08.03.docx

08.03

ZNACZENIE OBSERWATORA

Nevil Maskelyne w 1795 zauważył, ze dokonywanie obliczeń czasów tranzytów gwiazd przez asystenta Davida Kinnebroka różni się od jego własnych pomiarów

Friedrich Wilhelm  Bessel - Równanie indywidualne:

1)      trzeba wziąć pod uwagę naturę obserwatora

2)      jeśli trzeba było uwzględnić rolę obserwatora w astronomii, to tym bardziej w innych naukach

Potwierdza to empirycznie rozumowanie Berkeleya

BADANIA NAD UKŁADEM NERWOWYM

Pod koniec XVIII w Luigi Galvani zasugerował, że impulsy nerwowe mają naturę elektryczną. Jego badania kontynuował jego siostrzeniec

MARSHALL HALL (1790–1857)

·         szkocki lekarz pracujący w Londynie

·         zwierzęta pozbawione głowy poruszają się przez jakiś czas jeśli pobudzać ich zakończenia nerwowe

·         ruchy dowolne należą do kresomózgowia, ruch odruchowy do rdzenia kręgowego, ruch oddechowy do rdzenia przedłużonego

FRANZ JOSEPH GALL (1758 - 1828)

·         wykonywał jako lekarz sekcje mózgów martwych ludzi i zwierząt

·         jego prace pokazały istnienie w mózgach istoty białej i szarej oraz połączeń nerwowych między półkulami a także skrzyżowania nerwów

·         uważa że wielkość mózgu ma znaczenie dla inteligencji i złożoności zachowania

·         kranioskopia/frenologia określenie na podstawie czaszki intelektualnych i emocjonalnych cech człowieka (35 cech)

·         popularyzatorzy: Johann Spurzheim, uczeń Gala i szkocki frenolog  George Combe

·         Pokazy czytania z głów (porady małżeńskie, wychowanie dzieci itp. w Ameryce selekcja zawodowa na podstawie kształtu czaszki)

PIERRE FLORENS (1794 - 1876)

·         wykładał historię naturalną w Paryskim College de France. Systematycznie usuwał tkankę mózgową i obserwował konsekwencje

·         ekstyrpacja – technika określania czynności danej części mózgu zwierzęcia polegająca na usunięciu lub zniszczeniu części mózgu i obserwowaniu zmian biehawioralnych będących ich następstwem

NOWE METODY BADANIA MÓZGU

·         metoda kliniczna – pośmiertne badanie struktur mózgu danej osoby w celu wykrycia uszkodzonych obszarów, które przypuszczalnie odpowiadają za zaburzenia behawioralne występujące przed śmiercią tej osoby

·         stymulacja elektryczna – technika badania kory mózgowej polegające na pobudzaniu słabym prądem elektrycznym w celu zaobserwowania reakcji motorycznych (1870 Frisch i Heidrig)

PAUL BROCA  (1824 – 1880)

·         W 1861 pracując jako chirurg w szpitalu dla obłąkanych pod Paryżem opracował metodę kliniczną

·         uszkodzenie w 3. zakręcie czołowym lewej półkuli kory mózgowej – ośrodek mowy

SANTIAGO RAMÓN Y CAJAL

·         Był lekarzem na uniwersytecie i jednocześnie dyrektorem muzeum w Saragosie

·         System nerwowy składa się z neuronów a połączenia to synapsy

·         w 1905 za swe odkrycie Medal Helmholtza w Berlinie oraz Nobla w 1906

ROZWÓJ FIZJOLOGII I PSYCHOLOGII W XIX w.

(Niemcy przed wojną – rozwój uniwersytetów, świetne warunki pracy dla wykładowców, nieograniczona swoboda wyboru wykładanego przedmiotu)

JOHANNES MULLER

·         naukowa fizjologia stała się nauką w latach 30 XIXw.

·         Muller był profesorem anatomii i fizjologii na uniwersytecie w Berlinie

·         Handbuch der Physiologie des Mensches wydawany w latach 1833 – 1840

·         Teoria energii nerwowych pobudzenie nerwu zawsze prowadzi do wrażenia bo każdy nerw ma energię

HERMANN VON HELMHOLTZ (1821 - 1894)

·         zapisał się w wieku 17 lat do berlińskiego instytutu medycznego

·         Napisał esej poświęcony niezniszczalności energii Zasada Zachowania Energii

·         Po opuszczeniu wojska przyjął stanowisko docenta fizjologii na uniwersytecie w Królewcu

·         przez następne 30 lat był wykładowcą w Bonn

·         zajmował się powidokiem, ślepotą na barwy, ruchami oczu, arabsko perską skalą muzyczną, powstaniem lodowców, aksjomatami geometrycznymi, katarem siennym

·         pośrednio przyczynił się do wynalezienia telegrafu bez drutu i radia

·         impuls nerwowy wędruje 27 m/s

·         od bodźca do reakcji olbrzymie różnice indywidualne

·         myśl i ruch nie zachodzą równocześnie. Bardziej interesował go pomiar niż psychika

·         zrewidował teorię widzenia barwnego z 1802 Thomasa Younga – teoria Younga_Helmholtza. (człowiek ma trzy szczyty widzenia barw, są zwierzęta, które mają więcej i takie, które maja mniej)Uważał, że gromadzenie wiedzy, nauki, musi mieć przełożenie praktyczne

ERNST WEBER (1725 - 1878)

·         syn profesora teologii urodzony w Wittenberdze

·         W 1815 zrobił doktorat z fizjologii na uniwersytecie w Lipsku

·         Od 1817 uczył tam anatomii i fizjologii narządów zmysłów, szczególnie czucie skórne i wrażenia zmysłowe

·         psychologia zawdzięcza mu pojęcie progu bodźca

·         dwupunktowe progi – próg przy którym można odróżnić 2 różne punkty stymulacji

·         ledwie dostrzegalna różnica – najmniejsza różnica między dwoma bodźcami jaka może być dostrzeżona

·         pierwsze prawo ilościowe w psychologii: w przypadku ciężaru wynosiła 1/40 gdy badani sami podnosili ciężary i 1/30 jeśli wkładano im je do ręki

GUSTAV TEHODOR FECHNER (1801 - 1887)

·         Urodził się w płd-wsch Niemczech w rodzinie pastora

·         w 1817 zaczął studia medyczne w Lipsku

·         Buntował się przeciwko mechanicyzmowi; zmartwiony atomizmem mawiał, że wszechświat może byś oglądany z perspektywy świadomości – nie składa się on z bezwładnej materii

·         tłumaczył na niemiecki książki z matematyki, fizyki i chemii

·         W 1824 zaczął pracować na uniwersytecie w Lipsku

·         W 1833 został profesorem

·         popadł w depresję

·         po pewnym czasie doznał euforii – uważał, że został wybrany przez Boga do rozwiązania wszystkich tajemnic wszechświata

·         Dożył 86 lat; przez 40 lat uniwersytet w Lipsku płacił mu pensję mimo że uznał go za niesprawnego do pracy

·         22.10.1805 leżąc w łóżku odkrył, że można ilościowo opisać stosunek między wrażeniem zmysłowym a bodźcem

·         bodźce opisuje szereg geometryczny a wrażenia arytmetyczny

·         można stwierdzić obecność bodźca

·         można zmierzyć natężenie bodźca przy którym badani donoszą o pierwszym pojawieniu się wrażenia

·         próg absolutny  - poniżej wrażenia nie mogą być dostrzeżone

·         próg różnicy najmniejsza zmiana bodźca prowadząca do zmiany wrażenia

(Prawo Fechnera - Webera)

·         prowadził badania w dziedzinie psychofizyki

·         opracował jedną i usystematyzował dwie z trzech metod badań we współczesnej fizjologii

·         metoda przeciętnego błędu – dostosowanie bodźca do bodźca wzorca

·         metoda stałych bodźców – najpierw wzorzec potem drugi bodzieć  (+, -, =)

·         metoda oceny granic – badani dostają 2 bodźce a jeden jest zwiększany lub zmniejszany aż badany zauważy różnicę

·         W 1860 wydał Elementy Psychofizyki

·         Psychofizyka – naukowe badanie związku między procesami psychicznymi i fizycznymi

WILHELM WUNDT

·         Dzieciństwo spędził w miejscowościach pod Manheim. Był samoukiem, marzył, by zostać sławnym pisarzem

·         Nauka szła mu słabo. Pierwszy rok w gimnazjum powtarzał, był pośmiewiskiem klasy

·         Nigdy nie lubił szkoły

·         W wieku 19 lat postanowił zostać lekarzem

·         Odbył studia medyczne w Tybindze i Heidelbergu – anatomię, fizjologię i medycynę i chemię, w końcu wybrał fizjologię.

·         W 1855 zrobił doktorat, potem od 1857pracował jako wykładowca, od 1864 jako profesor w Heidelbergu

·         Przyczynki do spostrzegania zmysłowego 1858 – 1862

·         Wykłady o duszy ludzi i zwierząt 1861

·         W 1867 zaczął prowadzić zajęcia z psychologii fizjologicznej (eksperymentalnej) (ogromna popularność wykładów, studenci tworzą filie jego laboratoriów)

·         otworzył w Lipsku pierwsze laboratorium psychologiczne

·         1875 jest profesorem fizjologii w Lipsku

·         od 1881 wydawał Studia Filozoficzne (od 1906 Studia Psychologiczne)

·         Na jego wykłady przychodziło do 600 osób

·         W latach 1900 – 1920 napisał Psychologię ludów

·         Laboratoria w Polsce założyli pod jego w pływem Twardowski (1901 we Lwowie) i Heinrich (1903 w Krakowie)

·         badał świadomość: atomy psychiczne – elementy świadomości nie są łączone biernie przez skojarzenia; umysł jest aktywny

·         samoorganizacja – woluntaryzm – psychika ma zdolność do organizowania treści psychicznych

·         doświadczenie bezpośrednie i pośrednie – doświadczenie pośrednie dostarcza informacji na temat czegoś różnego od elementów tego doświadczenia, doświadczenie bezpośrednie nie jest zniekształcone interpretacjami

·         introspekcja – badanie wewnętrzne – badanie własnych stanów psychicznych w celu sprawdzenia i opisywania własnych myśli lub uczuć

§         obserwatorzy muszą być zdolni do określenia kiedy proces ma być prowadzony

§         muszą być w stanie gotowości i wytężonej uwagi

§         musi istnieć możliwość wielokrotnego powtórzenia obserwacji

§         musi istnieć możliwość różnicowania warunków eksperymentalnych

§         trening każdego obserwatora – 10 000 obserwacji introspekcyjnych

§         tylko dane ilościowe na 180 badań tylko 4 były z introspekcją jakościową

ZADANIA PSYCHOLOGII

·         analiza procesów świadomych

·         odkrycie w jaki sposób elementy składowe są syntetyzowane i organizowane w umyśle

·         określenie praw łączenia rządzących organizacją tych elementów

WUNDT:

·         wrażenia – jedne z dwóch elementarnych form doświadczenia – pobudzanie narządu zmysłu – impulsy do mózgu

·         wrażenia można podzielić na różniące się natężeniem, czasem, trwania i modalnością zmysłową

·         uczucia są drugą elementarną formą doświadczenia

·         trójwymiarowa teoria uczuć – wyjaśnienie stanów uczuciowych oparte na wymiarach przyjemne/nieprzyjemne, napięcia/odprężenia …. ???

„Każda psychiczna mieszanina ma cechy, które w żaden sposób nie są sumą ich elementów”

Wundt 1896