PODSTAWOWE OBJAWY I BADANIA DIAGNOSTYCZNE
PODSTAWOWE ZASADY LECZENIA
Zadaniem układu oddechowego jest zapewnienie prawidłowej wentylacji i skutecznej wymiany gazowej.
Podstawowe objawy towarzyszące chorobom układu oddechowego to :
1. duszność – subiektywne odczucie braku powietrza i trudności w oddychaniu, które pojawia się przy braku równowagi między pracą oddechową a jej efektem (ciśnienie cząsteczkowe tlenu i dwutlenku węgla); przyczyną duszności jest niewspółmiernie duża praca oddechowa, którą należy wykonać aby utrzymać prawidłowy stan gazów we krwi; duszność może być spowodowana zmianami w układzie oddechowym, ale także chorobami układu krążenia lub układu nerwowego (duszność oddechowa, krążeniowa, pochodzenia nerwowego); obiektywnym objawem duszności jest wzmożenie pracy mięśni oddechowych; duszność może być wdechowa (przeszkoda w drogach oddechowych, skurcz głośni), wydechowa (astma oskrzelowa)i mieszana (rozedma płuc, wysiękowe zapalenie opłucnej);
2. kaszel – fizjologiczny odruch obronny, polegający na nagłym wydechu przy skurczu mięśni oddechowych i przepony z gwałtownym wyrzuceniem powietrza z płuc, ale także objaw chorób dróg oddechowych; może być suchy lub wilgotny, połączony z odkrztuszaniem plwociny (śluzowej, ropnej lub podbarwionej krwią);
3. ból w klatce piersiowej – może towarzyszyć niektórym chorobom płuc i opłucnej;
4. podwyższenie temperatury ciała;
Podstawowe sposoby badania układu oddechowego to :
1. oglądanie klatki piersiowej (kształt, ruchy oddechowe, częstość oddechów, głębokość i rytm oddechów);
2. badanie palpacyjne klatki piersiowej;
3. opukiwanie klatki piersiowej;
4. osłuchiwanie płuc (szmery oddechowe, rzężenia, trzeszczenia, furczenia, świsty);
5. ocena stanu i drożności dróg oddechowych;
6. ocena stopnia wysiłku oddechowego;
7. ocena stopnia nasilenia duszności;
8. ocena stopnia utlenowania tkanek (obecność sinicy);
9. pulsoksymetria – badanie wysycenia krwi włośniczkowej tlenem,
10. gazometria – określenie ph krwi oraz ciśnienia cząsteczkowego tlenu i dwutlenku węgla, zasobu zasad poziomu wodorowęglanów we krwi;
Oznaczenia
Wartości prawidłowe
Wartości prawidłowe – nowe jednostki SI
pH
7,35 – 7,45
pCO2
35 – 45 mmHg
4,7 – 6,0 kPa
pO2
70 – 116 mmHg
9,2 – 15,5 kPa
HCO3
22 – 26 mmol/l
BE – zasób zasad
ok. 2,5 mEq/l
ok. 2,5 mmol/l
11. spirometria – określenie pojemności życiowej płuc i jej składowych (pojemność oddechowa – 500 ml, pojemność dopełniająca – 2500 ml, pojemność zapasowa – 1000 ml);
12. badanie rentgenowskie klatki piersiowej i płuc;
13. bronchoskopia – wziernikowanie oskrzeli;
14. bronchografia – zdjęcia dróg oddechowych po podaniu kontrastu;
15. badanie plwociny;
16. tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny.
Podstawowe zasady leczenia chorób układu oddechowego :
1. właściwe ułożenie chorego – pozycja półsiedząca sprzyja pracy dodatkowych mięśni oddechowych, zmniejsza przestrzeń źle wentylowaną w płucach;
2. tlenoterapia;
3. zapewnienie dostępu żylnego celem podawania leków;
4. monitorowanie czynności oddechowej, tętna, ciśnienia tętniczego krwi, saturacji, parametrów gazometrycznych;
5. wspomaganie oddychania lub sztuczna wentylacja.
kizimizi78