WOLA - dzielnica wielu kultur.pdf

(1929 KB) Pobierz
938803575.020.png 938803575.021.png 938803575.022.png 938803575.023.png 938803575.001.png
„Wola – dzielnica wielu kultur”
Tadeusz W. Świątek
Rafał Chwiszczuk
Warszawa 2011
938803575.002.png 938803575.003.png
Tadeusz W. Świątek
Rafał Chwiszczuk
skład i łamanie – Studio Graf Ireneusz Mitura, Marta Rynkiewicz
druk – Drukarnia Oficyny Wydawniczej READ ME
wydawca – fundacja „CULTUS”
www.cultus.org.pl
Publikacja bezpłatna
ISBN: 978-83-62679-02-7
938803575.004.png 938803575.005.png
WSTĘP
Wola, zarówno ta będąca częścią Warsza-
wy, jak i ta czekająca (aż do I wojny) na przyłą-
czenie do miasta, od połowy XIX wieku stała się
dla obcokrajowców napływających tu z całej nie-
mal Europy „ziemią obiecaną”. Najbardziej zna-
nymi i zasłużonymi dla tej dzielnicy na przestrzeni
kilkudziesięciu dekad poprzedzających wybuch
II wojny światowej byli:
Austriacy z pochodzenia – m.in. Stani-
sław Lilpop (1817-1866), który wespół z Anglika-
mi, braćmi Evans, założył fabrykę maszyn i narzę-
dzi rolniczych na Nowym Mieście. Po włączeniu
się do spółki Wilhelma Ellisa Raua (1825-1899),
przeniesionej na ulicę Smolną, a po przyłącze-
niu się do spółki inansisty Leona Loewensteina
(1836-1900), została ostatecznie przeniesiona na
ulicę Bema 65. W dwudziestoleciu międzywo-
jennym były to najpotężniejsze zakłady metalur-
giczne w stolicy i kraju, produkujące m.in. wago-
ny kolejowe typu pullman .
Austriak z pochodzenia
– Stanisław Lilpop. 
Ze zbiorów Tadeusza W. Świątka.
3
938803575.006.png 938803575.007.png 938803575.008.png 938803575.009.png
który miał tutaj konkurenta w osobie swego ziom-
ka – Juliana Frageta (1841-1906), prowadzącego
wytwórnię platerów przy ulicy Elektoralnej 16.
Holendrzy – min. Fryderyk W. Walters-
cheid, naczelny dyrektor zakładów Philipsa przy
ul. Karolkowej 32/44, powstałych w dwudziesto-
leciu międzywojennym i rozbudowujących się
aż po wybuch II wojny światowej.
Francuzi z pochodzenia reprezentowani
byli na Woli, głównie dzięki Norblinom – m.in.
Ludwik Wincenty (1836-1914), przemysłowiec,
dyrektor fabryki Towarzystwa Akcyjnego Fa-
bryk Metalowych Norblin, Bracia Buch i T. Wer-
ner (ul. Żelazna 51/53),
Reklama prasowa 
z lat 30. XX wieku.
Ze zbiorów R. Chwiszczuka.
4
938803575.010.png 938803575.011.png 938803575.012.png 938803575.013.png 938803575.014.png 938803575.015.png 938803575.016.png 938803575.017.png 938803575.018.png 938803575.019.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin