Jerzy MICIŃSKI Archiwum Neptuna.pdf

J E R Z y

MICI N S KI

WYDAWNICTWO MINISTERSTWA OBRONY NARODOWEJ

OD AUTORA OPRACOWANIA

Większość materiału zamieszczonego w tej książce była

publikowana na łamach miesięczników „Młody Żeglarz"

i „Morze", w redagowanym od r. 1949 przeze mnie stałym

dziale noszącym ten sam tytuł, co i książka — „Archiwum

Neptuna' 1 . Nie wszystkie materiały zostały wystukane prze-

ze mnie osobiście; pewną ilość ciekawostek nadesłali Czy-

telnicy, a przede wszystkim wypróbowani przyjaciele

i współpracownicy prasy morskiej: Jerzy Pertek, Stanisław

Ludwig, Witold Zubrzycki, Stefan Kolieki, Jan Piwowoński,

Władysław Dobrowolski i inni. Wiele rysunków wykonał

Stanisław Woźniak. Chciałbym w tym miejscu podziękować

wszystkim wymienionym, a także nie wymienionym osobom

za pomoc i udostępnienie interesujących materiałów, które

walnie przyczyniły się do uatrakcyjnienia książki. Czytel-

ników chciałbym zapewnić, że „Archiwum Neptuna" nadal

się wzbogaca, co w przyszłości pozwoli na wydanie drugie-

go — oby ciekawszego jeszcze — tomu.

Jerzy

Miciński

w państwie Neptuna

Głębiny morskie przez długie lata strzegły

swych tajemnic przed wszędobylskim

człowiekiem. Nawet kiedy począł on przemierzać

podmorskie przestrzenie w stalowym

cygarze okrętu podwodnego czy

też pojawiał

się na dnie to ciężkim skafandrze

nurka, penetracja była tylko częściowa,

niegroźna dla rozległego państwa Nepiu^na.

Dziś praktycznie biorąc człowiek

zdobył sobie dostęp do

tajemnic głębin i dna morskiego.

Zaopatrzony w gumowe płetwy, okular i

autonomiczny aparat do oddychania

(tzw. aąualung), uzbrojony

w kuszę oraz aparat fotograficzny

czy filmowy — wtargnął on w ów świat

milczenia niczym jakiś nowy

dziwaczny

gatunek

ryby. Robi pod wodą zdjęcia, kręci filmy,

podpatruje tajniki życia ryb, wygrzebuje

amfory z winem z zatopionych przed wiekami

greckich trójrzędowców,

jednym

słowem

poczyna

sobie w królestwie Neptuna całkiem

bezceremonialnie. Niniejszy rozdział zawiera

nieco notatek o tych właśnie poczynaniach,

przede wszystkim zaś — garść

dość dowolnie wybranych ciekawostek

na temat różnych dziwów mórz i oceanów.

żenie. jakby nagle gdzieś w pusz-

czach znaleziono żywego dinosa-

ura lub co najmniej — mamuta.

W roku 1953 nowa wiadomość

zelektryzowała nailkowców: u wy-

brzeży Madagaskaru złowiono

drugi z kolei egzemplarz tego „ży-

wego wykopaliska". Ryba ważyła

około 60 kg, miała około 1.5 me-

tra długości i bardzo piękną błę-

kitną barwę. Specjalny samolot

dostarczył tę cenną zdobycz do

Europy, gdzie zajęli się nią ucze-

ni. W rok później złowiono trze-

ciego Coelacantha przy brzegach

jednej z wysp archipelagu Komo-

rów. Egzemplarz ten w stanie

prawie nie uszkodzonym dostar-

czony został do Instytutu Badań

Naukowych w Antananarivo, na

Madagaskarze. Miał on 1,3 metra

przed

milionami

lat

Nauka o wymarłych gatunkach

zwierząt, tzw. paleozoologia, opie-

ra się na badaniu nielicznych

szczątków kopalnych, odcisków

zwierząt w węglu i podobnych

nikłych pozostałości z minionych

epok.

Zrozumiałą zatem sensację wy-

wołało niespodziewane złowienie

w roku 1938 u brzegów Afryki ry-

by z gatunku Coelacanth. który —

jak wynikało z wykopalisk — ist-

niał przed 50 milionami łat i do-

tychczas uważany był za od daw-

na wymarły! Zrobiło to takie wra-

Odćisk ciała trylobita w mule kaiiibryjskim

Ryba z gatunku Coelacanth złowiona w 1953 roku

długości i ważył 41 kilogramów.

Odtąd zaczęto przypuszczać, że w

wodach pomiędzy Madagaskarem

a Komorami zamieszkuje pewna

ilość tych ryb i wyznaczono wy-

soką nagrodę za dostarczenie "ży-

wego egzemplarza. Ryby z ga-

tunku Coelacanth charakteryzuje

umieszczenie płetw na odrostkach

(stąd określenie — „kwastopłetw-

ne"). Są one ogniwem pośrednim

pomiędzy

Głębinowe ryby Borophryne

tworzą najbardziej chyba idealne

stadła małżeńskie. Maleńki w po-

równaniu ze swą małżonką sam-

„zwykłymi"

rybami

a płazami.

Ryba głębinowa Borophryne

czyk pasożytuje na ciele samicz-

ki, gdyż jest do niej przyrośnię-

ty i „włączony" do jej obiegu

krwionośnego. Wraz z nią żyje

i razem ginie. Wielkość natural-

na samiczki wynosi około 8 cm

długości, samczyka — około 2 cm.

Ryby te znane, są jedynie z po-

jedynczych egzemplarzy złowio-

nych w Morzu Karaibskim,

dziwy

z głębin

oceanów

Z niezwykle bogatej kolekcji

przeróżnych ryb-dziwolągów żyją-

cych w głębinach morskich poda-

jemy parę ciekawszych.

głębokości 2500 metrów.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: