TADEUSZ DREWNOWSKI- LITERATURA OLSKA 1944- 1989. PRÓBA SCALENIA
POZA „SKAMANDREM”
- charakterystyka:
o niechęć młodego pokolenia do Skamandra (Baczyński, Gajcy, Borowski
o duża rola skamandrytów na emigracji→ Londyn i Mieczysław Grydzewski
o
- teksty przeciw Skamandrytom:
o Różewicz Elegia na powrót umarłych poetów
o Gajcy Już nie potrzebujemy; 1943, artykuł antysemicki
JULIAN PRZYBOŚ
o w czasie wojny we Lwowie, 1941 aresztowany przez Gestapo, zwolniony ukrywał się w rodzinnej Gwoźnicy
o konspiracyjne wydania Póki my żyjemy
- twórczość:
o oczyszczenie twórczości; pominięcie Śrub i Oburącz
o Póki my żyjemy
§ wiersze z kampanii wrześniowej
§ dynamika i kondensacja
§ mowa o przyszłym zwycięstwie
§ motyw wiosennego odrodzenia Wiosna 1942
§ Dla Ciebie o mnie- powrót na wieś; Arkadia w czasie wojny
§ erotyka:
· zalotność
· łagodność
· miniaturyzacja
· wg Sandaurera „chiński” styl
o Miejsce na ziemi
§ uznanie i docenienie (min. przez Różewicza)
OCALENIE Czesław Miłosz 1945
- wiersze przedwojenne, okupacyjne i najnowsze
- katastrofizm ocalający- plagi mają sens
- soteriologia
- wpływy:
o Oskar Miłosz
o Blake- profetyzm
o Mallarme- gęstwina obrazów
- teksty:
o W mojej ojczyźnie
o Postój zimowy
o Miasto
o Równina
o Campo di Fiori
o Przedmieście
- podział tekstów wg Wyki:
o „ogrody lunatyczne”- wiersze różne (luźne, sylabotoniczne, toniczne, rymowane i bezrymowe); z proroctwami
o „ogrody pasterskie”
§ Piosenka pasterska
§ Świat- poemat o świecie dzieciństwa i wartościach wiary, miłości i nadziei
- nurt intelektualny:
o wiersze- polemiki, pamflety
o nurt atakowany przez Wykę; w obronie Miłosz podkreślał, iż poeta nie musi wciąż grać na jednej strunie
o Na pewną książkę
- nurt „prywatnego zbawienia”
o W Warszawie (Zostawcie/ Poetom chwilę radości,/ Bo zginie wasz świat)
o krytyka Wyki za egoizm
Spór z Wyką:
- o nurt intelektualny;
o dla Miłosza był to taksże element wali o formę pojętą
- Wyka zarzucał mu egoizm→ krytyka nurtu „prywatnego zbawienia”
WOJENNA POEZJA MIECZYSŁAWA JASTRUNA
- ukrywanie się przed represjami antyżydowskimi, konspiracja PPR
- Godzina strzeżona 1944
- Rzecz ludzka 1946
- piekielne doświadczenia należy przekształcić w wiedzę
- „ocalenie zbiorowe”
- nowe możliwości ustrojowe
ADAM WAŻYK
- awangarda „Nowej Sztuki”
- zachowanie dawnej lakoniczności i precyzji
KONSTANTY ILDEFONS GAŁCZYŃSKI
- przeobrażenie
- Delta (trubadur, panegirysta ze Zniewolonego umysłu)
- podczas wojny w stalagu
- Notatki z nieudanych rekolekcji paryskich- kryzys powierzchownego katolicyzmu
- nowa Polska antidotum na faszyzm
- praca w „Przekroju” i „Odrodzeni” (odejście od „Tygodnika Powszechnego”)
- Zielona gęś (gęś= błazen)
o Listy z fiołkiem
o Uwagi Gucia o sławnych ludziach
o Ezop świeżo malowany- bajki ezopowe
o rozprawa z romantycznymi nastrojami
- Śmierć inteligenta- satyryczna rozprawa z inteligencją- schorowaną, pokrzywioną, zabiedzoną
- Zaczarowana dorożka- rytm absurdalnych skojarzeń
- Kolczyk Izoldy
o wspomnienie katastrofy warszawskie
o dziewczyna pseud. „Izolda” została podczas okupacji zgładzona i pozostały tyko kolczyki;
o mistrzem ceremonii Roch z radia zagranicznego a komentatorami miejscowi filistrzy, pełni kompleksów ciemnointeligenckich
- utwory o ciemniejszej tonacji; ostatnie dzieła:
o Niobe
o Wit Stwosz
o Pieśni
Debiuty wojenne:
- Roman Bratny
- Andrzej Braun
- Mieczysława Buczkówna
- Jerzy Ficowski
- Julia Hartwig
- Anna Kamieńska
- Tadeusz Kubiak
- Anna Pogonowska
- Adam Włodek
- Tadeusz Różewicz
TADEUSZ RÓŻEWICZ
o walka partyzancka w lesie- tu debiut Echa leśne 1944
o pomoc Przybosia- krakowski dom literatów na Krupniczej
o praca nad właściwym debiutem
§ eksperymenty z własnym wierszem i tradycją literacką
o nie można zapomnieć o Oświęcimiu
o wyrażenie pokoleniowego wstrząsu wrześniem
o podobnie jak u Borowskiego, ofiara wychodzi z wojny nie bez winy
o odrzucenie nadmiaru poetyckości
o prozaizacja (odejście od przedwojennych fascynacji awangardą)
o wiersz postawangardowy (M. Dłuska)
o wiersz:
§ nienumeryczny
§ składniowy (emocyjny)
§ bezrymowy
§ oparty na tzw. skupieniu
o niepoetycka tematyka
o poparcie Staffa, Przybosia, Miłosza
o Niepokój 1947
o Czerwona rękawiczka 1948
o Widziałem monstrum
§ nawiązanie do pytania Adorna, czy możliwa jest poezja po Oświęcimiu
§ czekało mnie zadanie:/ stworzyć poezję po Oświęcimiu
PRZECIW POETOM- Witold Gombrowicz
- tekst powstały w Buenos Aires
- atak na poezję czystą, wzniosłą i wierszowaną
****************************************************************
DRAMAT EPOKI- ALE JAKI?
- historia:
o 1945- dyr. Departamentu Teatru MKiSzt. Arnold Szyfman
§ Łódź- Leon Schiller
§ Kraków- Karol Frycz
o zwrot ku klasyce
o nowy dramat historyczny czerpiący ze starożytności→ dramat antyczny
o nie dochodzi do istotnej rewizji dramatu
- grano:
o...
Scintilla