Zagadnienie 7 Podstawowe techniki interwencji w terapii małżeństw doświadczających umiarkowanych trudności wg Crane.
PODSTAWOWE TECHNIKI INTERWENCJI
· ZAWARCIE Z PARTNERAMI KONTRAKTU NA WSPÓŁPRACĘ
ü Niezbędny wstęp do dalszej pracy
ü Partnerzy muszą uwierzyć, iż terapeuta ich wspiera, wysłucha i rozumie, jest godny zaufania
ü Koncentrowanie się na relacji partnerów, a nie na ich błędach i słabych stronach
ü Umożliwienie każdemu z małżonków spojrzenie na swojego partnera z innej perspektywy poprzez ocenę jego postępowania, motywacji, intencji i osobowości
ü Zmiana negatywnej oceny partnera jest istotnym wstępem do dalszej pracy
· KWESTIA RODZAJU, A WYBORU STRATEGII INTERWENCYJNEJ
ü dobór strategii interwencji uwarunkowany jest płcią partnerów.
ü Kobiety częściej chcą rozmawiać o problemach, mężczyźni częściej się dystansują wobec konfliktów.
ü Wprowadzenie określonych zasad i reguł postępowania jest niezbędne w procesie rozwiązywania problemów.
· TRENINGI KOMUNIKACJI
ü Kładą nacisk na różne aspekty procesu porozumienia się
ü Podkreślają wagę wysłuchania partnera, parafrazowania jego wypowiedzi, umiejętności niewerbalnych, podążania za tokiem rozumowania partnera, akceptowania go.
ü Badania pokazują, że wyuczenia partnerów aktywnego słuchania i wyrażania własnych opinii jest równie skuteczne jak inne metody terapeutyczne
ü I część treningu komunikacyjnego dotyczy umiejętności słuchania i mówienia. Terapeuta uczy metod komunikacyjnych, zachęca do utrzymywania kontaktu wzrokowego, pomaga w skupieniu uwagi na wypowiedzi partnera, zachęca do formułowania zwięzłych, prostych wypowiedzi, bez krytyki, uczy jak budować odpowiednio krótkie, ale treściwe zdania o pojedynczych sprawach.
ü II część treningu polega na ćwiczeniu umiejętności słuchania i mówienia poprzez okazanie partnerowi zrozumienia dla jego poglądów i emocji (parafrazowanie, powtarzanie zasłyszanych uwag, odtwarzanie wypowiedzi)
ü III część zamiana ról słuchacza i mówiącego
ü Dzięki wykształceniu umiejętności komunikacyjnych uzyskuje się efekt zwolnienia interakcji, osłabia się jej gorączkowy i negatywny charakter, zostaje zwiększone prawdopodobieństwo wzajemnego zrozumienia, spada ilość negatywnych komunikatów.
· ROZWIĄZYWANIE PROBLEMU- wyróżniamy dwie metody zorientowane na rozwiązanie:
ü I Negocjacje z partnerem, w celu uzyskania jego zgody na zmianę zachowania lub wypracowanie kompromisu. Etapy:
v NEGOCJACJE
v POROZUMIENIE
v UMOWA
ü II metoda przebiega w następujących etapach:
v ROZPOZNANIE ISTOTY PROBLEMU
v SKONCENTORWANIE NA JEDNYM PROBLEMIE
v SKUPIENIE SIĘ NA OBECNYCH WYDARZENIACH
v SKONCENTORWANIE SIĘ NA KONKRETNYCH ZACHOWANIACH PARTNERA
v UZNANIE WŁASNEJ WSPÓŁODPOWIEDZIALNOŚCI ZA PROBLEM
v BURZA MÓZGÓW- POSZUKIWANIE WSZYSTKICH MOŻLIWYCH ROZWIĄZAŃ
v OMAWIANIE KAŻDEJ PROPOZYCJI
v WYBÓR NAJLEPSZEJ MOŻLIWOŚCI
· ZAWARCIE KONTRAKTU następuje po wypracowaniu porozumienia i rozwiązań, precyzuje te zachowania które partnerzy będą starali się zmienić. Najlepszy typ kontraktu to porozumienie zawarte na zasadzie zaufania, bez kar i nagród, przymusów, czy zewnętrznych motywacji.
· WZMACNIANIE REAKCJI POZYTYWNYCH- wprowadzanie dobrowolnych, prostych umów dla dobra związku, dostarczenia mu niezbędnej energii, uzyskiwania pozytywnych doświadczeń. Partner starają się robić to, co szczególnie zadowala drugą stronę: np. szybciej wraca z pracy, więcej czasu poświęca żonie, etc.
· KSZTAŁTOWANIE POZYTYWNYCH DOŚWIADCZEŃ
ü Chwalenie siebie nawzajem oraz przed rodziną i znajomymi
ü Wyrażanie podziwu i szacunku dla zalet i osiągnięć partnera
ü Rozmawianie o wspólnych planach i marzeniach
ü Okazywanie przywiązania i czułości
ü Sprawianie partnerowi przyjemności
· WYCISZANIE
ü Podczas konfliktu dochodzi do „zatapiania”, czyli pobudzenia, chaosu, bezsilności, dezorientacji, wybuchu silnych negatywnych emocji
ü Przeciwieństwem tego stanu jest poczucie spokoju i opanowania
ü Wyciszanie- spowolnienie interakcji pomiędzy partnerami, kontrola reakcji, uspokojenie się, osiąganie spokoju wewnętrznego poprzez przerwanie dyskusji, obserwację reakcji partnera, odprężenie, dialog wewnętrzny- powtarzanie pewnych stwierdzeń w myślach, akceptację, że partner może potrzebować czasu aby się uspokoić.
· UMIĘJĘTNOŚCI NIEWERBALNE
ü Posługiwanie się sygnałami wyrażającymi uważne słuchanie wypowiedzi partnera, reagowanie na jego słowa- utrzymywanie kontaktu wzrokowego, kiwanie głową, uśmiech, przychylny wyraz twarzy
ü Unikanie nieodpowiednich sygnałów- wydymanie warg, marszczenie czoła, sarkastyczny wyraz twarzy, unikanie kontaktu wzrokowego, patrzenie w bok, etc
ü Mowa ciała- siedzenie blisko partnera, pochylanie się w jego kierunku, otwarta pozycja ciała, ręce opuszczone wzdłuż tułowia, nie skrzyżowane, nogi splecione nie w kolanach, ale kostkach, etc)
ü Obserwowanie wyrazu twarzy, oddechu, ruchów i zachowań partnera- w celu określenia jego emocji i stanu
· ZACHOWANIA EMPATYCZNE
ü Współodczuwanie które pozwala na zrozumienie i rozpoznanie emocji oraz przeżyć partnera
ü Empatia łączy umiejętności werbalne i niewerbalne: podążanie za partnerem, okazywanie mu zainteresowania, parafrazowanie jego wypowiedzi, wyrażanie akceptacji dla uczuć partnera
· OPOWIADANIE O ODCZUWANYCH EMOCJACH
ü Nauka języka emocji „jestem smutna” zamiast „ uważam, że to przygnębiające”; „jestem zły” zamiast „to mnie irytuje”
ü Wyrażanie emocji, nie myśli, czy przekonań
ü Terapeuta zadaje pytanie w stylu: co pani czuje, kiedy mąż mówi coś takiego? Czego pan się teraz najbardziej obawia? Co pana teraz najbardziej denerwuje?
ü Warto stwarzać bezpieczne warunki do rozmowy o uczuciach, a unikać intelektualnych dyskusji
ü Skupienie na emocjach „tu i teraz”, rozpoznawanie emocji świadomych i nieświadomych, zwracanie się do partnera bezpośrednio
· PODKREŚLANIE POSTĘPÓW W TERAPII
ü Określanie perspektyw stojących przed parą przez terapeutę
ü Zwracanie uwagi na poprawę następując w trakcie terapii, na efekty
ü Wskazywanie na to, co już zostało wypracowane, co się zmienia, poprawia
· PRZEFORMUŁOWANIE
ü Zabieg ten oznacza pomoc w uzyskaniu nowej perspektywy, dzięki której partnerzy potrafiliby w bardziej pozytywny sposób postrzegać partnera oraz istniejąc konflikt. Celem jest:
v Odrzucenie przekonań o jednostronnej winie
v Określenie, że problem dotyczy związku, a nie jednego z partnerów
v Opisanie problemu w bardziej pozytywnej formie
v Przeformułowanie problemu tak, aby można było go rozwiązań dzięki udziałowi w terapii
v Terapeuta przedstawia sytuację na różne sposoby, unika zrzucania winy, pomaga w przeprowadzeniu zmian w myśleniu
v Łagodniejsza interpretacja sytuacji przez partnerów pozwala na zmianę negatywnej oceny partnera i obwiniania go
v Przeformułowanie jest procesem polegającym na zbieraniu informacji przez terapeutę i ukazywaniu ich w innym świetle, oraz sprawdzaniu czy para zgadza się z nowymi interpretacjami
pips