choroby_drog_oddechowych_u_dzieci.doc

Rozwój płuc

w okresie prenatalnym :

zawiązek płuca powstaje z uchyłka prajelita między 22 a 26 dniem życia płodowego

drzewo oskrzelowe rozwija się między 5 a 16 tygodniem ciąży przez pączkowanie i tworzenie rozgałęzień

w okresie postnatalnym :

płuca noworodka posiadają ok. 60 mln pierwotnych pęcherzyków

najszybszy rozwój płuc przez pierwsze 2 lata życia ( powiększenie liczby pęcherzyków płucnych )

w wieku dorosłym ( tj. około 12 roku życia ) ~ 375 mln pęcherzyków płucnych

Cechy patologiczne występujące w chorobach płuc :

Podstawowe mechanizmy patologiczne

obturacja ( zwężenie dróg oddechowych ) może być spowodowane :

obecnością wydzieliny w świetle dróg oddechowych

obrzękiem

stanem zapalnym ściany

przerostem lub skurczem mięśniówki gładkiej

uciskiem dróg oddechowych z zewnątrz

restrykacja ( upośledzenie rozprężania płuc ) – może być wynikiem zmniejszenia się podatności płuc, niedodmą, odmą, chorobami nerwowo – mięśniowymi lub wadą w budowie ściany klatki piersiowej

Patofizjologia

hipoksemia ( spadek prężności tlenu we krwi tętniczej ), powstaje, gdy istnieje :

nieprawidłowy stosunek wentylacji do perfuzji

przeciek wewnątrzsercowy

przeciek wewnątrzpłucny

zaburzenia dyfuzji

hipowentylacja

hiperkapnia ( nadmiar CO2 we krwi ), powstaje gdy dochodzi do :

hipowentylacji ( np. obturacja górnych dróg oddechowych )

osłabienie mięśni oddechowych

depresji ośrodka oddechowego

Czynniki patogenetyczne

mały rozmiar dróg oddechowych u dzieci

nie w pełni rozwinięta odporność swoista

najczęściej jednorodna etiologia ( u dorosłych złożona )

Diagnostyka chorób płuc

WYWIAD

czy choroba ma charakter ostry, przewlekły czy nawrotowy

czy objawy mają charakter nagły, zagrażający życiu :

sinica

zaburzenia oddychania

stridor

jakie występują objawy :

kaszel ( i jego charakter )

ciężki lub głośny oddech i zależność od aktywności ruchowej

świszczący oddech

ból w klatce piersiowej

duża ilość odkrztuszanej wydzieliny

jakie czynniki wpływają na ciężkość choroby

zaostrzenia przy zmianach pogody, infekcjach wirusowych, wysiłku fizycznym, śmiechu, ekspozycji na alergeny

czy były już przeprowadzone jakieś badania ?

czy stosowano już jakiekolwiek leczenie ?

czy jest obciążenie rodzinne ?

BADANIE  PRZEDMIOTOWE

częstość oddechów jest najlepszym wskaźnikiem funkcji układu oddechowego u niemowląt ( najlepiej w czasie snu )

wzmożony wysiłek oddechowy :

postękiwanie – objaw przy zmniejszeniu objętości płuc ( ZZO            u noworodków, obrzęk płuc, ból w klatce piersiowej, zajęcie opłucnej )

zaciąganie przestrzeni międzyżebrowych, np. w obturacji oskrzeli

poruszanie skrzydełkami nosa ( oddech skrzydełkowy ) – przy wzroście oporów w drogach oddechowych

ruchy wahadłowe głowy ( stan bardzo ciężki )

wydymanie dna jamy ustnej

dźwięki oddechowe :

trzeszczenia – słyszalne głównie podczas wdechu ( powstają wskutek rozprężenia się zapadniętych pęcherzyków płucnych )

świszczący oddech ( wheezing ) jest wynikiem obturacji dróg oddechowych ( powstaje podczas wydechu ) – zwykle jest objawem astmy

świsty ( stridor ) – powstaje przy zwężeniu dróg oddechowych na poziomie krtani i tchawicy ( podczas wdechu )

rzężenia – drobno – i średniobańkowe

rzężenia grubobańkowe – szmer wilgotny powstaje w dużych oskrzelach na skutek obecności w nich wydzieliny

zmiany anatomiczne występujące w chorobach płuc :

palce pałeczkowate – w chorobach płuc ( mukowiscydoza, siniczych wadach serca, marskości wątroby, itp. ), powstają poprzez uniesienie paznokcia na skutek proliferacji tkanki grzbietowej paliczka dalszego

zmiana kształtu klatki piersiowej,  np. klatka piersiowa beczkowata ( rozdęcie płuc )

BADANIA LABORATORYJNE

badania obrazowe :

Rtg klatki piersiowej, zatok, szyi ( zwężenie górnych dróg oddechowych )

USG – ocena ruchomości przepony, stwierdzenie płynu w opłucnej, nakłucie opłucnej

po podaniu kontrastu wykonuje się zdjęcia :

klatki piersiowej z papką barytową, bronchogram

zakontrastowanie tętnic płucnych

badania radioizotopowe ( ocena wentylacji i perfuzji płuc )

TK ( Tu, węzły chłonne )

próby czynnościowe płuc :

spirometria i krzywa przepływów – objętość ( przed i po inhalacji

z dodaniem leku, przed i po wysiłku )

badania gazometryczne krwi :

prężność tlenu we krwi tętniczej ( p02 ) razem z

prężnością CO2 we krwi tętniczej ( pCO2 ) jest wykładnikiem pęcherzykowej wymiany gazów

oznaczenie pH i pCO2 krwi włośniczkowej

badania przy podejrzeniu określonych chorób :

- o astmę – stężenie IgE w surowicy ( całkowitej i specyficznych )

  eozynofilów w wymazie z nosa i krwi obwodowej

- o mukowiscydozę – chlorki w pocie

- o zaburzenia odporności – stężenie immunoglobulin oraz poziomy

  podklas IgG

badania endoskopowe :

- laryngoskopia ( w chorobach krtani )

- bronchoskopia z użyciem bronchoskopu sztywnego lub fiberoskopu )

              a) bronchofiberoskopia ( u pacjentów ze świstem krtaniowym,

             z obturacją, w celu pobrania materiału na posiew )

              b) bronchoskop sztywny umożliwia usunięcie ciała obcego lub

            wykonania prostego zabiegu

nakłucie jamy opłucnowej – pobranie płynu do analizy i na posiew

...