prawdziwymi oznakami zmian klimatu? Czy w ostatnim

czasie miały miejce skrajne wydarzenia atmosferyczne, za które winę ponoszą także zmiany klimatu?

Aysche, Viona, Manuel i Feliks uważają, że tak. Pamiętają ulewne deszcze, które w 2002 r. doprowadziły

do katastrofalnej powodzi nad Łabą, a także suche lato w roku następnym oraz liczne cyklony w Ame-

ryce w roku 2004. Czy sądząc tak, mają rację?

Nagłówki dotyczą:

pogody zmian klimatu

„Coraz straszniejsze klęski żywiołowe“

„Pow odzie to tylk o

przeds mak“

„Dot kliwe sk utki w ymarzo nego la ta“

„Dziś będzie sucho, temperatura

maksymalna do 30° C“

„W Sakson ii robi się go rąco“

„Klimat świata coraz bardziej

niestabilny i pełen skrajności“

ZADANIE DO OPRACOWANIA:

1. Na arkuszu widzicie trzynaście tytułów, pochodzących z gazet z ostatnich lat. Które z

nich wskazują na zmiany klimatu, a w których chodzi tylko o pogodę? Zakreślcie odpowiedź i

uzasadnijcie swoją decyzję! W niektórych wypadkach możliwe są również dwie odpowiedzi.

2. Poszukajcie w bierzącej prasie, archiwach gazet i w Internecie innych informacji na

ten temat. Wpiszcie je również do tabeli, odpowiednio je przyporządkowując!

PODNOSZENIE SIĘ POZIOMU MÓRZ

Pacjent klimat świata arkusz do pracy 2 Strona 1/1

Temperatura maksymalna do 30 stopni Celsjusza... Viona wygląda przez okno. Ale chyba nie dzisiaj. Pada,

a zaokienny termometr pokazuje zaledwie 17 stopni Celsjusza. Otwiera okno i mocno chucha na termo-

metr. Słupek podnosi się zaledwie o trzy stopnie. „Wszystko z tobą w porządku?“, rozlega się nagle głos

Aysche. Viona czuje się, jakby złapano ją na gorącym uczynku. „Jak właściwie działa taki termometr?“,

pyta, jakby przeprowadziła właśnie ważny eksperyment. „Dlaczego ciecz się podnosi, kiedy robi się cie-

plej?“ „No, rozszerza się“, odpowiada Aysche, „jak każda ciecz.“ Viona ściera sobie kilka kropli deszczu z

nosa. „Woda też?“, pyta. „Jasne“, odpowiada Aysche. „Nie słyszałaś jeszcze o podnoszeniu się poziomu

mórz?“ „Słyszałam, słyszałam. Ale morze przecież może się rozszerzać we wszystkich kierunkach, bo tam

przecież już jest woda“, mówi Viona. „Albo ląd“, dodaje Feliks, który najwyraźniej już jakiś czas przysłu-

chiwał się ich rozmowie. Aysche wykazuje się znajomością faktów: „Eksperci oczekują, że poziom mórz na

całym świecie podniesie się w ciągu najbliższych 100 lat o średnio od dziewięciu do 88 centymetrów.“ „I co

z tego?“, wtrąca się Manuel, „co to jest dziewięć centymetrów? Nawet przy 88 nie zamoczą mi się kąpie-

lówki!“ „Jeśli jednak sztorm toczy przed sobą o pół metra morza więcej, to na lądzie może się naprawdę

zrobić dość mokro“, dorzuca Aysche. „To może regularnie dostarczać kłopotów ponad 100 milionom

ludzi na całym świecie.“ „Właśnie“, mówi Feliks, „już teraz dotkniętych jest 50 milionów.“

Możliwe przyczyny podnoszenia się poziomu mórz:

Wskutek ocieplania się klimatu poziom mórz podnosi się, ponieważ

więcej pada. Wskutek tego więcej wody z rzek wpływa do mórz.

woda rozszerza się przy ogrzewaniu, zajmując większą objętość.

skorupa ziemska się podnosi, a wraz z nią dno mórz.

topi się pancerz lodowy Grenlandii i Antarktydy.

powietrze i woda robią się coraz cieplejsze i dlatego coraz więcej ludzi chodzi się kąpać.

roztapiają się lodowce w wysokich górach.

ZADANIE DO OPRACOWANIA:

1. Co właściwie powoduje podnoszenie się poziomu mórz na świecie? Podano tu kilka

przyczyn. Trzy wypowiedzi są prawdziwe, trzy fałszywe.

Zakreślcie wypowiedzi prawdziwe i przedyskutujcie swoje decyzje w klasie.

2. Weźcie mapę świata, globus albo atlas i ustalcie, jakie regiony na Ziemi szczególnie

ucierpiałyby wskutek globalnego podniesienia się poziomu mórz.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: